رشد تسهیلات 3.5 درصد کمتر از رشد سپرده‌ها

کاهش 2.7واحد درصدی مانده تسهیلات بانک‌ها نسبت به رشد سپرده‌ها در یک سال

گروه بانک و بیمه  محسن شمشیری   

مانده کل سپرده‌ها در پایان دی ماه 96 بالغ بر 1503هزار میلیارد تومان و مانده کل تسهیلات بانک‌ها نیز بالغ بر 1130 هزار میلیارد تومان بوده که نشان می‌دهد، غول نقدینگی و پول رشد زیادی داشته است و بیش از 1500 هزار میلیارد تومان نقدینگی و سپرده در بانک‌ها موجود است که از این مقدار به میزان بیش از 1130 هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی پرداخت شده و بدهی مردم و فعالان اقتصادی به بانک‌ها به رقم بزرگ 1130 هزار میلیارد تومانی در پایان دی رسیده و تا پایان سال 96 نه تنها نقدینگی و سپرده‌های بانکی از مرز 1500هزار میلیارد تومان عبور کرده بلکه بدهی مردم به بانک‌ها نیز به 1200 هزار میلیارد تومان رسیده که البته این ارقام بزرگ، در صورت بهبود فضای کسب و کار می‌تواند در جهت رشد سرمایه‌گذاری، تولید و اشتغال به کار گرفته شود.

به گزارش «تعادل»، وضعیت کل مانده سپرده‌ها و تسهیلات ریالی و ارزی بانک‌ها و موسسات اعتباری به تفکیک استان در پایان دی ماه 96 نشان می‌دهد که مانده کل سپرده‌ها در پایان دی ماه 96 بالغ بر 1503هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 277 هزار میلیارد تومان معادل 22.7درصد و نسبت به اسفند 95 معادل 230هزار میلیارد تومان یا 18.1درصد طی 10 ماهه اول سال 96 افزایش داشته است.

همچنین بیشترین مبلغ سپرده مربوط به استان تهران با 883 هزار میلیارد تومان بوده که معادل 58.7درصد کل سپرده‌های کشور است. کمترین رقم نیز مربوط به کهگیلویه‌وبویراحمد معادل 3240میلیارد تومان بوده است. به عبارت دیگر تهران بیش از تمام استان‌های کشور سپرده جذب کرده است و اکثر شرکت‌ها و فعالان اقتصادی ترجیح داده‌اند به دلایل مختلف پول خود را در حساب‌های بانکی در استان تهران سپرده‌گذاری کنند و همچنین بابت فعالیت‌های خود از بانک‌های تهران وام و تسهیلات بگیرند.

 مانده کل تسهیلات بانک‌ها نیز بالغ بر 1130هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه 95 معادل 188 هزار میلیارد تومان یا 20درصد رشد کرده است. یعنی رشد تسهیلات بانک‌ها در 10ماهه اول 96 به میزان 2.7واحد درصد کمتر از رشد سپرده‌ها بوده است.

این رقم در مقایسه با اسفند 95 نیز معادل 144هزار میلیارد تومان یا 14.6درصد رشد کرده که به میزان 3.5واحد درصد کمتر از رشد سپرده‌ها در 10ماهه اول سال 96 است و این موضوع نشان می‌دهد که تمایل بانک‌ها به پرداخت تسهیلات کمتر از رشد سپرده‌ها بوده است.

بیشترین مبلغ تسهیلات نیز مربوط به استان تهران با مانده 707 هزار میلیارد تومان یعنی معادل 62.6درصد تسهیلات دریافتی کشور و کمترین مربوط به کهگیلویه‌وبویراحمد معادل 3980میلیارد تومان بوده است. به عبارت دیگر استان تهران تقریبا به اندازه 3.9 واحد درصد بیش از سهم خود در جذب سپرده‌ها از پرداخت تسهیلات سهم داشته است.

همچنین نسبت تسهیلات به سپرده‌ها بعد از کسر سپرده قانونی معادل 83.7درصد بوده که نسبت به دی 95 با رقم 85.2درصد به میزان 1.5 واحد درصد و نسبت به پایان سال 95 که 86.7درصد بوده معادل 3واحد درصد کاهش نشان می‌دهد یعنی تمایل بانک‌ها به پرداخت تسهیلات در مقایسه با رشد و ظرفیت سپرده‌ها کاهش یافته است.

 این نسبت در تهران 88.4درصد است که از میانگین کشوری بالاتر است و در کهگیلویه‌وبویراحمد 137.4درصد است.

