مشقتهای تشکیل دولت جدید
گروه جهان
ایتالیا مدتهاست که به مدیریت بیثباتی سیاسی عادت کرده، اما به نظر میرسد آغاز دولت شصتوپنج در این کشور از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون، دشواریهای خاص خودش را دارد. پیشبینی میشود انتخابات به تشکیل پارلمانی معلق منجر شود و بدینترتیب، چندین هفته بیثباتی سیاسی میتواند به اقتصاد که از پیشتر با مشکل رشد ضعیف و بدهی سنگین عمومی همراه بوده، بیشتر آسیب برساند. بلومبرگ در گزارش خود در این زمینه به چهار سناریو احتمالی درباره نتیجه انتخابات فردا یکشنبه اشاره کرده است.
ملغمهای از همه احزاب
نخستین سناریو این است که هیچ حزب یا ائتلافی اکثریت را در پارلمان به دست نیاورد. ایتالیا همچنان یک دولت خواهد داشت به این دلیل که پائولو جنتیلونی همچنان نخستوزیر باقی میماند. پیش از بازگشایی مجدد پارلمان در تاریخ 23 ماه مارس، توافقهای پشت پرده آغاز میشوند. قانونگذاران رییس جدیدی برای مجلس عوام و سنا انتخاب میکنند که این انتخابها نخستین سرنخها را درباره اتحادهای جدید افشا میسازد.
اگر جستوجوها برای انتخاب نخستوزیر به بنبست بخورد، سرجیو ماتارلا رییسجمهوری ایتالیا مجبور به عجله برای پر کردن این پست نیست و میتواند به احزاب هفتهها برای مذاکره فرصت دهد. جیووانی تارلی باربیری استاد حقوق در دانشگاه فلورانس گفت: «اگر نخستین فردی که ماتارلا برمیگزیند، در تشکیل دولت در اکثریت شکست بخورد، رییسجمهوری میتواند فرد دیگری را انتخاب کند و این روند میتواند بارها تکرار شود. اما باید منطقی بود؛ این روند نمیتواند برای دو ماه ادامه یابد.»
ماتارلا ماتارلا در گزینش، بهدنبال کسب اطمینان از این مساله خواهد بود که دولت جدید توسط یک سیاستمدار یا تکنوکرات اداره شود و بر به تصویب رساندن برنامه بودجه 2019 در پارلمان تا پایان سال، تمرکز داشته باشد. او همچنین تغییراتی را در نظام انتخاباتی برای انتخابات ماه ژوئن سال آینده خواستار خواهد شد.
حکمرانی راست- میانه
سیلویو برلوسکنی نخستوزیر پیشین ایتالیا بهدلیل محکومیت در پرونده کلاهبرداری مالیاتی در سال 2013، تا سال آینده از فعالیت در سمتی دولتی منع شده و گفته آنتونیو تاجانی رییس پارلمان اروپایی «گزینهیی عالی» برای نخستوزیری است. تاجانی هم در توییتی نوشت به برلوسکنی گفته، آماده است به ایتالیا خدمت کند. اما از آنجا که برلوسکنی و متئو سالوانی رهبر حزب لیگ شمالی بارها بر سر مسائل مختلف از آینده ایتالیا در منطقه یورو گرفته تا اصلاحات بازنشستگی با یکدیگر درگیر شدهاند، پیشبینی میشود که چنین دولتی با مشکلاتی همراه باشد.
اریک جونز استاد اقتصاد سیاسی بینالمللی در دانشگاه جان هاپکینز گفت: «تا جایی که مساله به بازارها مربوط میشود، اگر حزب برلوسکنی بیشترین آرا را به خود اختصاص دهد، باید درباره وضعیت قانون مالیاتی و درگیری احتمالی با اتحادیه اروپا
بر سر چگونگی کاهش کسری بودجه، نگران بود. اگر سالوانی در راس دولت قرار گیرد، آنگاه نگرانیها به اصلاحات او در زمینه بازنشستگی معطوف میشود چراکه این مساله میتواند برای اقتصاد دوامآوردنی در بلندمدت مشکلساز باشد.»
ائتلاف بزرگ
یک اتحاد میان حامیان اروپا با حضور حزب چپمیانه دموکراتیک، متحدان این حزب و حزب فورتزا ایتالیای سیلویو برلوسکنی به چگونگی عملکرد این دو حزب اصلی بستگی دارد. برای متئو رنتزی رهبر حزب دموکراتیک، سقوط در انتخابات از 40درصد آرا در 2014 به 20درصد در انتخابات کنونی میتواند به چالشی در رهبری حزب منجر شود که این مساله تشکیل ائتلاف بزرگ را دشوارتر میکند. رنتزی درباره چنین ائتلافی گفته حزب دموکراتیک هیچگاه در دولت با «افراطیها» شریک نخواهد شد. این درحالی است که برلوسکنی گفته نجات روابط گذشتهاش با رنتزی دشوار خواهد بود. تارلی باربیری در این باره گفت: «اما پس از انتخابات شرایط فرق میکند. اگر احزاب بتوانند بر سر برنامهیی برای دولتداری توافق کنند، با یکدیگر کار خواهند کرد.» روبرتو دِآلیمونته استاد علوم سیاسی در دانشگاه لوئیس رم گفت: چنین دولتی بدترین گزینه موجود نیست، اما جاهطلبانه به نظر میرسد و لازمه اکثریت آن پیروزی شمار زیادی از قانونگذاران هر دو حزب در انتخابات است.
بسته پوپولیستی
حتی اگر حزب جنبش پنج ستاره موفق شود بیشترین کرسیها را در پارلمان به دست آورد، اما باز هم لوئیگی دیمایو رهبر این حزب تنها زمانی میتواند در راس دولت جدید قرار بگیرد که حزب یا اکثریت کرسیها را کسب کرده باشد یا بتواند حمایت قانونگذاران حزبی دیگر را برای رسیدن به اکثریت و تشکیل دولت جزب کند. دیمایو گفته است در صورت لزوم به ائتلاف با حزبی دیگر، به آنها «قرارداد دولتی» پیشنهاد میدهد که در سطحی پایینتر از ائتلاف است. او بر نخستوزیر شدن اصرار دارد و گفته پستهای وزارتی را به دیگر احزاب تقسیم نمیکند. اما باز هم احتمال تغییر این موضعگیری پس از هفتهها تلاش برای تشکیل دولت و بلاتکلیفی، وجود دارد.
همه احزاب بزرگ ایتالیا اخیرا احتمال تشکیل ائتلاف با جنبش پنج ستاره را رد کردهاند؛ اگرچه سالوانی از حزب لیگ شمالی در ماه اکتبر گفته بود اگر راست-میانه نتواند اکثریت را به دست آورد، با بپه گریلو از پایهگذاران حزب پنج ستاره تماس خواهد گرفت. هر دو حزب یکسری اصلاحات در نظام بازنشستگی را خواستارند که با افزایش سن بازنشستگی همراه باشد؛ میخواهند در معاهدههای اتحادیه اروپا اصلاحات ایجاد کنند و معتقدند رهایی از ارز مشترک یورو باید یک گزینه باشد. جونز در این باره گفت: «بسته پوپولیستی نگرانکنندهترین احتمال برای سرمایهگذاران محسوب میشود.»