دیپلماسی ایرانی در برابر تحرکات سعودی- صهیونی
گروه ایران
درحالی که ولیعهد سعودی در کنار دولتمردان صهیونی روز به روز بر دامنه اتهام‌زنی به ایران می‌افزاید، دستگاه دیپلماسی کشورمان و در راس آن محمدجواد ظریف در دیپلماسی فعالانه می‌کوشد بر وزن بین‌المللی ایران افزوده و «نعل وارونه» مخالفان جمهوری اسلامی را بی‌اثر کند. از تهران به آنکارا می‌رود تا در اجلاس سران ایران، روسیه و ترکیه در حل بحران سوریه نقش‌آفرینی کند در همان حال با وزیر امور خارجه پاکستان بر سر ناامنی‌ها در کشمیر رایزنی می‌کند و دست آخر دقایقی از اجلاس آنکارا نگذشته به باکو سفر کرده و در جمع سفرای «غیرمتعهد»ها علیه سیاست‌های رژیم صهیونیستی سخن می‌راند. این درحالی است که رقبای منطقه‌یی ایران از عربستان گرفته تا رژیم صهیونیستی دست به دامان امریکای ترامپ شده و خواهان کاهش نفوذ ایران به ادعای آنچه آنان حمایت از تروریسم در منطقه می‌خوانند، هستند. اما در همین حال حقیقت تروریسم در غزه به دست سربازان صهیونی به نمایش درآمده است.
نطق هوشمندانه ظریف
ظریف هم هوشمندانه در اجلاس میان‌دوره‌یی وزیران امور خارجه جنبش عدم تعهد محور سخنرانی خود را همین واقعه قرار داد که از قضا مورد اعتراض اروپایی‌ها، شرکای تجاری و سیاسی اسراییل هم هست. تا آنجا که چندی پیش فردریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه با صدور بیانیه‌یی ضمن تاکید بر احترام به حق آزادی بیان و اجتماعات مردم فلسطین خواستار آغاز «تحقیقات مستقل و شفاف در رابطه با دخالت نظامیان اسراییل با گلوله‌های واقعی به تظاهرکنندگان فلسطینی در مرز این باریکه شد.» مطالبه‌یی که ظریف هم در نشست وزرای خارجه غیرمتعهدها دقیقا آن را مورد اشاره قرار داد و از کشورهای عضو این جنبش خواست که بر تشکیل یک کمیته تحقیق بین‌المللی برای محاکمه مسببان این جنایات اصرار کنند. او که نخستین سخنران این نشست بود با اشاره به حوادث رخ داده در غزه گفت: همگی ما اخبار قتل‌عام عمدی و برنامه‌ریزی شده تظاهرکنندگان مسالمت‌آمیز و غیرمسلح فلسطینی ازجمله زنان و کودکان در غزه را با اندوه فراوان دنبال می‌کنیم. اینها آخرین جنایات صهیونیست‌ها علیه فلسطینی‌ها در طول تاریخ سبعیت آنها در ۷۰سال گذشته است که در لوای مصونیتی که عمدتا توسط ایالات متحده و برخی از متحدان منطقه‌یی و فرامنطقه‌یی آن مهیا شده، انجام می‌پذیرد.
به اعتقاد ظریف آنچه اسراییل را در بروز جنایات جدید جسور کرده، حمایت‌های امریکا از این رژیم است:«اقدامات تشویقی اخیر امریکا به ویژه تصمیم غیرقانونی آن درخصوص قدس شریف باعث جسارت این رژیم آپارتایدی شده است.»
ظریف در همین حال از اعضای جنبش غیرمتعهدها خواست در این جلسه و نیز در سازمان ملل این جنایات، سیاست‌ها و اقداماتی که منجر به جسارت صهیونیست‌ها شده را محکوم کنند و تشکیل یک کمیته تحقیق بین‌المللی را برای محاکمه مسببان این جنایات خواستار شوند. به گفته وزیر امور خارجه کشورمان «لازم است جنبش عدم تعهد خواستار احقاق کامل حقوق فلسطینی‌ها به ویژه در استقرار یک کشور مستقل فلسطینی به پایتختی قدس شریف و نیز پایان دادن فوری به محاصره غزه شود.»
