فروش بیت‌کوین در صرافی‌ها غیرقانونی است
گروه بانک و بیمه
مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با تاکید بر اینکه صرافی‌هایی که از بانک مرکزی مجوز دارند، وارد این عرصه نمی‌شوند، گفت: آن صرافی‌هایی که اقدام به فروش بیت‌کوین می‌کنند، غیرقانونی هستند.
داوود محمدبیگی در گفت‌وگو با ایبنا درباره واکنش بانک‌های مرکزی دنیا نسبت به پول‌های رمزی افزود: به‌طور طبیعی بیت‌کوین در تقابل با نهادهایی مانند بانک‌های مرکزی است که دچار تضاد خواهند شد. بانک‌های مرکزی به عنوان تنها مقام دارای مجوز انتشار اسکناس و مدیریت نقدینگی در کشورها به دلیل اینکه از کارکرد و اتفاقاتی که در شبکه‌های عمومی می‌افتد، اطلاعی ندارند و همیشه نگرانند که چه کسانی پشت این شبکه‌ها هستند.
وی ادامه داد: در حال حاضر شبکه بیت‌کوین به قدری گسترش یافته است که استخراج‌کنندگانی که در آن وجود دارند، این شبکه را قانونگذاری و تنظیم می‌کنند. استخراج‌کنندگان بیت‌کوین به یکدیگر می‌پیوندند که دو حالت ایجاد می‌کند. اول اینکه بر ارزش آنها افزوده می‌شود و دوم اینکه می‌توانند مقررات خود را بر شبکه تحمیل کنند. اکنون اگر شما در شبکه بیت‌کوین یک تراکنش انجام دهید، تراکنش‌هایی انتخاب می‌شود که کارمزد بالایی دارند.
بیت‌کوین کالا یا ارز؟
مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی درباره اینکه بیت‌کوین را یک ارز در نظر گرفت یا یک کالا گفت: مبحث پول یا کالا بودن بیت‌کوین جای مناقشه دارد. درخصوص اینکه بیت‌کوین یک ارز است یا یک کالا، بانک مرکزی تاکنون دیدگاهی را اعلام نکرده است. برای مثال کشور آلمان این پول رمزی را یک کالا تلقی می‌کند و آن را به منزله پول یا ارز نمی‌شناسد. اما بحث خلق پول در بیت‌کوین زمانی اتفاق می‌افتد که این ارز مانند یکی از ارزهای رسمی کشور در سبد ارزی قرار بگیرد.
محمدبیگی اظهار داشت: در این حوزه بیشتر نگرانی بانک مرکزی این است که در صورت تایید این زیرساخت، قاعدتا باید مسوولیت آن را هم بپذیرد. بانک‌های مرکزی مسوولیت اسکناس، مسکوکی و سپرده‌های رایج در جامعه را به دلیل اینکه بر آن نظارت دارند، می‌پذیرند اما برای ارزی که هیچ نظارتی روی انتشار و پردازش آن ندارد، نمی‌تواند ریسک آن را قبول کند. بنابراین مهم‌ترین بحث این شبکه این است که نمی‌خواهند ناظر داشته باشند.
وی ادامه داد: فلسفه وجودی ارزهای رمزینه این است که سیطره بانک‌های مرکزی را کاهش دهند. در دنیا بانک‌های مرکزی در این حوزه رویکرد روشنی ندارند. از نظر تکنولوژیکی کسی نمی‌تواند ممنوعیتی برای بیت‌کوین ایجاد کند، اما ممکن است در حد مقررات بتوان بیت‌کوین را محدود کرد. تمام مدعای پدیده بیت‌کوین دو مساله است. اول اینکه کنترل‌ناپذیر است؛ چراکه میلیون‌ها استخراج‌کننده در سراسر دنیا وجود دارند که این شبکه را کنترل می‌کنند. دوم اینکه به صورت گمنام می‌توان در این شبکه فعالیت کرد. این حالت بسیار مورد استقبال کسانی است که می‌خواهند در حوزه‌های خلاف و پولشویی فعالیت کنند.
