حل مشکلات تجارت در بستر جمعی
گروه جهان طلا تسلیمی
کریستین لاگارد رییس صندوق بین‌المللی پول در حاشیه مجمع اقتصادی در سن‌پترزبورگ به بررسی مشکلات اقتصادی ترکیه و سقوط شدید ارزش ارز این کشور پرداخت. لیر ترکیه و پزوی آرژانتین در هفته‌های اخیر بیشترین سقوط را در برابر دلار امریکا داشتند که این مساله علاوه بر سیاست‌های فدرال رزرو، بازتاب وضعیت داخلی دو اقتصاد نوظهور بود. رییس صندوق بین‌المللی پول در مصاحبه با بلومبرگ همچنین به عواقب ناخوشایند اقدامات یک‌جانبه دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا اشاره کرده و گفته مشکلات تغییر در زنجیره تامین و تقاضا در تجارت باید در بستر جمعی بررسی و حل شوند.
استقلال بانک مرکزی زیر سوال نرود
لاگارد در این مصاحبه رجب طیب اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه را ترغیب کرده که به استقلال بانک مرکزی این کشور احترام بگذارد. این در حالی است که شک و تردیدهای اخیر درباره عملکرد مستقل بانک مرکزی به سقوط شدید ارزش لیر منجر شده است. رییس صندوق بین‌المللی پول گفته تلاش اخیر آنکارا برای نقض فعالیت مستقل بانک مرکزی ترکیه، نوعی احساس عدم اطمینان در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده و فشار زیادی را بر لیر وارد کرده است. لاگارد گفت: «در زمینه سیاست‌های پولی همواره تصمیم بهتر این است که رهبران سیاسی اجازه دهند، روسای بانک مرکزی تصمیمات لازم را اتخاذ کنند و کاری را که باید، انجام دهند و بهتر این است که استقلال بانک‌های مرکزی تامین و حفظ شود.» در همین حال آگوستین کارستنز رییس بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی در مصاحبه‌یی جداگانه در استکهلم گفته رجب طیب اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه بیش از اندازه پرحرف بوده است. کارستنز همچنین به دولت‌ها «مقابله و حل سریع مشکل استقلال بانک مرکزی» را توصیه کرده است.
اظهارات اخیر اردوغان در این باره که در صورت پیروزی در انتخابات ماه آینده کنترل بیشتری بر بانک مرکزی خواهد داشت، ترکیه را با بحران ارزی مواجه کرده است. رییس‌جمهوری ترکیه بارها با هر گونه اقدام برای افزایش نرخ‌های بهره مخالفت کرده و چنین سیاست‌گذاری‌هایی را «مادر همه شیاطین» می‌خواند و این در حالی است که سرمایه‌گذاران و کارشناسان اقتصادی این اقدام را تنها راه جلوگیری از سقوط بیشتر لیر و تشدید بحران اقتصادی ترکیه می‌دانند.
لاگارد گفت: «برخی اظهارات مطرح شده به مثابه هشداری برای جامعه جهانی و به ویژه سرمایه‌گذاران بودند، چرا که در صورت تحقق آنها بانک مرکزی ترکیه به‌طور ناگهانی تحت فرمان یا نفوذ رییس‌جمهوری قرار می‌گیرد. این مساله با احساس عدم اطمینان و بی‌اعتمادی همراه بوده که بر بازار نیز تاثیر گذاشته است.» اردوغان نهایتا چهارشنبه مجبور شد در زمینه سیاست پولی با اصول جهانی پیش برود و در همین راستا بانک مرکزی ترکیه در جلسه‌یی فوریتی یکی از نرخ‌های اصلی بهره را 300واحد افزایش داد و به 16.5درصد رساند. بازار ترکیه سه هفته گذشته را در آشفتگی می‌گذرانده و دلیل اصلی آن هم مشکلات داخلی بوده است.
