روحانی: ممیزی به نویسندگان واگذار شود

برگزیدگان بیست و پنجمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران با حضور رییس‌جمهور معرفی شدند و روحانی با تاکید بر اینکه امروز فضای مجازی دنیای جدیدی را آغاز کرده است، گفت: ‌در دوره‌یی نویسندگان و اندیشمندان می‌نوشتند و مردم مطالب آنها را می‌خواندند اما امروز این مردم هستند که می‌نویسند و نویسندگان و اندیشمندان مطالب آنها را می‌خوانند.

حسن روحانی رییس‌جمهوری صبح چهارشنبه در مراسم اختتامیه جایزه کتاب سال که با حضور جمعی از اهالی قلم و مدیران فرهنگی کشور در تالار وحدت برگزار شد، با اشاره به دوران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، خاطرنشان کرد: تاریخ انقلاب اسلامی ایران آغاز فصل جدیدی میان قبل و بعد از انقلاب است، همانطور که ورود اسلام به ایران نقطه ممتازی برای تقسیم تمدن و فرهنگ ایران به قبل و بعد از اسلام محسوب می‌شود.

او با تاکید بر اینکه انقلاب اسلامی ایران نقطه عطف بسیار مهمی در اسلام بود، افزود: چنانچه به شرایط قبل از انقلاب اسلامی بازگردیم می‌توان آن دوران را دوران تحقیر ملت بزرگ ایران توسط استعمار و استبدادگران و دوران پس از پیروزی انقلاب را دوران عزت و شکوفایی ملت ایران در سایه حاکمیت ملی و احترام به فرهنگ دینی و ملی مردم نامگذاری کرد. انقلاب اسلامی ایران به آرا و اندیشه و تفکرات مردم و همچنین به هویت دینی و ملی ما عزت بخشید و در این تحول و انقلاب بزرگ، کتاب، مکتوب، سخن و صوت نقشی بسیار اساسی داشت.

رییس‌جمهوری در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به نقش متفکران، عالمان و فرهیختگان در تبیین و پایه‌گذاری انقلاب اسلامی، گفت: در آن زمان بسیار ح ئز اهمیت بود که متفکرین و فرهیختگان وارد بحث‌های مختلفی راجع به پایه‌های انقلاب اسلامی شوند و درباره چیستی حکومت اسلامی بحث کنند؛ تا سال 56 کسی فکر نمی‌کرد که حکومت اسلامی ایجاد می‌شود و بحث‌ها و مبارزات در حد قانع کردن رژیم برای دست برداشتن از برخی امور به ویژه مبارزه با دین بود.

 حساسیت ساواک روی کتابخانه

او با تاکید بر اینکه کتاب نقش اساسی برای جامعه و نسل جوان دارد، اظهار کرد: زمانی که به موضوع تحریم توتون و تنباکو در بیش از 150سال قبل نگاه می‌کنیم درمی‌یابیم که در آن زمان با یک سطر و مکتوبی کوتاه تحولی بزرگ در جامعه اسلام ایجاد شد. همچنین در زمان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مشاهده می‌کردیم که زمانی که ساواک به خانه‌یی حمله می‌کرد، کتابخانه آن مکان نخستین مقصد آنها بود و آنها افراد را بر مبنای کتاب‌هایی که در کتابخانه‌شان قرار می‌دادند محاکمه می‌کردند.

او تاکید کرد: اندیشه نو، حرکت، شرایط و محیطی جدید می‌آفرینند که در آن هم عقل رشد می‌کند و هم برای مردم آینده‌نگری دقیق‌تری شکل می‌گیرد و همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا یک قیام و نهضت ایجاد شود. روحانی در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه ورود سیاست به دسته‌های عزاداری در ایران از سال 42 آغازگر تحولی بزرگ در جامعه بود، اظهار کرد: ورود سیاست به دسته‌های عزاداری در ایران نتیجه نقش نویسندگان و انتشار مقالات آنها در روزنامه‌ها، کتاب‌ها و اعلامیه‌ها بود. رییس‌جمهوری با اشاره به قرآن به عنوان معجزه دین اسلام، گفت: نام‌های اصلی قرآن مجید یکی کتاب و دیگری قرآن است که این نشان می‌دهد کتاب، خواندن و قرائت از معجزه‌های دین اسلام هستند.