حرکت بانک مرکزی به سمت ارز ملی
محمدبیگی درباره رویکرد در بانک مرکزی برای حرکت به سمت ارز ملی گفت: در حوزه پول رمزینه داخلی برخی کشورها مانند روسیه ورود کرده‌اند. واقعیت این است که فعلا نمی‌توان به این پرسش پاسخ قطعی داد، زیرا تمرکز بانک مرکزی بیشتر مطالعه درباره پول‌های رمزینه عمومی است. برای داخل کشور آنچه در نظر گرفته شده است، زیرساخت بلاک‌چین خصوصی است. در حال حاضر اگر موضع خود را در حوزه بلاک‌چین عمومی مشخص کنیم، در بحث ایجاد پول رمزینه ملی بسیار تاثیرگذار است.
وی درباره اینکه نظارت بانک مرکزی در خصوص فعالیت برخی صرافی‌ها که مشغول خرید و فروش بیت‌کوین هستند، اظهار داشت: صرافی‌هایی که از بانک مرکزی مجوز دارند، به این عرصه وارد نمی‌شوند و آن صرافی‌هایی که اقدام به فروش بیت‌کوین می‌کنند، غیرقانونی هستند. در حال حاضر بانک مرکزی بر این حوزه هیچ نظارتی ندارد و بارها هم گفته شده که ریسک آن با خود مشتری است. با این حال اگر قرار باشد، بانک مرکزی بر این حوزه نظارتی داشته باشد، باید در مقررات مربوط به بانک این موضوع را اعلام کند.
مدیر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در ادامه افزود: تاکنون مقررات بانک مرکزی در این عرصه مسکوت بوده و این موضوع به صراحت گفته شده است که بیت‌کوین و ارزهای رمزنگاری شده در دامنه نظارت بانک مرکزی نیستند. با وجود این غیرقانونی بودن بیت‌کوین زمانی مشخص می‌شود که برای آن قانونی وجود داشته باشد. اکنون بزرگ‌ترین نگرانی ما بحث ریسک مشتری است.
۲۱ میلیون بیت‌کوین در دنیا
محمدبیگی با اشاره به اینکه 21میلیون بیت‌کوین در حال حاضر در دنیا وجود دارد، گفت: با توجه به تخمین‌هایی که زده می‌شود تا سال ۲۰۴۰ یا ۲۰۴۵، به این 21میلیون خواهند رسید و به هر میزان که انتشار این ارزها بیشتر شود، استخراج نیز سخت‌تر خواهد شد. بخشی از بالا رفتن قیمت هم به این علت است که هزینه‌های فرآیند استخراج بیشتر خواهد شد و به توان و انرژی و زیرساخت بیشتری احتیاج دارد. اما اینکه بعد از عدد 21میلیون چه اتفاقی خواهد افتاد، تاکنون ایده‌یی برای آن ندارم.
وی افزود: بانک‌های مرکزی با توجه به نگرانی‌هایی که درباره انتشار پول دارند، در حال حاضر در مورد بیت‌کوین و بلاک‌چین خیلی اظهارنظر نمی‌کنند و همچنان در حال بررسی موضوع هستند. با توجه به شرایط خاص کشور ما و اهمیتی که این موضوع یافته، کارگروهی از حوزه‌های ارزی، نظارتی و فناوری در بانک تشکیل شده است. این کارگروه در حال مطالعه در مورد نحوه ورود و رصد این پدیده با همکاری شرکت‌های فین‌تک است.
مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی افزود: شاید در انتهای این بررسی‌ها به این نتیجه برسیم که بانک مرکزی ورود نکند، شاید هم به این نتیجه برسیم بانک مرکزی ورود کند، اما با رعایت محدودیت‌هایی در عرصه عرضه و تقاضا به دنبال این هستیم تا از فرصت‌هایی که این پدیده در حوزه پرداخت ایجاد می‌کند، استفاده کنیم و این پدیده را به خصوص در حوزه پرداخت‌های خارجی به یک فرصت برای کشور تبدیل کنیم.
این مقام مسوول ادامه داد: همچنین بانک مرکزی در حوزه بیت‌کوین هیچ تاییدیه‌یی نداده است و تمام ریسک آن متوجه خود مشتری است. در حال حاضر درصدد هستیم تا دریابیم چگونه می‌توان بر شبکه‌یی که زیرساخت آن به این شکل است، نظارت کرد.