نیاز به ثبات در آرژانتین
کریستین لاگارد درباره آرژانتین نیز به همکاری فعالانه صندوق بین‌المللی پول با مقامات این کشور در جهت طراحی و اتخاذ تدابیری برای ایجاد ثبات در وضعیت موجود و کمک به بازگشت اعتماد به اقتصاد اشاره کرده و گفت: «ما واقعا پیشرفت داشته‌ایم و به رییس‌جمهوری ماریجیو ماکری متعهد شده‌ایم که هر چه در توان داریم برای تغییر هر چه سریع‌تر برداشت موجود از آرژانتین و نقش ما در آنجا انجام دهیم. »
لاگارد در ادامه تاکید کرده که خروج کنونی و شدید سرمایه از بازارهای نوظهور اتفاقی بود که با افزایش ارزش دلار انتظار آن می‌رفت؛ اگرچه بسیاری از بازارها امروز عملکرد بهتری از اتفاق مشابه سال 2013 دارند. رییس صندوق بین‌المللی پول افزود: «گفته بودیم که با افزایش ارزش دلار و سیاست‌های پولی سختگیرانه در امریکا به احتمال زیاد شاهد بازگشت سرمایه از بازارهای نوظهور خواهیم بود. این مساله بر برخی بازارهای نوظهور به ویژه آنهایی که احتیاط‌های لازم را به عمل نیاوردند یا زیرساخت‌های ضعیفی دارند، تاثیر می‌گذارد. »
اعتماد از دست رفته
از دیگر موارد مورد توجه رییس صندوق بین‌المللی پول، تصمیم‌های یک‌جانبه رییس‌جمهوری امریکا بود. لاگارد گفته تصمیم ترامپ در لغو دیدار از پیش تعیین شده با کیم جونگ‌اون رهبر کره‌شمالی یکی دیگر از تصمیم‌های یک‌جانبه سیاسی است که می‌تواند با ایجاد بی‌اعتمادی و عدم اطمینان، عواقب ناخوشایند اقتصادی در پی داشته باشد. او گفته خروج یک‌جانبه ترامپ از توافق هسته‌یی با ایران (برجام) نیز یکی دیگر از همین سیاست‌های آسیب‌رسان بود. لاگارد گفت: «من نگران هر تصمیم یا هر بازگشت از تصمیمی هستم که همچنان بر اطمینان و اعتماد (در بازارها) تاثیر منفی می‌گذارد. تجارت بار دیگر رشد یافته، سرمایه‌گذاری‌ها به وضعیت گذشته (پیش از بحران مالی جهانی) بازگشته‌اند و هر اقدامی که به مساله اساسی اعتماد آسیب برساند، پیشرفت تجارت و سرمایه‌گذاری را به خطر می‌اندازد. »
زخم‌های ترمیم نشده تجارت
لاگارد همچنین به این مساله اشاره کرده که رشد تجارت جهانی مزایای قابل‌توجهی داشته و ستودنی است، اما پیکربندی مجدد زنجیره تامین جهانی نیز زخم‌های چرکی هستند که حقیقتا برای بهبود و کمک به ترمیم آنها تلاشی صورت نگرفته است. او افزود: «تجارت نیز جنبه‌های منفی خود را دارد که ما بخش زیادی از آنها را نادیده گرفته‌ایم.» با این حال به عقیده رییس صندوق بین‌المللی پول، کشورهای تاجر باید برای حل مشکلات و هماهنگی با چارچوب موجود و قوانین با یکدیگر همکاری و از اقدامات یک‌جانبه بپرهیزند. لاگارد گفت: «برخی مهره‌ها در جهان نه تنها چین بلکه بسیاری از کشورها تدابیری را به کار گرفته‌اند که از نظر ملی قابل توجیه است و حقیقتا موانعی در تجارت بین‌المللی ایجاد خواهد کرد. چنین روندی باید مورد بررسی قرار بگیرد، اما در بستری جمعی و بر مبنای همکاری که منافع همگان را مد نظر قرار دهد. »