او اظهار کرد: انقلاب اسلامی ایران، انقلاب بیان، قرائت و سخن است و معجزه این انقلاب نیز شبیه همان معجزه الهی یعنی قرآن است و کاری که اندیشمندان و دانشمندان ما امروز انجام می‌دهند علاوه بر رشد و پرورش اندیشه انسان‌ها و علم و دانش و حرکت، جامعه را به گذشته و آینده متصل می‌کند.

رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: با کتاب است که می‌فهمیم گذشتگان چگونه می‌اندیشیدند و با همین کتاب است که آیندگان نیز راجع به ما قضاوت می‌کنند. کتاب آیینه تمام نمای اندیشه و فکر یک ملت در یک برهه تاریخی است که دوام می‌یابد.

 رسالتی بر دوش نویسندگان

روحانی اظهار کرد: امروز رسالتی سنگین بر دوش نویسندگان و عالمان و فرهیختگان کشور قرار دارد تا بتوانند هر آنچه جامعه به آن نیاز دارد را از طریق بیان و کتابت مطرح کنند.

او با بیان اینکه فرصت زندگی بسیار محدود و زمانی که برای فراگرفتن و انتقال داشته‌های خود صرف می‌کند نیز محدودتر است، خاطرنشان کرد: آنچه مهم است آن است که نویسندگان و فرهیختگان زمان، موقعیت، دشمنان، اهداف و آرمان‌های انقلاب و برخی دیگر از شرایط را مورد نظر قرار دهند و در آن زمان بدانند که بهترین برای نوشتن کدام است و آن را منتقل کنند. رییس‌جمهوری با اشاره به یکی از مشکلات مربوط به کتاب و کتابخوانی در کشور، اظهار کرد: باید بررسی کنیم و دلایل اینکه برخی کتاب‌ها جاودانه و ماندگار می‌شوند و برخی دیگر نیز حتی در چاپ نخست دچار مشکلاتی می‌شوند را بیابیم.

 چرا مردم کتاب نمی‌خرند؟

رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه بخشی از اینکه در جامعه مردم کتاب نمی‌خرند تقصیر نویسندگان و فرهیختگان است، افزود: چنانچه که نویسندگان و فرهیختگان مطلبی مرتبط با نیازها و خواست‌های مردم بنویسند باید بدانند که حتما مورد استقبال قرار خواهد گرفت. امروز مشاهده می‌کنیم که در دنیا زمانی که یک کتاب چاپ می‌شود به دلیل آنکه در آن خواست بسیاری از افراد آن جامعه مطرح شده است، مردم برای تهیه آن صف تشکیل می‌دهند.

روحانی همچنین درباره نقش دولت در حمایت از نویسندگان با بیان اینکه دولت در این زمینه باید تسهیل‌گر و کمک‌کننده باشد، تاکید کرد: یکی از مسائلی که درباره نویسندگان مطرح می‌شود موضوع ممیزی است. در این زمینه وزارت ارشاد باید ممیزی خود را به انجمن‌های نویسندگان، ناشران و فرهیختگان بزرگ واگذار کند تا این فرآیند در آنجا دقیق‌تر انجام شود.

