ترور نافرجام شاه در کاخ مرمر

بیستویکم فروردین 1344، ترور شاه نافرجام ماند. در جریان ترور ناموفق محمدرضا شاه در کاخ مرمر، عامل عملیات، رضا شمسآبادی، به قتل رسید و دو استوار دیگر نیز کشته شدند و شاه هم مجروح شد.
این سوء قصد که ساعت 9 صبح روز 21 فروردین 1344 در کاخ مرمر روی داد در شرایطی اتفاق افتاد که تنها 2 ماه از ترور حسنعلی منصور از سوی نیروهای تحت رهبری سازمان فداییان اسلام گذشته بود و هنوز جامعه و تحلیلگران از این واقعه بهتزده بودند و انتظار اتفاقی مشابه آن هم علیه شخص اول مملکت را نداشتند، به همین جهت هضم این موضوع برای بسیاری از تحلیلگران و خبرگزاریها سخت بود.
این مساله باعث شد که بسیاری از خبرگزاریهای آن زمان در اشاعه این خبر یا تعلل به خرج دهند یا رویکردی مشوش و پرابهام به مساله داشته باشند که در نهایت به گزارشات متملقانه ختم میشد. این سراسیمگی حتی در میان ساواک کاملا مشهود بود، برای پی بردن به این موضوع به راحتی میتوان به روزنامههای آن زمان و اسناد منتشر شده ساواک مراجعه و وضعیت گفته شده را مشاهد کرد. حادثه، نخستینبار به صورت زیر منعکس شد: «ساعت 9 صبح روز گذشته هنگامی که اعلیحضرت همایونی شاهنشاه به دفتر کار خود در کاخ مرمر نزول اجلال میفرمایند سرباز وظیفهیی با تهدید و تیراندازی به سرسرای کاخ وارد میشود و بلافاصله توسط دو نفر از مامورین کشته میشود. در این جریان دو مامور شهید و یک باغبان و یک پیش خدمت زخمی میشوند و چون ضارب به قتل رسیده تحقیقات ادامه دارد که روشن شود آیا ضارب عمدا دست به این عمل زده یا جنون آنی بوده است.»
علت نبود صراحت در اعلام جزئیات حادثه، به این موضوع بازمیگشت که رژیم در مقابل این اتفاق در گیجی بهسر میبرد و سازمانهای امنیتی مانند ساواک و رکن دوم ارتش کاملا بیاطلاع از موضوع به کمکاری و ناکارآمدی متهم شده بودند، به همین دلیل تمام تلاش خود را میکردند تا با مبهم کردن فضا متهمانی را برای این اتفاق دست و پا کنند که در نهایت افرادی را با مشی کمونیستی دستگیر و محاکمه کردند که بعدا مشخص شد این افراد ربطی به موضوع نداشتند. به همین دلیل بعد از چند سال همگی آزاد شدند. بنابراین میتوان گفت دستگاه امنیتی شاه در این ماجرا کاملا بیاعتبار شد و حتی نتوانست ریشههای سوء قصد را بهطور کامل روشن کند.
