بازار نفت چشم انتظار 22 ژوئن
گروه انرژی| علیرضا کیانی|
نشانه‌های کاهش تقاضای نفت از سوی چین و افزایش تولید امریکا بر نگرانی‌های ناشی از کاهش عرضه نفت ونزوئلا و استمرار سیاست کاهش تولید توسط اعضای سازمان صادرکنندگان نفت، اوپک و متحدانشان غلبه کرد تا قیمت نفت در روز جمعه 0.7درصد کاهش یابد. با این همه تنگنای عرضه در بازار مرتفع نشده و کشورهای مصرف‌کننده نفت به‌خصوص امریکا نگران قیمت‌ها و کاهش عرضه در فصل پرمصرف انرژی هستند. درنتیجه می‌توان انتظار داشت که تا دو هفته آینده که کشورهای اوپک و روسیه در وین گرد‌هم می‌آیند تا سیاست کاهش تولید را به بحث بگذارند، قیمت طلای سیاه دستخوش تغییراتی جزئی باشد.
***
به گزارش رویترز، در بازار مبادلات آتی لندن در روز جمعه شاخص نفت جهانی برنت با 53 سنت یا 0.7درصد کاهش در هر بشکه در ساعت 6:54 دقیقه صبح به وقت گرینویچ در قیمت 76دلار و 79سنت معامله شد. قیمت نفت خام امریکا، وست تگزاس اینترمدییت نیز 38سنت یا 0.6 درصد کاهش قیمت داشت و بشکه‌یی 65 دلار و 57 سنت به فروش رسید.
آمارهای گمرکی نشان می‌دهد، میزان واردات نفت چین در ماه مه سال جاری از رکوردی که در ماه قبل از آن به ثبت رسانده بود، فاصله گرفته است. در همین حال پالایشگاه‌های دولت چین درحال ورود به دوره تعمیرات هستند. میزان واردات نفت چین در ماه مه به 39.05میلیون تن معادل 9.2میلیون بشکه در روز رسیده درحالی که این رقم در ماه آوریل 9.6میلیون بشکه بوده است.
عامل دیگری که به تضعیف قیمت نفت منجر شد، تولید نفت امریکا بود که در هفته گذشته به رقم بی‌‌سابقه 10.8میلیون بشکه در روز رسید. به گزارش رویترز، تولید نفت امریکا از اواسط سال 2016 تاکنون 28درصد رشد داشته و به طور متوسط 2.3درصد رشد در ماه را تجربه کرده است. بدین ترتیب امریکا درحال نزدیک شدن به بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت جهان یعنی روسیه است که درحال حاضر روزانه 11میلیون بشکه تولید می‌کند.
افزایش تولید نفت امریکا موجب شده تا قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت نسبت به نفت برنت به شدت کاهش یابد و شکاف قیمت بین این دو شاخص نفتی به بالاترین رقم از سال 2015 یعنی بیش از 11دلار در هر بشکه برسد.
ویلیام اولافلین، تحلیلگر سرمایه‌گذاری در موسسه اوراق بهادار ریوکین در استرالیا در این باره به رویترز گفت:«افزایش شکاف میان برنت و وست تگزاس اینترمدییت به دلیل افزایش تولید نفت شیل ایالات متحده و ایجاد تنگنا در عرضه نفت خام از سوی اوپک و روسیه است».
حاکم بازار همچنان در «تنگنا»
با وجود کاهش قیمت‌ها در روز جمعه، قیمت نفت برنت همچنان 15درصد بالاتر از رقم‌های ابتدای امسال است. افزایش قیمت برنت به دلیل کاهش عرضه توسط اوپک که در آن تولید‌کننده‌های نفت خاورمیانه دست بالا را دارند و همراهی روسیه با آنها است، توافق کاهش عرضه از سوی اوپک و متحدانش از اکتبر سال 2017 به مرحله اجرا گذاشته شد.
