نفت؛ منتظر تصمیم وین

گروه انرژی|

روز سه‌شنبه، قیمت نفت کاهش یافت و در کانال 74دلار آرام گرفت. دو روز مانده تا دیدار اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدانش، بازار انتظار دارد تا تصمیم این کارتل نفتی به افزایش تولید، قیمت نفت را کاهش دهد. اما نیروهایی که در نشست وین حضور خواهند داشت، منافع متناقضی دارند؛ از طرفداران سرسخت افزایش تولید یعنی عربستان و روسیه که از همین حالا تولید خود را بالا برده‌اند تا ایران و ونزوئلا که مخالف سرسخت تسهیل توافق کاهش تولید هستند. در این میان عراق و الجزایر نیز به جمع مخالفان اضافه شده‌اند تا 3عضو از 5 عضو موسس اوپک با اقدام بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت یعنی روسیه و بزرگ‌ترین صادرکننده آن یعنی عربستان مخالف بوده و وعده وتوی تصمیم آنها را بدهند. گزارش پیش رو به حال و هوای بازار در آستانه آنچه بسیاری سیاسی‌ترین نشست وزرای اوپک می‌خوانند، می‌پردازد.

انتظارات برای افزایش تولید اوپک و متحدانش قیمت نفت در روز سه‌شنبه کاهش داد. در ساعت 11:20 صبح به وقت گرینویچ، قیمت فیوچرهای نفت برنت با 62 سنت کاهش به 74دلار و 72سنت در هر بشکه رسید. بهای فیوچرهای وست تگزاس اینترمدییت نیز یک دلار و 8 سنت کاهش یافت تا بشکه‌یی 64 دلار و 77سنت معامله شود.

گریک مک‌کنا، استراتژیست ارشد بازار در شرکت اکسی تریدر در این باره به رویترز گفت:«احتمالا قیمت نفت در هفته پیش از برگزاری نشست اوپک نوسان خواهد داشت. اوپک دچار شکاف شده یا دچار شکاف می‌شود چراکه ایران، ونزوئلا و عراق به دنبال وتو کردن پیشنهاد افزایش تولید هستند. از سوی دیگر ممکن است روابط طولانی‌مدت میان عربستان سعودی و روسیه، اوپک را به جایگاه پایین‌تری تنزل دهد».

راب تاول، مدیر شرکت تورتوئیز نیز به رویترز گفت: «تولید به مقدار کمی افزایش خواهد یافت زیرا بازار نفت جهانی احتمالا در برابر افزایش قیمت به دلیل ذخایر اندک آسیب‌پذیر است. ما معتقدیم که اوپک مانند یک بانک مرکزی عمل می‌کند و براساس ضرورت با هدف متعادل نگه داشتن سطح ذخایر جهانی تولید نفت را بالا یا پایین می‌برد».

از طرفی تحول مهم دیگر برای بازارهای جهانی، تشدید تنش‌های تجاری میان امریکا و چین است به طوری که هر دو طرف یکدیگر را به اعمال تعرفه‌های سنگین روی صادرات کالا تهدید کرده‌اند. اگر این تهدید عملی شود چین ممکن است، واکنش نشان داده و واردات نفت امریکا را هدف تعرفه ۲۵درصدی قرار دهد. واردات نفت امریکا به چین از سال ۲۰۱۷ رشد چشمگیری پیدا کرده و ارزش آن اکنون به حدود یک میلیارد دلار در ماه رسیده است. به گزارش رویترز به نقل از شرکت مشاوره انرژی وود مک‌کنزی، امریکا به سختی می‌تواند بازاری به بزرگی چین را برای نفت خود پیدا کند.

 دیدار جنجالی اوپک

اوپک پیش‌تر در نشست رسمی 30نوامبر 2016 خود در وین برای نخستین ‌بار از سال 2008میلادی با کاهش تولید موافقت کرد تا با کاهش مازاد عرضه نفت در بازارها به بالا رفتن سطح قیمت‌ها کمک کند. روسیه و 9 تولید‌کننده دیگر نیز اواخر سال 2016 به توافق کاهش تولید اوپک پیوستند. براساس این توافق، کشورهای امضاکننده متعهد شدند در مجموع از سطح تولید 1.8میلیون بشکه در روز بکاهند که این میزان حدود 2درصد کل تولید نفت در جهان است. این توافق تا پایان سال 2018 معتبر است.