 سهم تسهیلات از سپرده‌ها

سهم تسهیلات از سپرده‌ها نیز نشان می‌دهد که از رقم 1503 هزار میلیارد تومانی سپرده‌ها، معادل 75.2درصد بوده است. به عبارت دیگر معادل 24.8 از سپرده‌ها را سپرده قانونی و ذخیره احتیاطی یا سقف اعتباری برای تامین نقدینگی مورد نیاز بانک‌ها تشکیل داده است و بانک‌ها معادل 152 هزار میلیارد تومان یا 10.12درصد سپرده‌ها را به‌عنوان سپرده قانونی درنظر گرفته‌اند و سپرده‌ها بعد از کسر سپرده قانونی به رقم 1351هزار میلیارد تومان رسیده است.

به عبارت دیگر، معادل 373 هزار میلیارد تومان از کل سپرده‌ها را به عنوان جمع سپرده قانونی و ذخیره احتیاطی حاصل از سیاست سقف اعتباری و نقدینگی موردنیاز بانک‌ها برای پاسخ به نیاز مشتریان تشکیل داده است که از این مبلغ 152 هزار میلیارد تومان معادل 10.1درصد را سپرده قانونی و مبلغ 221هزار میلیارد تومان را ذخیره احتیاطی و نقدینگی موردنیاز بانک‌ها برای پاسخ به نیاز مشتریان معادل 14.7درصد کل سپرده‌ها تشکیل داده است.

همچنین از مبلغ 1351 هزار میلیارد تومان سپرده بعد از کسر سپرده قانونی 152 هزار میلیارد تومانی، معادل 221 هزار میلیارد تومان به‌عنوان ذخیره احتیاطی و اجرای سیاست سقف اعتباری درنظر گرفته شده تا در صورت مراجعه سپرده‌گذاران قادر به تامین نیازهای مراجعه‌کنندگان و مشتریان بانک‌ها باشند.

بر این اساس سهم ذخیره احتیاطی نقدینگی بانک‌ها معادل 14.7درصد و سپرده قانونی 10.12درصد کل سپرده‌ها بوده و روی هم معادل 373 هزار میلیارد تومان معادل 24.8درصد سپرده‌ها به‌عنوان سقف اعتباری و سپرده قانونی در بانک‌ها و بانک مرکزی موجود بوده و به‌عنوان تسهیلات پرداخت نشده و

در مجموع 75.2درصد سپرده‌ها به‌صورت تسهیلات پرداخت شده است. رشد تسهیلات 20درصدی یک‌سال منتهی به دی 96 نیز در مقایسه با رشد 22.7درصدی سپرده‌ها در این دوره نشان می‌دهد که سرعت تسهیلات‌دهی بانک‌ها کمتر از رشد سپرده‌های بانکی بوده است. این موضوع در 10ماهه اول سال 96 نیز تشدید شده و در شرایطی که رشد سپرده‌ها در این 10 ماه 18.1درصد بوده اما رشد تسهیلات 14.6درصد و 3.5 واحد درصد کمتر بوده است.

وضعیت استان‌ها نیز نشان می‌دهد که بعد از استان تهران که حدود 60درصد منابع بانکی را جذب کرده، استان‌های اصفهان، خراسان‌رضوی، مازندران، فارس، خوزستان، آذربایجان‌شرقی، البرز، گیلان، کرمان، آذربایجان‌‌غربی و کرمانشاه در رتبه‌های بعدی از دوم تا دوازدهم جذب منابع شامل سپرده و تسهیلات بوده‌اند. همچنین استان‌های سیستان‌وبلوچستان، کردستان، سمنان، اردبیل، زنجان، خراسان‌جنوبی و شمالی، کهگیلویه‌وبویراحمد، ایلام، چهارمحال‌وبختیاری در رتبه‌های 21 تا 31 از نظر جذب منابع بانکی قرار داشته‌اند.

از سوی دیگر، استان‌های کمتر برخوردار از منابع سپرده بانکی که رقم مانده تسهیلات آنها از رقم سپرده بعد از کسر سپرده قانونی بیشتر بوده شامل استان‌های گلستان، لرستان، چهارمحال‌وبختیاری، ایلام، کهگیلویه‌وبویراحمد و خراسان‌شمالی بوده است.

در دو استان کم‌برخوردار ایلام وکهگیلویه‌وبویراحمد نیز مانده تسهیلات حتی از رقم مانده سپرده‌ها بیشتر بوده و این موضوع نشان می‌دهد که منابع مالی و سپرده در این دو استان بسیار کم بوده و سیستم بانکی تسهیلات بیشتری برای کاهش فقر و محرومیت و کمک به تولید و بخش‌های اقتصادی به این دو استان پرداخت کرده است.