یا مصوبات دریاچه ارومیه را اجرا کنید، یا بروید

نزدیک به پنج سال از آغاز طرح احیای دریاچه ارومیه پس از کنار رفتن دولت دهم می‌گذرد و با وجود وعده احیای این دریاچه، شواهد نشان می‌دهد که با وجود پیشرفت‌هایی در یکی دو سال نخست، پروژه احیای این دریاچه به بن بست خورده است. دیروز پانزدهمین جلسه کمیته راهبردی ستاد احیای دریاچه ارومیه در کتابخانه مرکزی دانشگاه شریف و با حضور اعضا برگزار شد و رییس سازمان حفاظت محیط زیست به همکاری نکردن دستگاه‌ها در احیای دریاچه گلایه کرد. او البته از خود سازمان هم گله کرد و گفت خودمان هم کاری نکردیم. گویا رویه انتقاد از خود و نیروهای زیرمجموعه به جای اصلاح امور، به شیوه رایج فرار رو به جلوی مسوولان محیط زیست برای پاسخگویی به بحران‌های زیست‌محیطی تبدیل شده است.

در این جلسه که با حضور عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت محیط زیست و دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه و مسعود تجریشی، مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق این ستاد برگزار شد، عباس سروش معاون آب و آبفای وزارت نیرو، علی مراد اکبری معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، حمید ظهرابی معاون محیط‌زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، تقی کهوریان معاون عمرانی استاندار آذربایجان غربی و کارشناسانی از وزارتخانه‌های ذکر شده و دفاتر استانی حضور داشتند.

در ابتدای نشست علی حاجی‌مرادی مسوول واحد سیاست‌گذاری دفتر تلفیق و برنامه‌ریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه با ارائه گزارشی به تشریح وضعیت دریاچه ارومیه و اقدامات صورت گرفته در این زمینه پرداخت.

پس از آن کلانتری در صحبت‌هایی، به انتقاد از عملکرد واحدهای مختلف که با مساله احیای دریاچه ارومیه در ارتباط هستند، پرداخت و گفت: مشکل اصلی دریاچه ارومیه این است که زیرمجموعه دستگاه‌های اجرایی در استان‌ها تصمیمی را که دولت اتخاذ می‌کند، قبول ندارند؛ انتقاد را از خودمان شروع می‌کنم و می‌گویم خود ما هم در سازمان محیط‌زیست آن طور که باید برای دریاچه ارومیه کاری نکردیم. او ادامه داد: واحدهای اجرایی دیگری هم که خارج از سازمان محیط زیست فعالیت می‌کنند و با موضوع احیا دریاچه ارومیه مرتبط هستند، کار اساسی در این زمینه انجام نداده اند؛ مثلا وزارت جهاد کشاورزی به‌خصوص جهاد کشاورزی آذربایجان غربی اصلا به تعهدات خود درباره دریاچه ارومیه عمل نکرده است.

او با اشاره به مصوباتی درباره عدم توسعه سطح زیرکشت آبی در حوضه دریاچه ارومیه، افزود: بعد از تصویب مصوباتی برای جلوگیری از توسعه سطح زیرکشت آبی در حوضه، سالانه ۸۰۰۰ هکتار سطح زیرکشت آبی در حوضه توسعه پیدا کرده است. این یعنی ۲۴۰۰۰ هکتار افزایش مساحت زیر کشت کشاورزی در منطقه طی سه سال که با احتساب 10هزار مترمکعب آب مصرفی در هر هکتار، به عبارتی در پایان این 3سال ۲۴۰میلیون مترمکعب افزایش مصرف آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه وجود داشته است و وقتی این اطلاعات کنار هم قرار می‌گیرند به نظر می‌رسد که دولت توسط برخی سر کار گذاشته شده است.

کلانتری درباره همکاری نکردن دستگاه‌های اجرایی در استان‌ها با ستاد احیا دریاچه ارومیه، گفت: دولت چیزی تصویب می‌کند اما در عمل دستگاه استانی هرچه که خواست انجام می‌دهد. مدیران به‌شدت عافیت‌طلب شده‌اند و اصلا حاضر نیستند برای یک مساله کوچک اندکی ریسک کنند. اگر قرار باشد دولت تصمیم بگیرد و دستگاه‌های اجرایی استانی به شیوه خود اجرا کنند بی‌شک ما یک نظام ناکارآمد خواهیم بود. عیسی کلانتری درباره مساله رهاسازی مازاد آب سدها، اظهار کرد: مساله رهاسازی مازاد آب سدها در زمان حمید چیت‌چیان (وزیر نیروی دولت یازدهم) تصویب شد و قرار شد اگر آب سدها در حوضه آبریز از یک میزان بیشتر شد در اختیار دریاچه قرار گیرد و همه آن سهم دریاچه باشد.

او ادامه داد: از ابتدای سال تاکنون سه بار با وزیر نیرو مکاتبه کردم، با وجود اینکه هر ماه هم جلسه داریم، اما زیر مجموعه وزیر نیرو به ما جواب نمی‌دهند! دلیل آنها هم این است که شاید در تابستان درجه حرارت ارومیه ۵۰ درجه شود و آب بیشتری تبخیر شود بنابراین ما نمی‌توانیم آب سدها را در اختیار دریاچه قرار دهیم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست و دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه، تاکید کرد: دلایل و توجیهاتی که از سوی وزارت نیرو عنوان می‌شود فقط برای انجام ندادن کار است و آنها می‌خواهند تا در این زمینه کاری صورت نگیرد و در واقع با این عملکرد ستاد احیا قطعا موفق نخواهد شد.

او افزود: در سال ۹۳ تصمیم گرفته شد که سطح زیر کشت چغندر افزایش پیدا نکند اما وزارت صنعت و معدن یک کارخانه قند را از مشهد به حوضه دریاچه ارومیه آورد که این مساله بطور واضح با مصوبه هیات وزیران در تناقض است. وی ادامه داد: به این شکل نمی‌توان تصمیم گرفت و آنها را اجرایی کرد در نتیجه موفقیتی هم در کار نخواهد بود؛ مگر اینکه بخواهید دولت را ناکارآمد نشان دهید. رییس‌جمهور اخیرا در سفر تبریز به من گفتند که به‌شدت با این موضوعات برخورد خواهند کرد.

کلانتری، تاکید کرد: اگر واقعا عضو دولت هستید مصوبات دولت را باید اجرایی کرده و به آن عمل کنید. اگر هم نمی‌خواهید عضو دولت باشید استعفا بدهید و بروید.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در پایان با صحبت‌هایش، اظهار کرد: اگر مصوبات را قبول ندارید وزیرتان بیاید و بگوید این مصوبات را قبول نداریم. اگر کسی کاری را قبول ندارد، مجبور نیست در راس آن باشد. مدیرکلی که سیاست‌های مجموعه را نمی‌تواند در منطقه اجرا کند مجبور نیست بماند، بهتر است استعفا بدهد و برود.