رکورد‌شکنی محصولات پتروشیمی در بورس‌کالا
در سال ۹۶ در حوزه ابزار مشتقه شاهد تحولات خوبی بودیم به طوری که اکنون حدود ۸۴ درصد معاملات مشتقه به صورت آنلاین انجام می‌شود. حامد سلطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران با اشاره به مطالب فوق و بیان اینکه در سال ۹۶ چه به لحاظ ارزش و چه به لحاظ حجم معاملات شاهد رشدهای خیره‌کننده‌یی در بورس کالا بودیم، اظهار کرد: همانطور که پیش‌بینی می‌کردیم امسال محصولات کشاورزی به صورت گسترده‌تری در بورس کالا مورد معامله قرار گرفتند. وی افزود: مبادله نزدیک به ۲میلیون تن گندم یکی از اتفاقات مهمی بود که در بورس کالا رقم خورد. از طرفی در حوزه بازار فیزیکی در سال ۹۶ محصولات پتروشیمی بیشترین رشد و ارزش معاملات را در کل تاریخ ۱۰ساله فعالیت بورس کالا رقم زدند. سلطانی‌نژاد با بیان اینکه طی سال‌های گذشته تمرین‌های خوبی در حوزه بازار فیزیکی و بازار مشتقه انجام شده بود و ساختارهای خیلی خوبی را برای توسعه معاملات در بورس کالا فراهم کرده بودیم، اظهار کرد: این زیرساخت‌ها کمک کرد که وضعیت جاری معاملات بورس کالا بهبود پیدا کند و بخش‌های بیشتری از مبادلات به سمت شفافیت حرکت کند و در عین حال این زیرساخت‌ها در حوزه اقدامات توسعه‌یی هم به کمک بورس کالا آمدند تا توسعه لازم را در بخش‌های مختلف و مورد نیاز بازار ایجاد کنیم.
وی با بیان اینکه ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی به طور کامل در دو محصول جو و ذرت اجرا و در محصول گندم هم به صورت آزمایشی اجرا شد، افزود: در حوزه محصولات مبتنی بر طلا هم نهادها و ابزارهای جدیدی طراحی شد ازجمله ابزار گواهی سپرده طلا رشد خیلی خوبی پیدا کردند. صندوق‌های طلا به عنوان بازیگران این بازار شکل گرفتند و درحال حاضر ۳ صندوق فعالیت خود را شروع کرده‌اند. در سال ۹۶ در حوزه ابزار مشتقه نیز شاهد تحولات خوبی بودیم و مشتریان این ابزار رشد بسیار خوبی پیدا کردند. در بخش آنلاین تریدینگ معاملات مشتقه توسعه پیدا کرد و اکنون حدود ۸۴ درصد معاملات مشتقه به صورت آنلاین انجام می‌شود.
مدیرعامل بورس کالا بیان کرد: حمایت ویژه‌یی نیز از سوی سیاست‌گذاران و قانون‌گذاران برای افزایش شفافیت معاملات در بورس کالا انجام گرفت. محصولاتی که پیش از این در بورس در رینگ داخلی نبودند به بورس پیوستند و پیش بینی می‌کنیم در سال ۹۷ هم رشد بورس کالا در ابعاد مختلف را تجربه کنیم و حرکت این مجموعه به سمت ساختارهای معاملاتی مبتنی بر عرضه و تقاضا ادامه پیدا کند. وی با بیان اینکه فعالان بازار سرمایه و پول و بیمه باید ظرفیت‌های خود را در جهت هم افزایی به اشتراک بگذارند، افزود: تمام ارکان بازار سرمایه و پول و بیمه باید از اقدامات موازی که موجب کاهش ظرفیت‌ها می‌شود، جلوگیری کنند. این مهم با هم اندیشی و به اشتراک گذاشتن ظرفیت‌ها بین ارکان صنعت مالی کشور محقق می‌شود و امیدواریم در رویداد مهم پیش رو یعنی نمایشگاه بورس، بانک و بیمه زمینه همکاری هر چه بیشتر بین حوزه‌های صنعت مالی ایجاد و تقویت شود.
سلطانی‌نژاد افزود: از آنجا که بورس کالا پیوند‌دهنده بین بخش واقعی اقتصاد و بخش مالی است، کمبودهای فعالان بخش واقعی اقتصاد باید توسط بورس کالا برطرف شود. اگر فعالان بخش واقعی اقتصاد مشکل تامین مالی دارند، بورس کالا باید روش‌هایی برای تامین مالی مبتنی بر کالا برای آنها طراحی کند. اگر مشکل ریسک قیمت‌ها و تلاطم در حوزه قیمت دارند نیز بورس کالا باید برای رفع آن راه‌حل‌های مبتنی بر کالا ارائه کند. مدیرعامل بورس کالا خاطرنشان کرد: فرهنگ‌سازی در مورد تناسب بین ریسک و بازده در فرهنگ سرمایه‌گذاری کشور مغفول مانده است و این موضوع باید در رویدادهایی همچون فاینکس ۲۰۱۸ که امکان حضور مردم و ارکان مختلف بازار مالی و پولی و بیمه‌یی در آن فراهم است، مورد توجه قرار گیرد. وی با اشاره به ضرورت آموزش فعالان جدید الورود به بورس کالا گفت: آموزش از روش‌های مختلف در دستور کار ما قرار دارد و برای مثال نرم‌افزارهایی برای آموزش ابزارهای مالی بورس کالا طراحی کرده‌ایم که نمونه آن نرم‌افزاری است که برای بازار مشتقات مجهز کرده‌ایم.
