گفتوگو کلید بحران خاورمیانه
سیاستهای امریکا در خاورمیانه شعلههای آتش جنگ را برافروخته است. این اعتقاد مقامات ایران است و آنان در هر نشست بینالمللی از چرایی این اعتقاد سخن میگویند؛ چه این نشست در امریکا و سخنرانش ظریف باشد و چه نشست امنیتی سوچی روسیه با سخنرانی علی شمخانی. هفته گذشته دبیر شورای امنیت ملی ایران که برای حضور در نشست مسوولان عالی امنیت 5 قاره جهان به سوچی روسیه رفته بود، سیاستهای جمهوری اسلامی ایران را برای مقامات ارشد امنیتی کشورهای حاضر در این نشست تبیین کرد. چالشآفرینی سیاستهای امریکا در منطقه و حل تمامی مشکلات در سوریه، یمن و... از دریچه گفتوگو دو نکته کلیدی خاورمیانه است، این پرسش را مطرح کرد که آیا با چنین بازار پرسودی امریکا میتواند حتی تمایلی برای پایان جنگها داشته باشد؟
به اعتقاد دبیر شورای امنیت ملی ایران تصویرسازیهای ذهنی امریکا از ایران، روسیه و چین به عنوان 3 کشور تهدیدکننده، کمک به داعش برای سیطره بر نیمی از خاک سوریه و عراق و... همگی برای حضور نظامی امریکا در کشورها و فروش اسلحه است. دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از خطر وقوع دوباره جنگ سرد ابراز نگرانی کرد و با اشاره به حقایقی روشن از تلاشهای آشکار و پنهانی برای کشاندن جهان به آن دوران گفت که سطوح اصطکاک و درگیری بین کشورها رو به افزایش است و نظم حاکم بر مناسبات بینالمللی درحال به همریختگی است و حرکت در مسیر خشونت طلبی است.
شمخانی گذری هم به برخورد ایالات متحده امریکا با توافق هستهیی زد؛ توافقی که مورد حمایت جامعه بینالملل است اما با اقدامات دولت امریکا چیزی تا فروپاشی نمانده است.
این مقام ارشد امنیتی کشورمان با اشاره به مذاکرات هستهیی ایران با اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل و اتحادیه اروپا گفت:«این مذاکرات یک مثال روشنی برای جهان است که میتوان با گفتوگو و مذاکره به راهحل توافقی برای پایان دادن به یک بحران ساختگی دست یافت.» اما به اعتقاد او مهمتر از اصل دستیابی به توافق، پایبندی طرفین به تعهداتشان برای اعتبار و پایداری این توافق است. آنچنانکه اکنون دنیا با دولتی مواجه است که نهتنها تعهد دولت پیشین امریکا را به سخره گرفته بلکه اصول اولیه حقوق بینالملل را نه فقط در توافق هستهیی ایران بلکه در معاهدات دوجانبه و بینالمللی کشورش زیر پا میگذارد. دبیر شورای امنیت ملی در عین حال از آمادگی ایران برای حل مشکلات و بحرانهای منطقهیی و تروریسم سخن گفت و با اشاره به اینکه ایران طراح ایده گفتوگوی تمدنها و جهان عاری از افراط و خشونت در مجمع عمومی سازمان ملل بوده، افزود که ایران آمادگی دارد، توان و ظرفیت خود را برای حل بحرانهای منطقهیی و مبارزه جدی و موثر با تروریسم، با مشارکت کشورهای منطقه، به کار گیرد، آنچنانکه تاکنون به درخواست دولتهای قانونی عراق و سوریه پاسخ مثبت داده و در کنار آنها موفق شده است با جانفشانی نیروهای مسلحش به حاکمیت جعلی داعش در این دو کشور پایان بخشد.
دیدارهای دو جانبه شمخانی با مقامات امنیتی
اما حضور علی شمخانی در روسیه به سخنرانی در نشست عمومی کنفرانس مسوولان امنیتی 5قاره جهان ختم نشد.
او در حاشیه این اجلاس با مقامات کشورهای منطقه دیدارهایی داشت؛ از دیدار با «نیکلای» پاتروشف، دبیر شورای امنیت ملی فدراسیون روسیه تا «ژوشینگ کان» وزیر امنیت عمومی چین. دیدارهایی که محور همگی آنان دخالت امریکا در کشورها و سیاستهای این کشور بود. همانطور که پاتروشف در دیدار با شمخانی بدعهدی امریکا در اجرای تعهدات خود در برجام را محکوم و تاکید کرد، فدراسیون روسیه قاطعانه از حفظ و اجرای برجام حمایت میکند و معتقد است که ایران باید بدون هیچگونه مانعی از مجموعه مزایای این توافقنامه بینالمللی بهرهمند شود.
به اعتقاد دبیر شورای امنیت ملی روسیه، ایالات متحده امریکا تلاش مستمری را برای وارد کردن ضربات اقتصادی و سیاسی به ایران و روسیه با هدف محدودسازی فعالیتهای ثباتآفرین دو کشور دنبال میکند که به طور قطع نتیجهیی از آن نخواهد گرفت. دیدار با «حنیف اتمر» مشاور امنیت ملی رییسجمهوری افغانستان دومین برنامه دبیر شورای امنیت ملی ایران بود. شمخانی که در سخنرانی عمومی خود از امنیت افغانستان و لزوم حل بحران این کشور از طریق گفتوگو سخن گفته بود در دیدار دو جانبه هم امنیت این کشور را مورد بحث قرار داد.
از سوی دیگر مشاور امنیت ملی رییسجمهوری افغانستان هم روابط دوستانه و رو به توسعه ایران و افغانستان را مورد اشاره قرار داد که به گفته اتمر علیه هیچ کشوری نیست و از رویکردهای سیاسی کشورهای دیگر نیز تاثیر نمیگیرد.
این مقام امنیتی افغانستان به خبرها از انتقال تروریستهای داعش به این کشور واکنش نشان داد و گفت که تعداد زیادی از اتباع بیگانه عضو داعش از سوی دستگاههای امنیتی این کشور دستگیر شدهاند.
«ژوشینگ کان» وزیر امنیت عمومی چین نیز در دیدار با شمخانی موضع حمایتی این کشور از برجام را اعلام کرد و سرپیچی امریکا از اجرای تعهداتش در توافقنامه برجام را غیرقابل قبول خواند. او با اشاره به مفاد سخنرانی دریابان شمخانی در نهمین کنفرانس امنیتی روسیه و بیان نگرانیهای جدی درخصوص توسعه ناامنی و بیثباتی در منطقه گفت که او هم رویکردها و دغدغههای مطرح شده از سوی شمخانی را تایید میکند و معتقد است، امریکا به عنوان کشوری که به صورت پنهان از عوامل ناامنی در منطقه حمایت میکند با اعمال تحریم علیه ایران، چین و روسیه به دنبال محدودسازی و ضربه زدن به این 3 کشور است.
اما علی شمخانی پیش از ترک سوچی در دیداری سه جانبه با «ناصرخان جنجوعه» مشاور امنیت ملی نخستوزیر پاکستان و نیکلای پاتروشف، دبیر شورای امنیت ملی فدراسیون روسیه به گفتوگو نشست که نتیجهاش توافق بر سر برگزاری کنفرانس امنیتی مشترک با حضور سایر کشورهای منطقهیی بود.