او با بیان اینکه «بازگذاشتن دست اسراییل در انجام این جنایت‌ها نشان از پیدایش موج جدیدی از یکجانبه‌گرایی دارد که بار دیگر امنیت جهانی را مورد تهدید جدی قرار داده است»، گفت: موج قبلی یکجانبه‌گرایی در اوایل سده بیستم منجر به بی‌ثباتی منطقه ما در ابعاد فاجعه‌بار و نهایتا پیدایش افراط‌گرایی خشونت‌آمیز و تروریسم و افزایش تنش‌ها و بحران‌ها در غرب آسیا و فراتر از آن شد. حتی امروز منطقه ما با وجود شکست سرزمینی داعش به واسطه مقاومت قهرمانانه مردم عراق و سوریه هنوز از بقایای گروه‌های تروریستی و جابه‌جایی‌های مشکوک آنها رنج می‌برد.
تکرار پیشنهاد مجمع گفت و گوی منطقه‌ای
ظریف سیاست‌های منطقه‌یی عربستان سعودی و برخی حامیانش را هم به چالش کشید و با اشاره به اینکه اقدامات یکجانبه و تحریک‌آمیز این کشورها منجر به ادامه افراط‌گرایی و تروریسم شده، تاکید کرد که این اقدامات برخلاف تصور باعث وخامت چالش‌های مزمن و آشفتگی‌ها در غرب آسیا و شمال آفریقا شده است.
به اعتقاد او در این شرایط خاورمیانه نیازمند یک تغییر پارادایم به سوی همکاری و همگرایی منطقه‌یی است:«ما نیاز داریم جوار همسایگی خود را از طریق پذیرش پارادایم فراگیر احترام به منافع یکدیگر و رد پارادایم منسوخ شده سلطه‌جویی و انزوا که فقط به افزایش تنش و رقابت مخرب تسلیحاتی می‌شود، تقویت کنیم.» این برای نخستین بار نیست که ظریف تغییر پارادایم به سوی همگرایی منطقه‌یی را پیشنهاد می‌دهد. او پیش‌تر این پیشنهاد را پس از برجام مطرح کرد سپس در کنفرانس امنیتی تهران در دی ماه سال گذشته بر آن تاکید کرد. ظریف در این کنفرانس که در حضور جمعی از مقامات عالیرتبه ایرانی و خارجی برگزار شده بود با اشاره به ماجراجویی‌ها مقامات سعودی «تلاش برای هژمونی در سطح جهانی یا منطقه‌یی» را بی‌حاصل و خطرناک دانست و پیشنهاد «مجمع گفت‌وگوی منطقه‌یی» را مطرح کرد که به گفته او «این مجمع می‌تواند به عنوان سازوکاری برای گفت‌وگو در همه سطوح رسمی و غیررسمی در منطقه خلیج فارس مورد استفاده قرار گیرد و همزمان با ترغیب همکاری و گفت‌وگوی رسمی و دولتی مشوق گفت‌وگو بین نخبگان غیردولتی باشد.» پیشنهادی که این بار آن را در حضور جمعی از وزرای خارجی کشورهای عضو جنبش عدم تعهد مطرح کرد تا بار دیگر سیاست صلح‌جویانه ایران در منطقه را متذکر شود.
همچنین ظریف در خاتمه سخنرانی خود در این نشست در باکو اقدامات دولت امریکا در حوزه خلع سلاح را مورد اشاره قرار داد که به گفته او بی‌اعتنایی فزاینده دولت این کشور به تعهدات بین‌المللی و برنامه یک و دو دهم تریلیون دلاری برای مدرن‌سازی و ساخت سلاح‌های هسته‌یی جدید منجر به مسابقه تسلیحاتی نوینی در حوزه هسته‌یی خواهد شد. او در این خصوص تاکید کرد که جنبش عدم تعهد باید قاطعانه اولویت‌های خود در حوزه خلع سلاح را از طریق مکانیسم‌های موجود ازجمله کنفرانس سطح بالای خلع سلاح هسته‌یی سازمان ملل پیگیری کند.