 هر کاری به اهلش سپرده شود

او با تاکید بر اینکه انجام هر کاری که به اهل آن واگذار شود موفق‌تر خواهد بود، افزود: بطور مثال در کشور ما زمانی که می‌خواهیم فردی را برای مجلس یا ریاست‌جمهوری کاندیدا کنیم، او را به مراجع مختلف ذیصلاح معرفی و از فیلترهای مختلف عبور می‌دهیم اما در دنیا شرایط به گونه دیگری است؛ در برخی کشورها دو سه حزب بزرگ فعالیت می‌کنند و این احزاب برای حفظ آبروی خود تمام فیلترهایی که ما لحاظ می‌کنیم را، در داخل گروه و حزب خود در نظر می‌گیرند و در نهایت فردی را به عنوان کاندیدا معرفی می‌کنند.

رییس‌جمهوری با بیان اینکه هر دو جامعه دارای فیلترهایی است، ادامه داد: در اینکه یک تصمیم در اتاقی گرفته شود یا اینکه در یک سالن بزرگ، تفاوت بسیاری وجود دارد و در سالن می‌توان تصمیمات بهتری گرفت. در همین راستا نیز در بخش‌های گوناگون از جمله کتاب، فیلم، تئاتر و بخش‌های دیگر فرهنگ و هنر باید چنین کاری انجام شود و امور را به مردم و انجمن‌های تخصصی واگذار کنیم.

روحانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در مراسم اختتامیه کتاب سال با تاکید بر لزوم علاقه‌مندسازی مردم به خواندن کتاب، گفت: از وزیر فرهنگ و ارشاد و این وزارتخانه می‌خواهم که از دولت مطالبه افزایش مطالعه در جامعه را داشته باشد. ما باید کاری کنیم که جامعه علاقه‌مند به خواندن کتاب شود و وزارت فرهنگ و ارشاد باید بررسی کند که چرا مردم کم کتاب می‌خوانند.

او با بیان اینکه آنهایی که از کتاب و خواندن آن لذت می‌برند حتما انسان‌های موفقی خواهند بود، افزود: در برخی کشورها دانش‌آموزان دوره دبستان باید طی سال تحصیلی خود چندین کتاب را مطالعه و در کلاس درس ارائه دهند اما در ایران اینگونه نیست. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید علل عدم وجود مطالعه در نوجوانان را بررسی کند و اگر که وزارت آموزش و پرورش در این زمینه اشکالی دارد، وزارت ارشاد باید آن را به دولت منتقل کند تا مشکلات برطرف شود. رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه امروز فضای مجازی دنیای جدیدی را آغاز کرده است، خاطرنشان کرد: ‌در دوره‌یی نویسندگان و اندیشمندان می‌نوشتند و مردم مطالب آنها را می‌خواندند اما امروز این مردم هستند که می‌نویسند و نویسندگان و اندیشمندان مطالب آنها را می‌خواندند. امروز در دوره‌یی قرار داریم که ابتدا نویسندگان باید کتاب‌ها و مطالب جوانان را که در فضای مجازی بطور مداوم می‌نویسند و می‌گویند، مطالعه کنند.

رییس‌جمهوری در پایان با بیان اینکه امروز شرایط بهتری فراهم و ارتباطات میان نویسندگان و خوانندگان دو سویه شده است، اظهار کرد: باید از این ارتباط برای خلاقیت، رشد اندیشه و تعالی بیشتر و سرافرازی ایران عزیز استفاده کنیم.

 امیدواریم امنیت فکری و آزادی اندیشه بیشتر شود

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم گفت: امیدواریم دولت دوازدهم بتواند بیش از گذشته به حوزه فرهنگ مکتوب کمک کند؛ امنیت فکری و روانی برای پدیدآورندگان کتاب و فرصت نقد و آزادی اندیشه را بیش از گذشته فراهم کند. همچنین منزلت پدیدآورندگان را بیش از گذشته ارج نهد و به اقتصاد و مسائل معیشتی پدیدآورندگان توجه کند.

سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با گرامیداشت ایام فجر و یاد و خاطره امام راحل و شهدای انقلاب اسلامی، اظهار کرد: انقلاب ما با کتاب متولد شده است، همان‌گونه که اسلام با کتاب متولد شد. انقلاب ما از معدود انقلاب‌هایی بود که رهبران آن از نویسندگان کتاب بودند؛ امام خمینی(ره)، آیت‌الله طالقانی، شهید مطهری، شهید بهشتی، مقام معظم رهبری و هر شخصیت موثر دیگری در انقلاب ۵۷ از نویسندگان و مولفان بوده‌اند. او در ادامه گفت: انقلاب اسلامی با کتاب شروع شد. کتاب‌ها، خیابان‌ها را پُر کردند. پیاده‌روهای تهران و شهرهای دیگر پُر از کتاب شده بود. انقلاب ما برای پایداری خود به کتاب نیازمند است. کتاب‌ها نقطه اتصال علم، فرهنگ، هنر و دین هستند و در کشورهای دیگر هم همین‌گونه است. این مسائل با کتاب پیوند عمیقی دارند.  صالحی همچنین اظهار کرد: اگر بخواهیم تشبیهی داشته باشیم کتاب مانند ذخایر نفت خام است که با پتروشیمی می‌توان این ذخیره ارزشمند را فرآوری کرد و آن را به فرهنگ خلاق، هنر پویا و دین عالمانه، نه دین عامیانه تبدیل کرد. اگر بخواهیم توسعه پایدار، همه‌جانبه، متکامل و ژرف‌نگر داشته باشیم به کتاب نیازمندیم.  وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: خوش‌وقتیم جشن کتاب سال که از جشن‌های بزرگ اهالی مکتوب است امروز برگزار می‌شود. مقدم رییس‌جمهور را که خود از این قبیله‌اند و با کتاب الفت دیرینه داشته و دارند و نویسنده و کتابخوان حرفه‌یی هستند در این محفل گرامی می‌داریم.

 تقدیر از برگزیدگان

در این مراسم برگزیدگان سی‌وپنجمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست‌وپنجمین جایزه جهانی کتاب سال معرفی و از سوی رییس‌جمهوری مورد تقدیر قرار گرفتند.

کتاب «وضعیتی از آمیختگی: مسیحیان، زرتشتیان و فرهنگ سیاسی ایران در عهد باستان متاخر» اثر پروفسور ریچارد ارنست پین؛ کتاب «کوه‌نشینان خاور نزدیک در عهد باستان: زاگرس‌نشینان در هزاره نخست پیش از میلاد» تالیف دکتر سیلویا بالاتی؛ کتاب «شکل‌گیری فهم اسلامی از «کلاله» در سدۀ دوم هجری قمری (816-۷۱۸ میلادی): در میانۀ نص و شرع» اثر پروفسور پاول پاولوویچ؛ کتاب «برگرفت شاهنامه به عنوان آیینه‌یی برای پادشاهان در سده‌های میانی» اثر پروفسور نسرین عسکری؛ کتاب «کاشی در معماری قرن ۱۵ میلادی ایران: هنرهای سلسله قراقویونلو و آق‌قویونلو» اثر دکتر ساندرا اوب؛ کتاب «چالش اسلام: رویکردهای تقرب‌بخش مسیحی» اثر پروفسور کلاوس فون اشتوش؛ کتاب «انتقال دانش در گفت‌وگو: پژوهشی در باب محاورات ادوار نخستین اسلام» اثر پروفسور رگولا فورستر؛ تالیف، تصحیح و ترجمه کتاب «تنسوق‌نامه: کتاب نفیس ایلخانی در علوم و فنون ختایی» اثر پروفسور شی‌گوآنگ؛ و تصحیح و ترجمه کتاب «رسائل اخوان‌الصفاء و خلان‌الوفاء (41-٣٩): رساله هشتم تا رساله دهم از بخش سوم در موضوع نفس و عقل» اثر پروفسور اسماعیل قربان حسین پوناوالا و کارملا بافیونی؛ کتاب‌های برگزیده کتاب سال بودند.