چوب‌زنی به سکه در بورس
کاهش قیمت سکه به دنبال فروش اوراق گواهی سکه
گروه بانک و بیمه|
براساس اعلام بانک مرکزی نرخ هر دلار امریکا برای روز یک‌شنبه بیست و هفتم خرداد ماه با ۷۰ریال افزایش ۴۲هزار و ۳۹۰ریال قیمت خورد. همچنین نرخ هر پوند انگلیس با ۳۸۲ریال کاهش نسبت به روز پنج‌شنبه ۵۶ هزار و ۲۶۴ریال و هر یورو نیز با ۷۵۹ریال افت نسبت به روز پنج‌شنبه ۴۹هزار و ۱۷۹ریال ارزش‌گذاری شد.
به گزارش «تعادل» به دنبال افزایش نرخ رسمی دلار از 3800تا 4200و افزایش400تومانی آن در 3ماه اخیر نرخ هر سکه حدود 800 هزار تومان افزایش یافته و با وجود حراج و پیش‌فروش بیش از ۷.۴میلیون قطعه سکه در بازار، قیمت هر سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در فاصله ۱۳فروردین تا ۲۴خرداد ماه تا ۸۰۰ هزار تومان افزایش یافته است.
روز یک‌شنبه 27خرداد 97 قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار تهران با ۱۲۳هزار و ۵۰۰ تومان کاهش نسبت به پنج‌شنبه گذشته ۲میلیون و ۳۲۵هزار تومان تعیین شد. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم با ۸۰ هزار تومان افت نسبت به پنج‌شنبه گذشته ۲میلیون و ۳۰۳هزار تومان داد و ستد شد. هر قطعه نیم سکه بهار آزادی با ۴۷هزار تومان کاهش قیمت نسبت به مدت مشابه یک میلیون و ۱۸۷هزار تومان و هر قطعه ربع بهار آزادی نیز با ۲۳هزار تومان افت نسبت به پنج‌شنبه گذشته ۶۸۲ هزار تومان معامله شد. هر قطعه سکه گرمی با ۱۲هزار تومان کاهش ۳۹۴هزار تومان معامله شد و هر گرم طلای ۱۸عیار نیز با ۲هزار و ۴۳۰تومان افت ۲۰۶هزار و ۵۰۰ تومان قیمت خورد. کارشناسان معتقدند که هجوم نقدینگی، پرداخت سپرده موسسات غیرمجاز، رشد پایه پولی و نقدینگی و رکود نسبی در برخی بخش‌های اقتصاد همچنین ممنوع شدن خرید و فروش ارز غیررسمی عامل عمده‌یی در رشد سکه بوده و توزیع شدید سکه و پیش فروش و حراج بیش از 7میلیون قطعه سکه نیز نتوانست، کاهش زیادی در قیمت سکه ایجاد کند و اگرچه در روزهای قبل و بعد از عید فطر شاهد کاهش 120هزار تومانی سکه بوده‌ایم اما همچنان نرخ سکه بالاست و از حباب 400هزار تومانی نسبت به نرخ اونس و دلار در حاشیه بازار برخوردار است. بررسی وضعیت بازار سکه و نرخ‌ها در این بخش نشان می‌دهد که هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید که در سیزدهم فروردین ماه امسال یک میلیون و ۷۲۰هزار تومان بوده در معاملات روز ۲۴خرداد ماه به ۲میلیون و ۴۴۸هزار تومان رسید؛ به عبارتی هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در مدت ۷۰روز اخیر حدود ۷۳۰تا ۸۰۰ هزار تومان رشد قیمت داشته است. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز در این دوره زمانی از یک میلیون و ۶۶۳ هزار تومان با ۷۲۰هزار تومان رشد به ۲میلیون و ۳۸۳هزار تومان رسید. بنابراین در مقطع مورد بررسی هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم و جدید در هر روز دست‌کم ۱۱هزار تومان رشد یافته است.
