پیامی به سبک روزهای مذاکره
محمدجواد ظریف در یازدهم تیر ماه سال 93 ساعاتی قبل از عزیمت به وین برای ششمین دور مذاکرات هسته‌یی در پیامی ویدویی به طرف مقابل متذکر شد که در فرصتی تاریخی قرار دارد و برای حل بحران هسته‌یی باید به جای فشار و تهدید گزینه احترام را برگزیند. او این پیام را زمانی منتشر کرد که رسانه‌های غربی و مقامات امریکایی با فضا‌سازی ایران را تحت فشار قرار داده بودند و در پی جایگزینی توافق برد- باخت به جای توافق برد- برد یی بودند که دولت ایران از آن می‌گفت. حال در سومین سال پس از امضای توافق و در روزهایی که بسیاری احتمال می‌دهند امریکا از برجام خارج شود، ظریف بار دیگر پیامی ویدویی خطاب به دولتمردان کشورهای غربی منتشر کرده و موضع ایران را درباره خروج احتمالی ایالات متحده یا توافقی مکمل که موضوع دفاعی ایران را شامل شود، اعلام کرده است: «بگذارید یک بار برای همیشه مطلقا روشن بیان کنم، ما نه امنیت خود را به دیگران می‌سپاریم نه درباره توافقنامه‌یی که با حسن نیت تاکنون اجرا کرده‌ایم، دوباره مذاکره می‌کنیم یا چیزی به آن اضافه می‌کنیم.» او به طعنه ترامپ را خطاب قرار داد و به زبانی که برای رییس‌جمهور امریکا آشنا باشد، گفت که «اگر بخواهم آن را با اصطلاحات معاملات املاک توضیح دهم، وقتی شما خانه‌یی می‌خرید و خانواده خود را به آنجا می‌برید یا اینکه خانه خود را تخریب می‌کنید تا به جای آن برج بسازید، نمی‌توانید دو سال بعد برگردید و دوباره درباره قیمت چانه بزنید.» ظریف در بخش دیگری از پیام خود با اشاره به ادعای امریکا و برخی کشورهای منطقه درباره توان نظامی ایران، هزینه‌های نظامی کشورهای منطقه ازجمله عربستان را به میان کشید که بیش از ایران خرج اسلحه و مهمات می‌کنند. در عین حال که وقتی متحدان امریکا از گروه‌های تندرویی همچون القاعده، طالبان و داعش حمایت مالی و تسلیحاتی کردند، این ایران بود که در شکست این گروه‌ها نقش محوری داشت. رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان مانند دوران مذاکرات هسته‌یی بر بیهوده بودن سیاست زورگویی در قبال ایران تاکید کرد و به دولت امریکا توصیه کرد، عمل به تعهدات خود را شروع کند در غیر این صورت خودش مسوول پیامدهای عمل نکردن به تعهداتش خواهد بود.
خشم تهران
یکی از رسانه‌های امریکایی نیز پیام ویدویی ظریف را به «خشم تهران» تعبیر کرده است. به گزارش شبکه تلویزیونی العالم، نیک رابرتسون که خبرنگار ارشد سرویس بین‌الملل سی‌ان‌ان است درباره پیام وزیر امور خارجه کشورمان گفته که «این صدای خشم است به واقع تهران خشمگین است.» به گفته این روزنامه‌نگار امریکایی، انتشار این پیام از آن جهت صورت گرفته که اکنون هر کس تلاش می‌کند تا حرف و موضع خود را به طور علنی آشکار کند چراکه از هم‌اکنون تنها 9روز تا زمان اعلام تصمیم‌گیری ترامپ درباره ماندن یا خروج از این توافق زمان باقی است. رابرتسون درباره تلاش‌های اروپا اعتقاد دارد که رهبران اروپایی مانند ماکرون و ترزا می
بیم آن دارند که خروج از برجام هزینه بسیار سنگینی داشته باشد و تلاش می‌کنند با ترامپ بر سر این موضوع به نوعی به توافق برسند؛ اما روشن است که برای ایرانی‌ها این یک گام منفی است چراکه برای آنها این توافق تمام شده است همانطور که ظریف گفته، وقتی شما زمینی را خریداری می‌کنید، نمی‌توانید دو سال بعد درباره قیمت آن قرارداد مذاکره کنید.
بسته پیشنهادی اروپا به امریکا
خبرگزاری بریتانیایی رویترز هم روز گذشته به نقل از 6 دیپلمات از ارائه برنامه کشورهای اروپایی به امریکا برای نجات برجام خبر داد. هر چند تلاش پیشین اروپایی‌ها بی‌نتیجه بوده و آن طور که رویترز نوشته، دیپلمات‌های اروپایی به نتیجه‌بخش بودن این پیشنهاد نیز امیدوار نیستند. به نوشته دویچه‌وله منابع مختلف گفته‌اند که در موفقیت‌آمیز بودن این دیدارها تردید دارند و اتحادیه اروپا درحال تلاش برای طرح سناریوهایی است که در صورت خروج امریکا از برجام کمترین خسارت متوجه کشورهای اروپایی شود. در همین رابطه یک دیپلمات اروپایی گفته است:«ما یک هفته فرصت داریم تا مذاکراتمان را با امریکا ادامه دهیم و ببینیم آیا می‌توان توافقی روی برجام به دست آورد یا نه. اما فکر نمی‌کنم دلیلی برای خوش‌بینی بیش از اندازه وجود
داشته باشد.»
براساس این گزارش، کشورهای اروپایی این هفته برنامه خود را به دونالد ترامپ ارائه می‌کنند. همچنین همزمان با ارائه این برنامه به رییس‌جمهوری امریکا، کشورهای اروپایی درحال تلاش برای تحکیم و تقویت رابطه تجاری‌شان با ایران هستند تا در صورت کنار کشیدن امریکا از برجام بتوانند رابطه تجاری‌شان را با ایران حفظ کنند. رویترز به نقل از یک دیپلمات دیگر نوشته که شانس رسیدن به توافق با امریکا وجود دارد اما حتی در صورت حصول این توافق من مطمئن نیستم که این برای خارج نشدن امریکا از برجام کافی باشد.
همه اینها درحالی است که ترامپ، رییس‌جمهور امریکا روز 22 اردیبهشت باید پایبندی ایران به برجام را تایید یا رد کند. برخی از مقامات نزدیک به کاخ سفید می‌گویند که ترامپ هنوز به تصمیم قطعی در این رابطه نرسیده است اما آن طور که از مواضع ترامپ و چهره‌های نزدیک به او برمی‌آید احتمالا امریکا از توافق هسته‌یی خارج می‌شود. آنچنان که نوبخت، سخنگوی دولت هم هفته گذشته از خروج احتمالی امریکا خبر داد و گفت که ایران خودش را برای دوران بدون برجام آماده کرده است.