بانک سرمایه‌داری جفریز روز گذشته در این باره نوشت:«بازار نفت خام همچنان درگیر مساله تنگنای عرضه است. این مساله می‌تواند ظرفیت مازاد را در فصل دوم سال 2018 تا 2درصد کاهش دهد که پایین‌ترین میزان از سال 1984 به این سو محسوب می‌شود». از مهم‌ترین مسائلی که به تنگنای بازار دامن زده است، مشکلات عرضه نفت ونزوئلا به حساب می‌آید. رویترز در این باره می‌نویسد که شرکت نفتی دولتی ونزوئلا پی‌دی‌وی‌اس‌ای در تلاش است تا مشکل 24میلیون بشکه نفت را حل کند که هنوز به دست مشتریان نرسیده است.
اوپک و روسیه در 22ژوئن در مقر این سازمان در وین دیدار می‌کنند. در این نشست قرار است سیاست کاهش تولید به بحث گذاشته شود. به گزارش رویترز، بانک جفریز اضافه می‌کند که درحال حاضر نشست 22ژوئن مهم‌ترین فاکتور تعیین‌کننده قیمت نفت است.
اوپک و درخواست امریکا
در همین حال قیمت‌های بالا و نزدیک شدن به فصل پرمصرف انرژی در امریکا مقامات این کشور را درباره عرضه نفت نگران کرده است. بلومبرگ در گزارشی به این نگرانی پرداخته و می‌نویسد که دولت ترامپ از عربستان و سایر تولیدکنندگان اوپک درخواست کرده است، تولید نفتشان را به میزان یک میلیون بشکه در روز افزایش دهند.
این نخستین بار نیست که امریکا از عربستان می‌خواهد برای مهار افزایش قیمت‌ها تولید نفتش را افزایش دهد. جورج دبلیو بوش، رییس‌جمهور سابق امریکا اوایل سال ۲۰۰۸ درست پیش از صعود تاریخی قیمت‌ها به مرزهای 140دلار، سعودی‌ها را برای افزایش تولید تحت فشار قرار داده بود. درخواست وی که در نیمه اول سال با تداوم افزایش قیمت‌های نفت بر آن پافشاری می‌کرد از سوی عربستان نادیده گرفته شد. چند ماه بعد بحران مالی و کاهش تقاضا برای نفت تب بازار را فرو نشاند. دولت اوباما نیز در سال ۲۰۱۲ پس از اینکه ایران را هدف تحریم قرار داد از عربستان درخواست کرد، تولیدش را افزایش دهد.
رویترز می‌نویسد که اکنون امریکا خود را در وضعیت مشابه 6 سال قبل می‌بیند. قیمت‌های نفت به بالاترین رکورد چند سال اخیر رسیده و نگرانی بازار از احتمال متاثر شدن صادرات نفت ایران از بازگشت تحریم‌های امریکا، قیمت‌ها را بالاتر برده است. برخلاف سنوات گذشته به نظر می‌رسد، اوپک نسبت به درخواست امریکایی‌ها برای تولید بالاتر، رویکرد دوستانه‌تری دارد. محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک چند هفته پیش گفت که توییت ترامپ در آوریل بر محاسبات اوپک تاثیر گذاشت و آنها احساس کردند باید از افزایش بیش از حد قیمت‌ها جلوگیری کنند.
از طرف دیگر اظهارات استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری امریکا در ماه مه نشان داد که امریکا و عربستان دست‌کم درباره احتمال خروج امریکا از توافق هسته‌یی با ایران گفت‌وگو کرده‌اند. منوچین گفته بود، گفت‌وگوهای مختلفی با کشورهای مختلف درباره تمایل به افزایش عرضه نفت برای جبران محدود شدن عرضه ایران صورت گرفته اما احتمالا منوچین به تمایل عربستان به افزایش عرضه اشاره داشته است. چند وزیر کشورهای عضو اوپک اوایل هفته اخیر در شهر کویت دیدار کردند تا پیش از نشست ۲۲ژوئن وین استراتژی هماهنگی داشته باشند. این مقامات درباره آنچه بحث شد، سکوت اختیار کردند اما وعده دادند، عرضه با ثبات نفت را تضمین می‌کنند تا پاسخگوی تقاضای رو به رشد و جبران کاهش عرضه در بخشی از نقاط جهان باشد.