برخی صاحب‌نظران نیز گفته‌اند که بازار سکه و طلا در نبود بازار آزاد ارز تنها محلی است که صاحبان نقدینگی می‌توانند به آن مراجعه کنند و اگر دولت بازار غیررسمی و آزاد ارز را نپذیرد و فعالیت صرافی‌ها به حالت عادی برنگردد عملا باعث می‌شود که سیاست فروش اوراق سکه نیز پس از مدتی اثر خود را از دست بدهد و این کاهش‌ها دوباره به روند صعودی تبدیل خواهد شد. زیرا در روزهای ابتدای توزیع 800 هزار سکه شاهد کاهش نرخ سکه بودیم اما بلافاصله اثر خود را از دست داد و دوباره افزایش یافت. زیرا نرخ سکه و طلا متاثر از نرخ حاشیه بازار ارز، ارزش ذاتی و واقعی دارد و نمی‌توان بیش از حد انتظار کاهش نرخ سکه را داشت.
خرید ۶۰ تُن سکه طلا در ۶ ماه
محمود احمدی؛ دبیرکل بانک مرکزی درباره سکه‌های پیش فروشی با بیان اینکه این بانک به تعهدات خود پایبند است و در زمان مقرر تحویل سکه‌ها انجام می‌شود، گفت: تحویل یک سکه هم به آینده موکول نمی‌شود. طرح جدید اوراق گواهی، حباب بازار سکه را از بین می‌برد چراکه طبق این طرح در بورس حالت چوب‌زنی برای سکه رخ می‌دهد و بازار متعادل می‌شود. دبیرکل بانک مرکزی درباره احتمال حراج دوباره سکه در بانک کارگشایی نیز گفت: بانک مرکزی با توجه به واقعیت و نیاز بازار در این خصوص تصمیم می‌گیرد؛ امکان برقرای حراج دوباره سکه برای تامین نیاز نقدی و روزانه سکه وجود دارد. اما نگاهی به آمارها نشان می‌دهد که یکی از عمده مقاصد سرمایه‌گذاری‌ها و خریدهای ایرانیان در ۶ ماه گذشته، بازار سکه بوده به نحوی که ۶۰ تن سکه طلا در یک دوره زمانی ۶ ماهه توسط مردم خریداری شده است. به بیان دیگر اگر متوسط خرید سکه در بازار ایران را طی ۷۰روز کاری اخیر بررسی کنیم، روزانه بیش از 857.1کیلوگرم سکه طلا در بازار ایران داد و ستد شد.
گواهی پیش فروش هزینه ندارد
معاون اقتصادی بانک مرکزی با تشریح طرح اوراق گواهی پیش فروش سکه در بازار سرمایه، مزایای آن را اعلام کرد و گفت: گواهی پیش‌فروش سکه هزینه ندارد. پیمان قربانی در نشست خبری درباره طرح اوراق گواهی پیش‌فروش سکه در بازار سرمایه گفت: با اعلام این طرح از روز پنج‌شنبه و با وجود رشد نرخ جهانی طلا، اما با کاهش ۵درصدی قیمت سکه و بردار قیمت آتی سکه مواجه بودیم. وی ادامه داد: طرح پیش‌فروش سکه دارای سه مرحله بود که در سررسید‌های یک تا دو ساله بوده و تاکنون سررسید یک‌ماهه اجرایی شده که بر همین اساس ٨٠٠هزار سکه سررسید شده و به بازار تزریق شده است. این عضو هیات عامل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه این بانک تعهد کامل نسبت به اجرای تعهدات دارد و سکه‌های پیش‌فروشی سر موعد ارائه می‌شود، خاطرنشان کرد: با وجودی که ٨٠٠هزار سکه ارائه شده، اما به دلیل برخی التهابات این تزریق باعث کاهش قیمت‌ها نشد.
