رویکرد محتاطانه جرومی پاول

گروه جهان| طلا تسلیمی|

در میانه تنش‌های تجاری امریکا و چین، جرومی پاول نخستین سخنرانی خود را در سمت رییس جدید فدرال رزرو در باشگاه اقتصادی شیکاگو ایراد کرد. اگرچه اظهارات پاول از رویکردی «بردبارانه» در قبال افزایش نرخ بهره و گزارش‌های مربوط به بازار کار حکایت داشت اما نگرانی از بروز یک جنگ تجاری در آن مشهود بود. درگیری تجاری با چین که به طور قطع بر شرایط غالب در اقتصاد امریکا یعنی کاهش قابل ‌توجه نرخ بیکاری و تسریع روند رشد تاثیرگذار خواهد بود، سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران را دچار سردرگمی کرده است. پاول در تلاش برای متمرکز شدن روی رشد اقتصادی و خودداری از اشاره به جنگ تعرفه روزهای اخیر گفت، فدرال رزرو دلیلی برای تغییر در چشم‌انداز رشد ندارد. اما بازارهای مالی و سهام در معاملات بامداد جمعه(همزمان با تهدید ترامپ به افزایش بیشتر تعرفه‌ها) شاهد رکود بودند و بسیاری در میان ناظران، قانون‌گذاران و حتی مقامات کاخ سفید همچنان در تلاشند منطق سیاست رییس‌جمهوری دونالد ترامپ را درک کنند.

 ادامه سیاست‌های بردبارانه

پاول در سخنرانی در شیکاگو در ارتباط با افزایش نرخ بهره رویکردی «بردبارانه» اتخاذ و اعلام کرد، اقدامات تدریجی تا امروز برای اقتصاد امریکا مفید واقع شده‌اند و هنوز فضای کافی برای رشد بیشتر بازار کار شکوفا شده امریکا وجود دارد. به گزارش فایننشال‌تایمز، جرومی پاول گفته، افزایش آرام دستمزدها نشان می‌دهد که بازار کار هنوز تحت فشار قرار نگرفته و مدتی باقی مانده تا افراد رانده شده به حاشیه به نیروی کار فعال تبدیل شوند. مشارکت در بازار کار در میان افراد 25تا 54 سال هنوز به سطح پیش از دوره رکود اقتصادی نرسیده است.

با اینکه نرخ تورم بهار امسال به میزان قابل‌ توجهی افزایش یافته اما پاول بر این باور است که اقتصاد امریکا با یک‌سری «چالش‌های مهم بلند‌مدت» مواجه است. او همچنین بر این مساله تاکید کرده که نرخ رشد احتمالا مطابق همان پیش‌بینی پیشین 1.8درصدی خواهد بود. این درحالی است که پیش‌بینی فدرال رزرو با ادعای دولت ترامپ درباره پیشروی امریکا به سمت رشد تاریخی 3درصدی بسیار فاصله دارد. انتخاب واژگان رییس فدرال رزرو نشان می‌دهد که بانک مرکزی امریکا همچنان درباره چشم‌انداز بلندمدت امریکا محتاطانه عمل می‌کند؛ رویکردی که گزینه‌ها برای بالا بردن نرخ بهره در کوتاه‌مدت را محدود می‌کند. کمیته بازار آزاد فدرال ماه گذشته یک چهارم واحد دیگر(0.25درصد) نرخ بهره را افزایش داد و پیش‌بینی می‌شود موارد بیشتر افزایش نرخ بهره در سال‌های آتی صورت بگیرد. به‌ گفته پاول از دیگر عواملی که بر اقتصاد سنگینی می‌کند، افزایش آرام نیروهای کار است و مشارکت زنان و مردان در سن کار هنوز در قیاس با دیگر اقتصادهای پیشرفته پایین است. از دیگر عوامل نرخ بهره‌وری است که از سال 2010 تاکنون آرام‌ترین رشد از زمان جنگ جهانی دوم به بعد را داشته است و پیش‌بینی تغییر در این روند مشکل است.

