آینده‌ای جدید در انتظار عراق
گروه جهان
مردم عراق شنبه در نخستین انتخابات پارلمانی پس از شکست داعش پای صندوق‌های رای رفتند. در این انتخابات بیش از ۷ هزار نامزد در ۱۸ استان بر سر ۳۲۹ کرسی مجلس با هم رقابت کردند. عراق یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کننده‌های نفت جهان از زمان حمله امریکا در سال ۲۰۰۳ و سقوط صدام دستخوش ناآرامی است. انتظار می‌رود کمیسیون مستقل انتخابات نتایج این رای‌گیری را ظرف ۴۸ ساعت اعلام کند.
به گزارش یورونیوز، در ساختار قدرت پساصدام پُست نخست‌وزیری سهمیه شیعیان درنظر گرفته شده است، رییس مجلس از اهل سنت خواهد بود و رییس‌جمهور تشریفاتی نیز به کردها خواهد رسید. روسای سه قوه از سوی مجلس تعیین می‌شوند. آیت‌الله علی سیستانی مرجع تقلید شیعی در عراق، بدون هواداری از هیچ یک از نامزدها، بر حق رای شهروندان تاکید کرده و از مردم این کشور خواسته به سیاستمداران فاسد رای ندهند.
شبکه الجزیره نوشته، فساد، چالش‌های امنیتی، فقر، نفوذ ایران در عراق و سرنوشت نیروهای امریکایی در این کشور رقابت‌های انتخاباتی را تحت‌تاثیر قرار داده است. گفته شده، حزب الدعوه که از سال ۲۰۰۶ میلادی بدین سو نخست‌وزیری را در دست دارد امسال با دو کاندیدای متفاوت در انتخابات حضور یافته است. از سویی حیدر العبادی نخست‌وزیر فعلی ائتلاف «النصر» را رهبری می‌کند و از سوی دیگر نوری المالکی نخست‌وزیر پیشین و معاون رییس‌جمهور هدایت ائتلاف موسوم به دولت قانون را برعهده دارد. تحلیلگران معتقدند در انتخابات پیش‌رو حیدر العبادی از حاشیه امن برخوردار است گرچه پیروزی برای او قطعی نیست. درحالی که العبادی در بهبود وضعیت اقتصادی عراق ناکام بوده، پیروزی بر داعش در ماه‌های اخیر موقعیت سیاسی او را بهتر کرده است. العبادی که با شعار فراقومیتی-فرامذهبی وارد انتخابات شده در نقطه مقابل نوری‌المالکی قرار دارد که بر جذب آرای شیعیان تمرکز کرده است. با این حال منتقدان المالکی، سیاست‌های تفرقه‌انگیزانه او را هنگام زمامداری هشت ساله‌اش بر عراق زمینه‌ساز نارضایتی داخلی و ظهور داعش قلمداد می‌کنند.
ناظران بر این باورند که حتی اگر ائتلاف «النصر» به رهبری العبادی بیشتر کرسی‌های مجلس را کسب کند، هنوز به مذاکره با دیگر احزاب برای تشکیل دولت ائتلافی نیاز دارد. مجلس از زمان آغاز به کار ۹۰ روز وقت دارد تا دولت جدید را معرفی کند. رقیب دیگر حیدر العبادی در انتخابات جاری، هادی العامری فرمانده گروه سپاه بدر است که ائتلافی متشکل از ۵ گروه تحت عنوان «اتحاد فتح» رهبری می‌کند. مقتدی صدر روحانی پرنفوذ شیعی نیز همراه با حزب کمونیست عراق ائتلاف موسوم به «سائرون» (رهسپاران اصلاحات) تشکیل داده و از ائتلاف‌های اصلی در این انتخابات است. گروه‌های سنی مذهبی عمدتا بر محور «ائتلاف بغداد» گرد آمده‌اند و گروه‌های کرد نیز با ائتلاف «صلح کردستان» در انتخابات شنبه شرکت دارند.
ائتلاف «الوطنیه» به رهبری ایاد علاوی و جنبش «الحکما» به رهبری عمار حکیم، از دیگر ائتلاف‌ها و احزاب عمده در این دوره از انتخابات هستند. از ۳۲۹ کرسی مجلس عراق، ۹ کرسی به اقلیت‌ها اختصاص دارد که ترکیب آن شامل پنج کرسی برای مسیحیان و چهار کرسی برای چهار اقلیت صابئین مندایی، یزیدی‌ها، شبک‌ها و کردهای فیلی است. این چهارمین انتخابات سراسری از زمان سقوط صدام دیکتاتور پیشین عراق، به شمار می‌رود.
نامزدهای جدید؛ ایده‌های کهنه
نشریه اکونومیست شنبه در گزارشی با عنوان «عراق در جست‌وجوی ایده‌های جدید» می‌نویسد، اغلب نامزدهای حاضر در انتخابات ایده‌های جدید بسیار کمی برای آینده دارند. حیدر العبادی در کارنامه خود شکست داعش، مخالفت با استقلال‌طلبی کردها و افزایش صادرات نفت عراق را دارد. او همچنین در مقام نخست‌وزیر عراق یاد گرفته که چطور با تقابل قدرت‌های جهانی با یکدیگر در عراق برخورد کند. با این حال عراقی‌ها شنبه در شرایطی به پای صندوق‌های رای رفتند که خواست اکثر آنها بهبود شرایط اقتصادی است. نرخ بیکاری در عراق اوج گرفته و درآمدها همچنان پایین است. تولید ناخالص داخلی عراق از 7 هزار دلار در 2013 میلادی به زیر 5 هزار دلار در سال گذشته رسیده است که دلیل عمده آن مبارزه با داعش بوده است. با این حال بسیاری از منتقدان العبادی ناکامی العبادی در مبارزه با فساد را نیز در شرایط امروز اقتصاد عراق بی‌تاثیر نمی‌دانند. مانیفست 2030 العبادی برگرفته از طرح اصلاحات اقتصادی عربستان‌سعودی است. با این حال هیچ جزئیاتی از این مانیفست ارائه نشده است. او بارها درباره لزوم مقابله با حکومت‌داری ضعیف، برخورد با سیاستمداران فاسد و سیاست‌زدایی از خدمات درمانی داد سخن داده است؛ حرف‌های تکراری که عراقی‌ها سال‌هاست می‌شنوند، ولی مردم این کشور به‌دنبال تفکری جدید هستند. محمد المومن کارشناس عراقی، می‌گوید: «شرایط امروز عراق مانند بریتانیای پس از جنگ جهانی دوم است. مردم عراق به‌دنبال ایده‌های جدید هستند. آنها رهبری جدید برای دوران صلح می‌خواهند.»
اکونومیست در بخش دیگری از مطلب خود آورده: «بعید است که پیروزی العبادی در انتخابات بتواند اکثریت رای‌دهندگان عراقی را راضی کند؛ حتی این احتمال وجود دارد که ناآرامی‌ها در عراق را نیز افزایش دهد چراکه پس از هر دو انتخابات پیشین تظاهرات‌های اعتراضی گسترده‌یی در این کشور روی داد. واقعیت این است که تعدادی قابل‌توجهی از عراقی‌ها به‌دنبال فردی قدرتمند هستند، به‌همین دلیل نخست‌وزریر بعدی عراق باید فارغ از منافع نخبگان سیاسی این کشور به‌دنبال خدمت به مردم و تلاش برای ایجاد همبستگی بیشتر باشد.»