جمع‌آوری ۱۰هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان نقدینگی
وی خاطرنشان کرد: در طرح پیش‌فروش ١٠هزار و ٨٠٠میلیارد تومان نقدینگی جمع شد. از ٧میلیون و ۶۴۴هزار سکه پیش‌فروش تنها ٨٠٠ هزار سکه تزریق شده که تا 2سال دیگر این روند ادامه دارد. معاون بانک مرکزی با بیان اینکه همزمان با پیش‌فروش‌ها رسید به خریداران ارائه شده است، گفت: این اوراق امکان نقد‌پذیری این رسیدها را فراهم می‌کنند؛ همچنین اوراق با نام است و حکم سکه را دارد و مشکلات امنیتی هم کاهش می‌یابد. وی نقد‌پذیری را مهم‌ترین مزیت این طرح دانست و اظهار داشت: این امر مشکل نقد‌پذیری را از بین می‌برد. سال ٩۵ و ٩۶ را با تورم یک رقمی به پایان رساندیم و تورم اردیبهشت ماه نیز 9.1درصد بوده است. به گفته وی، این اوراق بر اساس زمان سررسید زیر قیمت بازار تعیین نرخ خواهد شد و قیمت این اوراق زیر قیمت روز است. قربانی در ادامه توضیح داد: با اجرای این طرح علاوه بر مزیتی که برای دارنده سکه دارد، شاهد هموارسازی عرضه سکه در بازار خواهیم بود. معاون بانک مرکزی گفت: سال گذشته با همکاری بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در حوزه اوراق سخاب اقدام شد که نتایج مثبتی در پی داشت و موجب کاهش هزینه تامین مالی و آثار مثبت در بازار بودیم. به‌طور حتم طرح اوراق گواهی پیش خرید سکه نیز آثار مثبتی خواهد داشت. معاون اقتصادی بانک مرکزی گفت: از آنجا که عمده خریداران سکه با هدف سرمایه‌گذاری و حفظ سرمایه اقدام به خرید سکه می‌کنند و همچنین ریسک بالای نگهداری سکه در منزل، بانک مرکزی با درک علاقه مردم به سرمایه‌گذاری در این حوزه این اقدام را انجام داده است. قربانی گفت: افرادی که سررسید پیش خرید آنها نرسیده می‌توانند اوراق را در بورس معامله کنند یا این اوراق را نگهداری کنند. وی با تاکید بر اینکه این اوراق همان سکه است، گفت: مکانیسم ارائه این اوراق طی روزهای آتی پس از بررسی در واحدهای ذی‌ربط بانک مرکزی و بازار سرمایه مشخص و اعلام عمومی خواهد شد. وی افزود: بانک مرکزی اعتقاد دارد با چنین اقداماتی شاهد التهاب‌زدایی در بازار و همچنین کمک به رونق تولید اقتصاد کشور خواهد بود. وی در پاسخ به پرسش ایبنا در مورد هزینه‌بر بودن تبدیل سررسید به اوراق گواهی سپرده پیش‌فروش سکه نیز گفت: تبدیل این اوراق هیچ هزینه‌یی ندارد. به گفته وی، خریداران در زمان پیش خرید رسیدی را دریافت کردند تا در زمان موعد سکه‌ها را تحویل بگیرند؛ اما این رسیدها در بورس قابل معامله نبود. وی اظهار داشت: طبق مکانیسمی که جزئیات آن به زودی اعلام می‌شود، افراد می‌توانند ورقه جدید را دریافت کنند که قابل معامله در بورس است. وی در پاسخ به این سوال که چرا نرخ سکه بر اساس دلار ۴٢٠٠ تومان تعیین نمی‌شود و بر اساس دلار بازار آزاد است؟ گفت: دولت تصمیم گرفت که ترتیباتی اتخاذ کند تا نیازهای مشروع بر اساس نرخ ۴٢٠٠ تومان انجام شود. قربانی خاطرنشان کرد: کسی که سکه می‌خرد جنس سرمایه‌گذاری‌اش از نوع سفته‌بازی است؛ بنابراین نیازی نیست که قیمت سکه با نرخ ۴٢٠٠تومان باشد و این امر یک رانت خواهد بود. وی تصریح کرد: ماهیت سکه به گونه‌یی است که مبتنی بر عملیات بازار خود است. وی با تاکید بر اینکه هدف ما جهت‌دهی بازار و حفاظت از سرمایه و دارایی مردم در مقابل تلاطم‌های نرخ ارز بوده است، گفت: پیش‌بینی بازار کار ما نیست، اما انتظار ما بر فرض ثبات سایر شرایط، افزایش عرضه و کاهش قیمت‌ها در بازار است. قربانی افزود: این اوراق در واقع سکه است که هدف ما هموارسازی عرضه در بازار و همچنین رواج فرهنگ نگهداری اوراق به جای سکه است. معاون اقتصادی بانک مرکزی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه اگر فرد بعد از سررسید گواهی سکه را دریافت نکند، اظهار داشت: بعد از سررسید تا هر زمان که دست افراد باشد، قابل خرید و فروش است.