 مخاطره جنگ تجاری

شرایط کنونی اقتصاد امریکا به ‌دلیل شواهد ضد ‌و ‌نقیضی همچون نزدیکی بازار کار به اشتغال‌زایی کامل و پایین بودن سرعت افزایش دستمزدها، رشد اقتصادی و ثابت ماندن نرخ تورم برای مدتی طولانی در سطحی کمتر از هدف بانک مرکزی و... پیچیدگی‌هایی را در سیاست‌گذاری ایجاد کرده است. در چنین شرایطی سیاست‌های رییس‌جمهوری نیز به طور مداوم معادله‌های اقتصادی را بر هم می‌زنند و بر دشواری شرایط می‌افزایند. همانند قانون کاهش چند میلیارد دلاری مالیات‌ها و افزایش هزینه‌ها به طور قطع اعمال تعرفه بر کالاهای وارداتی چینی نیز در تغییر شرایط بازار تاثیرگذار خواهند بود و پاول و همکارانش چاره‌یی جز بررسی این تغییرات پیش از اقدام به سیاست‌گذاری ندارند.

به گزارش نیویورک‌تایمز در ارتباط با جنگ تعرفه روزهای اخیر امریکا و چین در واشنگتن شک‌ و‌ تردیدهای زیادی وجود دارد و قانون‌گذاران، لابی‌گران و حتی مقامات کاخ سفید سعی دارند این مساله را ارزیابی کنند که اقدام ترامپ تا چه اندازه از نظر سیاست‌گذاری درست بوده است. رییس‌جمهوری خود اذعان داشته، درگیری‌های تجاری بهایی خواهد داشت. ترامپ جمعه در گفت‌وگویی رادیویی گفت: «نمی‌گویم که هیچ مشکلی ایجاد نمی‌شود اما پس از اتمام کارمان کشوری بسیار قدرتمندتر خواهیم بود.»

با این حال نگرانی‌ها درباره تجارت وجود دارد که در اظهارات پاول نیز می‌شد آنها را احساس کرد. رییس فدرال رزرو در سخنرانی خود هیچ اشاره‌یی به تعرفه‌ها نکرد اما این مساله نخستین موضوعی بود که در بخش پرسش ‌و ‌پاسخ مطرح شد. پاول که از ماه فوریه ریاست بانک مرکزی را بر عهده گرفته، گفت برای اظهارنظر درباره تاثیرات دوئل تجاری خیلی زود است:«هنوز نمی‌دانیم که تعرفه‌ها دقیقا در چه سطحی اجرایی خواهند شد و اگر اجرایی شوند چه تاثیراتی خواهند داشت و زمان‌بندی آنها چگونه خواهد بود.» او در عین حال تاکید کرد که فدرال رزرو هر نشانه‌یی دال بر تاثیر منفی مناقشات تجاری بر رشد اقتصادی را به ‌دقت زیر نظر خواهد داشت.

صدها میلیارد دلار کاهش مالیاتی، افزایش مخارج و همچنین‌ فشارهای افزایش دستمزد ناشی از بازار کار شکوفا شده با خطر افزایش ناگهانی نرخ تورم همراه هستند. نگرانی سیاست‌گذاران از این است که اگر برای کاستن از سرعت رشد اقتصادی شدت عمل به خرج دهند، ممکن است به‌ کلی در روند رشد اختلال ایجاد کنند. تاکنون واکنش فدرال رزرو اقدام به افزایش تدریجی نرخ بهره بوده است. بروز یک جنگ تجاری می‌تواند بر رشد اقتصادی تاثیر منفی بگذارد و فدرال رزرو را وادار کند که در اتخاذ هر رویکردی ازجمله افزایش نرخ بهره، احتیاط بیشتری به خرج دهد. از سوی دیگر تعرفه‌ها می‌توانند با محدود‌سازی واردات ارزان‌قیمت از چین و دیگر کشورها به افزایش قیمت مصرف‌کنندگان منجر شوند و خطر چنین سناریویی این است که فدرال رزرو نرخ بهره را با سرعت بیشتری افزایش دهد و به رشد اقتصادی آسیب برساند.

درحال حاضر پاول نیز همانند ژانت یلن، رییس پیشین فدرال رزرو یک سری افزایش‌های تدریجی و محتاطانه نرخ بهره را در پیش گرفته تا مطمئن شود سیاست‌گذاری‌ها در این زمینه آسیبی به رشد اقتصادی نمی‌رسانند اما آماده است تا در صورت نیاز رویکرد خود را تغییر دهد:«دیدگاه ما درباره سیاست مناسب پولی در ماه‌ها و سال‌های پیش رو بر مبنای اطلاعات اقتصادی آتی و تحول در چشم‌اندازها اطلاع‌رسانی می‌شود. اگر چشم‌اندازها تغییر کنند، سیاست‌های پولی نیز تغییر خواهند کرد.»