آمارهای قابل قبول
در سویی دیگر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس معتقد است که آمارهای قابل قبول بورس کالا در حوزه‌های مختلف طی سال ٩٦ نتیجه اعتماد و تعاملات مناسب صنایع در این بورس بوده است. عبدالله رضیان، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به عملکرد بورس کالا در سال ۹۶ گفت: در سال ٩٦ از بورس کالا زیاد شنیدیم به طوری که در بحث عرضه محصولات کشاورزی، معدنی و صنعتی و پتروشیمی تعاملات خوبی میان صنایع بالادست و پایین دست در بورس کالا شکل گرفت. رضیان افزود: آماری که طی سال جاری در بورس کالا به ثبت رسیده و بالای ١٠٠هزارمیلیارد تومان بوده است، نشان‌دهنده آن است که بورس کالا توانسته از ظرفیت‌های ایجاد شده به خوبی استفاده کرده و ارزش افزوده خوبی را ایجاد کند. به گزارش میزان، وی با تاکید بر ایجاد قوانین برای گسترش فعالیت‌های بورس کالا بیان کرد: به نظر می‌رسد باید با اجرای قوانین فعلی و تصویب قوانین جدید، زمینه توسعه عرضه محصولات در بورس کالا را که به شفافیت و سلامت اقتصادی منجر می‌شود همچنین بستری مطمئن برای فعالان صنایع است را ایجاد کنیم.
این نماینده مجلس افزود: بنده معتقدم، می‌توان با همکاری و هماهنگی بورس کالا و کمیسیون اقتصادی و صنایع مجلس، بحث اجرا و شفاف‌سازی قوانین در دستور کار قرار بگیردو تا شاهد عرضه همه‌جانبه محصولات و قرار گرفتن کل میزان عرضه و تقاضا در مقابل یکدیگر باشیم. رضیان تصریح کرد: باید شرایطی مهیا شود تا همه تولیدکنندگان بتوانند از فضای بورس کالا استفاده کنند چراکه در بخش‌های اقتصادی ما نتوانستیم از ظرفیت بورس به طور کامل استفاده کنیم و این اشکالی که ما در سیستم بانکی با آن مواجه هستیم که اقصاد کشور را مورد چالش قرار داده است، می‌تواند از کانال بازار سرمایه به خصوص بورس کالا پوشش داده شود. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره اهتمام مجلس در حمایت از سازوکار بورس کالا گفت: مجلس با همکاری مرکز پژوهش‌ها و سازمان‌های مربوطه دولتی و خصوصی باید در راستای تقویت بورس کالا در اقتصاد ملی مثلثی تشکیل دهد تا مسیر ورود صنایع به بازار شفاف بورس هموار شود.
پایان اختلافات
افزون بر این مهدی کرباسیان، رییس هیات‌مدیره ایمیدرو بیان کرد: بورس کالا با شفافیتی که در معاملات ایجاد می‌کند، می‌تواند به اختلافات بین فولادی‌ها و سنگ آهنی‌ها در بحث عرضه و خرید پایان دهد. وی گفت: درحال حاضر انجمن تولیدکنندگان سنگ آهن با وضع عوارض صادراتی مخالف است درحالی که با تفکری که در وزارت صنعت، معدن و تجارت وجود دارد، وضع تعرفه را لازمه تامین نیاز واحدهای داخلی می‌داند. وی عنوان کرد: وزیر صنعت، معدن و تجارت معتقد است برای وضع هر گونه عوارض صادراتی و تعرفه وارداتی باید با انجمن‌های تخصصی و مربوطه گفت‌وگو شده و نظر آنها در رابطه با آن اخذ شود. به گزارش چیلان، کرباسیان درخصوص عرضه‌های سنگ آهن در بورس عنوان کرد: بورس کالا با شفافیتی که در معاملات ایجاد می‌کند می‌تواند به اختلافات بین فولادی‌ها و سنگ آهنی‌ها در بحث عرضه و خرید پایان دهد. وی گفت: ایمیدرو از عرضه سنگ آهن در بورس کالا برای صنایع داخلی علاوه بر عرضه‌های صادراتی که صورت می‌گیرد، استقبال می‌کند. وی افزود: اعتقاد ما این است که فروش داخلی سنگ آهن هم از طریق بورس کالا صورت گیرد. کرباسیان خاطرنشان کرد: شفافیتی که بورس در روند عرضه، تقاضا و قیمت ایجاد می‌کند، می‌تواند عاملی باشد بر اینکه شاهد عرضه سایر اقلام زنجیره از قبیل گندله و کنسانتره در بورس باشیم.
