رویای امریکا از زبان اروپا
گروه ایران
دستگاه دیپلماسی ایران سکوت خود را شکست و پاسخ ادعای وزیر امورخارجه امریکا را داد. سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود تشکیل کارگروه اصلاح برجام با همراهی امریکا و اروپاییها را که تیلرسون مدعی آن شده بود، رویای امریکاییها خواند که با این صراحت و شدت تعبیر نخواهد شد. ادعایی که اگر چه سر و صدای زیادی کرده بود، اما هیچ یک از طرفهای مذاکرات هستهیی به آن واکنش خاصی نشان نداده بودند. تنها واکنش مستقیم به این موضوع سکوت همراه با لبخند فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به سوال یک خبرنگار بود که چیزی از آن برداشت نمیشد. با این حال درست پس از آنکه ترامپ پایبندی ایران به تعهدات هستهیی را تایید کرد، وزیر امور خارجه امریکا در سفر یک هفتهیی به اروپا به دیدار سران کشورهای فرانسه، بریتانیا و آلمان رفت.
او در نخستین روز سفرش پس از آنکه دیدارش با سران بریتانیایی پایان یافت، ادعا کرد که آنها را متقاعد کرده است تا با تشکیل کارگروهی، روند اصلاح برجام را کلید بزنند. همچنین تیلرسون در آخرین روز سفرش وقتی در کنار همتای لهستانی خود قرار گرفته بود بار دیگر این ادعا را تکرار کرد، با این تفاوت که مدعی شد اینبار همراهی هر سه همپیمان اروپایی امریکا را جلب کرده تا به کار برجام کنونی پایان دهد.
وزیر امورخارجه امریکا اعلام کرد که گروههای کاری برای بررسی ایرادهای مورد نظر امریکا در برجام فعالیت خود را آغاز کردهاند و این کارگروهها قرار است، تغییرات لازم در توافق هستهیی با ایران و چگونگی اجرای آن را روشن کنند. به ادعای تیلرسون او با متحدان امریکا و امضاکنندگان برجام به توافق رسید که برای بررسی آنچه دولت امریکا «نواقص برجام» خوانده همکاری کنند، چرا که دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا همانطور که پیشتر هم تاکید کرده بود در صورت «ترمیم نشدن» برجام از آن خارج خواهد شد. اما نه وزیر امورخارجه بریتانیا چنین خبری را تایید کرد و نه وزرای خارجه فرانسه و آلمان. در عین حال هر سه آنها بر پایبندی کشورشان به توافق هستهیی تاکید کردند.
درست همان زمان که تیلرسون در پاریس بود، ژانایولودریان وزیر خارجه فرانسه به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که «یک اصل اساسی هست که ما بر آن پافشاری میکنیم، یعنی حفظ توافق اتمی تا جایی که رعایت میشود.»
وزیر خارجه فرانسه همچنین تاکید کرد که اگر ایران برجام را محترم بشمارد که براساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی چنین میکند و ما دلیلی برای تردید در آن نداریم، امضاکنندگان باید پای حرفشان بایستند. چون وقتی موافقتنامهیی امضا شد، همه امضاکنندگان باید به آن احترام بگذارند و او (رکس تیلرسون) این را میداند.
نخستوزیر بریتانیا هم با وجود آنکه تیلرسون مدعی همراهی او با اصلاح برجام شده بود، تلویحا تشکیل کارگروهی را که به تغییری در برجام ختم شود را رد و بر تعهد کشورش به برجام تاکید کرد. اما برخی ادعای اصلاح برجام با همراهی کشورهای اروپایی از طریق تشکیل کارگروه را به یک حرکت سیاسی تعبیر میکنند که به تغییر حقوقی در توافق هستهیی بر اساس آنچه سران امریکایی از آن سخن میگویند، منجر نخواهد شد. از سخنان مقامات امریکایی همچنین بر میآید، شاهد مثال، سخنرانی نیکی هیلی سفیر امریکا در سازمان ملل است که از حفظ برجام در صورت «تنبیه ایران بابت برنامه موشکی» سخن گفت. هیلی دوشنبه هفته گذشته که سفرای شورای امنیت را به ضیافت کاخ سفید آورده بود تا در نمایش ساختگی ایران را متهم به فروش موشک به حوثیهای یمن کند، مدعی شد: تلاشهای ملموس جهانی برای تنبیه ایران از بابت نقض قطعنامههای شورای امنیت پیرامون موشکهای بالستیک میتواند دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا را برای ماندن در توافق هستهیی متقاعد کند. هیلی پای فرانسه را هم به میان کشید و متذکر شد که فرانسه به عنوان یکی از مذاکرهکنندگان کلیدی توافق هستهیی ۲۰۱۵ اخیرا ایران را به دلیل نقض قطعنامههای مربوط به موشکهای بالستیک مورد حملات لفظی قرار داده است. او ادامه داد: این اقدام جواب میدهد، آنها رفتهرفته درک میکنند اگر درباره موارد نقض شده صحبت نکنیم آن وقت این امریکاست که میگوید همهچیز شرمآور است. با همه اینها ایران پیش از این بارها موضع خود در این رابطه را به طرفهای غربی گوشزد کرده بود؛ آنکه برجام غیرقابل تغییر و مذاکره مجدد است و برنامه موشکی نیز قابل مذاکره نیست. چنانکه دیروز هم بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود بر همین موضع تاکید کرد.
او همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه طبق اخبار منتشر شده سه کشور اروپایی با تشکیل کارگروه مشترک با امریکا برای اصلاح یا اضافه کردن موادی به برجام موافقت کردهاند و آیا ایران از این موضوع اطلاعی دارد و کشورهای اروپایی در این زمینه با ایران صحبت کردهاند، گفت که فکر میکند فرض او از ابتدا اشتباه است، چراکه وزارت خارجه ایران چنین سخن و کلامی را به صورت رسمی از سه کشور اروپایی دریافت نکرده است. به اعتقاد قاسمی، باز هم امریکاییها بر اساس عادت غلط و دیرینه خود رویاهایشان را از زبان دیگران بیان میکنند، در حالی که این خواب و رویا به این صراحت و شدت تعبیر نخواهد شد.
آنطور که سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: ایران هیچ اطلاعی از این کارگروه ندارد و خبری نیز در این ارتباط از سوی اتحادیه اروپا به کشورمان داده نشده است، از سوی دیگر در تماسهای ایران با اروپاییها در این ارتباط نشانهیی مبنی بر تشکیل چنین کارگروهی دریافت نشده است.