التهاب در بازار خودرو
صنعت خودرو ایران نخستین ضربه را از خروج یکطرفه امریکا از برجام دریافت کرد: دو شرکت خودروساز فرانسوی «رنو» و «پژو»، تعلیق قراردادهای خود با ایران را اعلام کرده و از بازار خودرو ایران بیرون رفتند. این در حالی است که پیش از این و در زمان امضای قرارداد این دو شرکت، انتقادات زیادی به وزارت صنعت از سوی نمایندگان مجلس و کارشناسان مطرح شد اما آنها اعلام کردند که قراردادهای جدید مانند گذشته نبوده و ما تضامین لازم را از طرف فرانسوی گرفتهایم. حال با بدعهدی طرف فرانسوی، فعالان حوزه خودرو معتقدند وزارت صنعت باید پاسخگوی بدعهدی پژو به مجلس و قطعهسازان باشد. از دیگر سو اما تعلیق این قراردادها تاثیر خود را روی بازار نیز گذاشته است، بهطوری که قیمت برخی محصولات این دو شرکت در عرض یک روز شاهد افزایش قیمت چشمگیری بودند.
زیان هنگفت فرانسویها
بعد از گذشت یک هفته از خروج شرکتهای فرانسوی از ایران، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی درصدد بررسی تضامین اخذ شده از این شرکتها در زمان امضای قراردادها برآمدند. در این خصوص عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، از جلسه اضطراری این کمیسیون برای بررسی قراردادهای ایران خودرو و سایپا با شرکتهای «رنو» و «پژو» و بررسی تضامین اخذ شده از این شرکتها خبر داد. عبدالله رضیان در گفتوگو با مهر در مورد خروج شرکتهای اروپایی از صنایع خودروسازی ایران گفت: پروژه شرکت سیتروئن در کاشان تقریبا به تولید رسیده و دستگاهها برای تولیدات جدید نصب شده است؛ بنابراین مشخص نیست با تحریمهای جدید امریکا، این شرکت چه سیاستی را اتخاذ خواهد کرد. او ادامه داد: توقف فعالیتهای این کارخانه موجب زیان هنگفت شرکت سیتروئن خواهد شد، البته قراردادهای سیتروئن محکمتر از قراردادهای پژو و رنو است و خسارتها به عهده سیتروئن است. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: شرکت رنو و پژو هنوز سرمایهگذاری جدی در صنعت خودروسازی ما انجام ندادهاند، اما شرکت سیتروئن سرمایهگذاری کرده و آورده خود را سپردهگذاری کرده و تکنولوژی و تجهیزاتش را نصب کرده است و باید خرداد ماه به تولید برسد و محصولاتش را وارد بازار کند. او افزود: قراردادهای پژو و رنو باید در کمیسیون صنایع مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود با توجه به سابقه قبلی شرکت رنو و پژو در بدعهدی در قبال قراردادها، چه نوع ضمانتهای اجرایی از این شرکتها اخذ شده است که در صورت تخطی از قرارداد خسارتهای وارده به ایران را بپردازند. رضیان گفت: در شرایط فعلی میتوانیم با کشورهایی نظیر چین، فعالیتهای تولیدی خود را در خودروسازی ادامه دهیم تا نیاز بازار تامین شود. نگرانی ما این است که قیمت خودروها افزایش یابد و مصرفکنندگان دچار مشکل شوند. نماینده قائمشهر در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: صنایع خودروسازی ما وابستگی زیادی به این شرکتها ندارد، اما ایجاد نوسان در بازار خطرناک است. او خاطرنشان کرد: جلسه اضطراری کمیسیون صنایع و معادن مجلس برای بررسی خروج شرکتهای اروپایی از کشور و نوع قراردادهای ایرانخودرو و سایپا با این شرکتها و بررسی تضامین اخذ شده، احتمالا هفته جاری برگزار خواهد شد.
وزارت صنعت پاسخگو باشد
از دیگر سو فعالان خودرو معتقدند که وزارت صنعت باید زیان قطعهسازان را پرداخت کند. سخنگوی انجمن سازندگان قطعات و مجموعههای خودرو با تاکید بر اینکه وزارت صنعت باید تضامین اجرای قرارداد پژو را اعلام و خسارت قطعهسازان را پرداخت کند، اظهار کرد: قطعهسازانی که در پروژه قرارداد پژو همکاری داشتند، بلاتکلیف بوده و نمیدانند با قطعاتی که تولید کردهاند چه کار کنند. فرهاد بهنیا در گفتوگو با تسنیم افزود: در زمان امضای قرارداد پژو انتقادات زیادی به وزارت صنعت از سوی نمایندگان مجلس و کارشناسان مطرح شد اما آنها اعلام کردند که قرارداد جدید مانند گذشته نبوده و ما تضامین لازم را از طرف فرانسوی گرفتهایم. در حال حاضر باید وزارت صنعت پاسخگوی بدعهدی پژو به مجلس و قطعهسازان باشد. او با اشاره به تعلیق همکاری پژو با خودروسازان کشور اظهار کرد: فرانسویها همیشه ایران را به عنوان یک بازار فروش نگاه کرده و اصلا حاضر به داخلیسازی محصولات نیستند. او با بیان اینکه در طول 17سال اخیر داخلیسازی تندر90 به 56درصد رسیده است، افزود: در سال گذشته پژو بالای 400هزار دستگاه و رنو بالای 160هزار دستگاه خودرو در بازار ایران فروختهاند. سخنگوی انجمن سازندگان قطعات و مجموعههای خودرو با بیان اینکه در قرارداد جدید پژو قرار بود، تعدادی از محصولات فرانسوی در کشور تولید و راهی بازار شوند، تصریح کرد: برای داخلیسازی این محصولات حدود 50قطعهساز بزرگ به این موضوع ورود پیدا کرده و پیشبینی سرمایهگذاری بالغ بر هزار میلیارد تومان برای تولید قطعات خودروهای تولید مشترک شد که با تعلیق این همکاری ضربه سختی به صنعت قطعهسازی کشور وارد شده است.
التهاب در بازار خودرو
اینها همه در حالی است که بازار خودرو بر اثر خروج خودروسازان فرانسوی از کشور دچار التهاب شده است. در حالی که کمتر از یک هفته از اعلام تعلیق همکاری پژو با خودروسازان ایرانی میگذرد، قیمت محصولات فرانسوی در بازار شاهد افزایش قابل توجهی نسبت به هفته گذشته بوده است. البته این افزایش قیمتها در سکوت واحدهای نظارتی فضای مناسبی را برای جولان دلالها فراهم کرده و هر کس سلیقهیی قیمتی را برای خودروها تعیین میکند. بر این اساس، بازار شاهد افزایش 8میلیون تومانی «ساندرو استپوی» بود که با قیمت 89میلیون تومان به فروش میرسد، این در حالی است این خودرو در کارخانه 61میلیون تومان قیمتگذاری شده است. علاوه بر این بازار شاهد افزایش 25میلیون تومانی قیمت نخستین خودرو پسابرجامی «پژو2008» هم بود، به نحوی که این خودرو تا لحظه تدوین این گزارش با قیمت 196میلیون تومان مورد معامله قرار میگیرد. افزایش 25میلیون تومانی قیمت پژو 2008 آن هم در عرض یک روز در حالی اتفاق افتاده که این محصول در کارخانه 114میلیون و 994هزار تومان قیمتگذاری شده است.