تبعات برجام پیشخور شد
در جمعبندی کلی به نظر میرسد، بخش عمده آنچه اثرات اقتصادی خروج امریکا از برجام بوده در بازار منعکس شده و حتی ممکن است از این پس برخی سرمایهگذاران با پذیرش اندکی ریسک نسبت به خرید داراییهایی که هنوز خود را با مفروضات جدید تطبیق ندادهاند، اقدام کنند. علی اسلامیبیدگلی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به مطالب فوق عنوان کرد: تا حدودی رشد ماههای گذشته بخش مسکن ناشی از این اتفاق است و این موضوع میتواند برای خرید سایر داراییها ازجمله داراییهای مالی و سهام شرکتها نیز صادق باشد. مذاکرات آینده با سایر طرفهای برجام میتواند چشمانداز تصمیمگیری سرمایهگذاری در بازار سرمایه را با دقت بیشتری ترسیم کند.
به گزارش ایسنا، وی با اشاره به اثرات روانی این موضوع نیز اظهار کرد: استراتژیستها معتقدند گاهی اوقات برخی از تهدیدها و نقاط ضعف منجر به ایجاد فرصت میشود. در بازار سرمایه ایران نیز این موضوع مصداق دارد و متاسفانه به دلایل بسیار سرمایهگذاران عمدتا به صورت فردی و مستقیما در بازار سرمایه ایران سرمایهگذاری میکنند. به گفته اسلامیبیدگلی این موضوع باعث شده که تاثیرپذیری بازار سرمایه ایران از ریسکهای سیستماتیک بسیار بالا رود. در چنین شرایطی تاثیرپذیری بازار از این ریسکها همراه با بروز رفتارهای هیجانی ناشی از پیشبینیهایی است که این سرمایهگذاران از خود بروز میدهند.
وی ادامه داد: این پدیده منجر به این اتفاق شده که در بسیاری از اوقات، بازار سرمایه ایران تاثیر ناشی از یک ریسک سیستماتیک را قبل از وقوع در جدیترین سطح خود مشاهده کند و به اصطلاح عامیانه تبعات آن را پیشخور کند. این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: وقایع اخیر به وجود آمده در مورد برجام یک ریسک سیستماتیک محسوب میشود و خروج امریکا از آن و برگرداندن تحریمها از جانب کلیه طرفها ازجمله اروپا به زعم بسیاری از کارشناسان بالاترین سطح طیف بدبینانه آن محسوب میشود. نتیجه این بخش این است که اگر یک ریسک سیستماتیک جدید به عنوان عواقب پسا خروج امریکا از برجام، بحران جدید سیاسی ایجاد نکند، اثرات روانی آنچه تاکنون در عرصه سیاست بینالملل در مورد برجام اتفاق افتاده، پیشخور شده و کمی بعید است از این پس با فرض ثبات سایر متغیرها، بازار به این موضوع عکسالعمل منفی بیشتری نشان دهد.
آثار اقتصادی بلند مدت
به گفته اسلامیبیدگلی طی سالیان گذشته شاید این نخستین بار است که غرب در مورد تحریمهای اقتصادی ایران ناشی از یک اتفاق سیاسی اتفاق نظر ندارد. وی اظهار کرد: شرکتهای اروپایی طی این دو سال و اندی چندین قرارداد با طرف ایرانی منعقد کردهاند همچنین موضع خود را از امریکا در مورد توافقات برجام جدا کردهاند. سطح تاثیرپذیری اقتصاد در این روزها بستگی بسیاری به میزان پایبندی تصمیمگیران سیاسی اروپا به توافقات برجام دارد. وی با بیان اینکه اگر اروپا به تمام بندهای برجام که تبعات اقتصادی دارد پایبند باشد، میزان تاثیرپذیری اقتصادی بلندمدت ناشی از این اتفاق بسیار کاهش خواهد یافت، گفت: روزهای آینده و مذاکرات طرفهای ایرانی با اروپاییها و البته چین و روسیه میزان تعهد آنها را تا حدودی مشخص خواهد کرد. اسلامیبیدگلی یادآور شد: نتیجه این بخش این است که در صورت تداوم بدون تغییر برجام بدون امریکا و پایبندی سایر طرفها به ویژه اروپا به بندهایی که اثرات اقتصادی دارند همچنین بقای قراردادهایی که تاکنون با طرفهای اروپایی یا متحدان آنها منعقد شده است آنگاه تاثیر بلندمدت کمتری ناشی از این اتفاق پیشبینی میشود.
نوسانات بازار
وی درخصوص تغییرات بازار ارز، سکه و طلا هم اظهار کرد: ارزهای خارجی طی 6 ماه گذشته بیش از ۵۰ درصد در مقابل ریال تقویت شدهاند؛ به تبع آن سکه و طلا نیز تقریبا چنین رشدی در این مدت تجربه کردهاند. اسلامیبیدگلی خاطرنشان کرد: این موضوع نشان میدهد که رفتارهای هیجانی ناشی از یک ریسک سیستماتیک در مورد بازار ارز و طلا نیز صدق میکند بنابراین به نظر میرسد، عمده اثرات سوء ناشی از این رویداد نیز از قبل ایجاد شده است. بنابراین بعید به نظر میرسد با فرض ثبات سایر متغیرها، ارز و طلا تلاطمات بیش از ۱۰ الی ۲۰درصد را در حالت بدبینانه تجربه کنند. به گفته این کارشناس بازار سرمایه طبیعی است چنانچه تنشها تشدید شود یا ریسک سیستماتیک دیگری همزمان اتفاق بیفتد این پیشبینی دچار تغییر میشود. از سویی دیگر با توجه به رشد قابل توجه ارز و طلا و پیامد آن مترتب بر این رویداد طی ماههای گذشته ممکن است در صورت ایجاد آرامش نسبی این بازارها حداقل دو ماه آینده را با نوسانات کمتر و شیبی متمایل به پایین سپری کنند.