دلیل گرانی سکه اعلام شد
در همین حال رییس کل اسبق بانک مرکزی افزایش اخیر قیمت سکه را نتیجه طبیعی و تابع سیاست‌گذاری ارزی غیر اصولی دولت دانست و گفت: دولت بر سیاست ارزی خودش حالت اصرار و لجبازی گرفته است و کماکان صحبت از تک نرخ بودن ارز می‌کند و ارز آزاد را نادیده گرفته است. طهماسب مظاهری علت افزایش قیمت سکه را نتیجه طبیعی و تابع سیاست‌گذاری ارزی غیر اصولی دانست و گفت: 12سال سیاست سرکوب نرخ ارزی را داشتیم و اکنون سیاست اعلامی که نرخ ارز رقم تک نرخی 4200 تومانی است. وی با ابراز اینکه هرکسی چه دولت و چه غیر دولت در زندگی می‌تواند اشتباهی کند، متذکر شد: وقتی کسی اشتباهی را مرتکب شد و کارشناسی این اشتباه را متذکر شد، باید اشتباه خودش را قبول کند ولی دولت بر سیاست ارزی خودش حالت اصرار و لجبازی گرفته است و کماکان صحبت از تک نرخ بودن ارز می‌کند و ارز آزاد را نادیده گرفته است.
رییس کل اسبق بانک مرکزی متذکر شد: اشتباه بزرگی که دولت می‌کند، این است نرخی که تک نرخی نیست به عنوان تک نرخی می‌دهد و ادعا می‌کند با این نرخ همه نیازهای کشور را تامین می‌کند و در همین دو ماه مشخص شده که نمی‌تواند تامین کند و قانونا و اخلاقا دولت حق ندارد منابع کشور را این‌گونه هدر دهد و ذخایر ارزی کشور را برای دفاع از یک محاسبه غیرواقعی اختصاص بدهد و مصرف کند و دست کشور را از ذخایر خودش خالی کند.
وی با اظهار به اینکه دولت باید از سیاست ارزی اتخاذی خودش دفاع کند و در غیر این‌صورت اشتباه خودش را قبول و آن را جبران کند، گفت: اگر دولت با دلایل علمی و مبانی اقتصادی ثابت کند این نظام، نظام تک نرخی است قیمت کالاها و خدمات دیگری که در بازار است بر اساس آن تعیین می‌شود و بدیهی است کسی که حباب ایجاد می‌کند یا احتکار می‌کند باید آنها را بگیرند و مجازات کنند.
مظاهری ادامه داد: اما اگر روشن شد این نظام تک نرخی نیست نرخ نظام آزاد را به عنوان روال قانونی و یکی از اجزای نظام چند نرخی به رسمیت بشناسد و بگذارد معاملات در نظام چند نرخی به شکل اصولی انجام شود و دیگر اسمش را حباب نگذارد. اگر دولت قبول کند این نظام چند نرخی است و حداقل دو نرخ وجود دارد، نرخ بازار آزاد و دولتی، از مسوولیت اینکه برای همه نیازهای دولت ارز به نرخ دولتی بدهد، مبرا می‌شود و مقدار ارزی که در اختیارش است می‌تواند به نیازهای ضروری‌تر و معیشتی مردم اختصاص دهد.
وی به افزایش قیمت سکه، ارز، مسکن و خودرو اشاره و اظهار داشت: نخستین عکس‌العمل طبیعی هر فردی وقتی در مقابله با سیاست غیر اصولی دولتش قرار می‌گیرد، این است که راه‌حلی پیدا کند تا منافع و دارایی و ارزش اموالش را حفظ کند، یکی از راه‌حل‌ها در نظام اقتصادی و نظام فرهنگی، خریدن سکه طلا بوده است. دولت هم نمی‌تواند بیان کند سکه قاچاق است. کارشناس حوزه پول و بانک افزود: البته برخی‌ها به سمت کالاهای دیگر می‌روند. مثلا پیش‌فروش خودرویی که اخیرا سایپا انجام داد و استقبال عجیب و غریبی که از این کار انجام شد، این تقاضای طبیعی نیست بلکه اقدامی در جهت حفظ دارایی‌هاست. بخش بعدی هم مسکن است و مردم دارایی‌های خود را در مسکن سرمایه‌گذاری می‌کنند.