3 سناریوی بازار نفت
اما در چنین فضایی انتشار یک تحلیل درخصوص آینده میان‌مدت تقاضا برای نفت خام نیز به تیره شدن پس‌زمینه بازار کمک کرده است. شرکت نفت و گاز نروژی اکوئینور(استات اویل سابق) اعلام کرده که تقاضای جهانی برای نفت در صورتی که کشورها به اهداف آب و هوایی نائل شوند در اوایل دهه ۲۰۲۰ به اوج خود خواهد رسید. این درحالی است که اوپک در گزارش سالانه خود تا سال 2040 رسیدن تقاضای نفت به پیک و کاهش پس از آن را تایید نمی‌کند. این دست گزارش‌ها به آینده سرمایه‌گذاری‌های نفتی گرا می‌دهند.
اکوئینور البته اعلام کرده که در صورت عدم التزام کشورها به اهداف جوی تقاضای جهانی برای نفت تا سال ۲۰۵۰ می‌تواند به رشد ادامه دهد. این شرکت نفتی گفته است که نفس انتظارات درباره زمان اوج تقاضا می‌تواند روند عرضه را تغییر دهد زیرا سرمایه‌گذاران در این فکر هستند که آیا پروژه‌های بلندمدت را در دستور کار قرار دهند و اینکه با تمرکز به سرمایه‌گذاری‌هایی با سوددهی سریع، ریسک خود را کمتر کنند.
به گزارش رویترز، شرکت اکوئینور در دورنمای انرژی جدید خود نوشت:«احتمال زوال بازار نفت، ابهاماتی که تولیدکنندگان درگیر آن هستند را افزایش داده و افق سرمایه‌گذاری آنها را کاهش داده و توجه به دوره‌های بازپرداخت بدهی را بالا برده است». تحت سناریو سه گانه این شرکت با عنوان «تجدید، اصلاحات و رقابت» تقاضا برای نفت در سال ۲۰۵۰ بین ۵۹ تا ۱۲۲میلیون بشکه در روز در مقایسه با 97.8میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۷ خواهد بود. سناریو تجدید برمبنای هدف توافق جوی پاریس برای محدود کردن افزایش متوسط دمای سطح زمین به پایین دو درجه سلسیوس است. سناریو اصلاحات برمبنای تداوم سیاست فعلی و روندهای فناوری است و پیش‌بینی می‌کند، تقاضای جهانی حدود سال ۲۰۳۰ به ۱۱۱میلیون بشکه در روز اوج پیدا می‌کند و در سال ۲۰۵۰ به ۱۰۵میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت. در سناریو رقابت، اکوئینور پیش‌بینی کرده است، تنش‌های ژئوپلیتیکی مانع از این خواهد شد که کشورها به طور موثر به مساله تغییرات جوی بپردازند. براساس گزارش رویترز حتی تحت سناریو تجدید حدود ۴۸۰میلیارد بشکه نفت تا سال ۲۰۵۰ از منابع جدید ضروری خواهد بود که چنین میزانی بیش از مجموع عرضه کشورهای اوپک طی ۳۵سال گذشته است. همچنین اکوئینور خاطرنشان کرده که روند برقی‌سازی حمل و نقل، بهینگی مصرف انرژی و رویدادهایی مانند پیشرفت‌های فناوری سوخت هسته‌یی ممکن است بر تقاضا تاثیر بگذارد. با این حال افت طبیعی تولید فعلی احتمال سریع‌تر از افت تقاضا برای نفت خواهد بود و سرمایه‌گذاری‌های جدید برای پر کردن شکاف حاصل ضروری خواهند بود.