اما بنا به گفته‌های فاتح بیرول، رییس آژانس بین‌المللی انرژی، اوپک به هدف خود رسیده و ذخایر در کشورها OECD حتی پایین‌تر از سطح میانگین 5 ‌ساله قرار گرفته‌اند. عربستان که پیش‌تر شایع بود مایل است، قیمت نفت افزایش یابد و به نزدیک 100دلار برسد هم‌اکنون در کنار روسیه به دنبال افزایش تولید و ایجاد ثبات در بازار است. موضع ایران پیچیده است؛ تا پیش از این و در اردیبهشت‌ ماه، بیژن زنگنه در نمایشگاه بین‌المللی نفت و گاز اعلام کرده بود که ایران طرفدار قیمت‌های منطقی برای نفت است و از ثبات بازار حمایت می‌کند. حال با بازگشت قریب‌الوقوع تحریم‌های امریکا و سخت‌تر شدن صادرات نفت ایران، این کشور با افزایش تولید و کاهش قیمت‌ها مخالف می‌کند. ایران در این میان تنها نیست؛ ونزوئلا نیز در صورت کاهش قیمت نفت و به علت ناتوانی در افزایش تولید متضرر خواهد شد. در هفته گذشته وزیر نفت عراق، جبار اللعیبی نیز از تک‌روی عربستان درباره تسهیل توافق کاهش تولید انتقاد کرد و الجزایر نیز اخیرا به صف مخالفان افزایش تولید پیوسته است. اما سوال اینجاست که چه عاملی به تغییر موضع عربستان و روسیه و جانبداری این دو کشور از افزایش تولید منجر شد؟

به گزارش رویترز، اقدام برخی از اعضای اوپک برای افزایش تولید منعکس‌کننده فشارهای داخلی و خارجی است. در داخل اوپک، مشکلات ایران و ونزوئلا در صادرات نفت ممکن است باعث شود تا سال آینده 1.5میلیون بشکه در روز از عرضه به بازار کاسته شود. از طرفی این کاهش تولید به این دو کشور برای مخالفت با هر گونه تلاش برای پر کردن شکاف عرضه انگیزه می‌دهد.

از خارج نیز ترامپ از اوپک به دلیل بالا بردن مصنوعی قیمت‌ها انتقاد کرده و دولت او در پشت صحنه به‌ شدت در تلاش است تا تولید به طور قابل توجهی افزایش یابد. بزرگ‌ترین شریک توافق نفتی اوپک یعنی روسیه اعلام کرده، قیمت‌های پایین‌تر نفت را ترجیح می‌دهد و به نظر می‌رسد مشتاق است میادین جدیدی را راه‌اندازی کند. این سیاست در سخنان ولادیمیر پوتین در مجمع اقتصادی جهان که ماه گذشته در سنت‌پترزبورگ برگزار شد نیز تجلی یافت. وی در این مجمع گفت:«به افزایش بی‌پایان قیمت نفت و انرژی علاقه‌‌مند نیستیم. هر قیمتی بالاتر از 60 دلار می‌تواند مشکلاتی را برای خریداران و به تبع آن تولیدکنندگان ایجاد کند».

حال و در آستانه دیدار اوپک و متحدانش در وین، کشورهای متعددی طرح‌هایی برای افزایش تولید را مطرح کرده‌اند اما هیچ تفاهم نظری حاصل نشده تا دورنمای دیدار اوپک پرتنش به نظر ‌آید. به گزارش رویترز، تحلیلگران در بانک سوسیته جنرال پیش‌بینی می‌کنند، اوپک دیدار دشواری داشته باشد اما در چارچوب آنچه فعلا بحث می‌شود به توافق خواهد رسید. در میان حدس و گمان‌ها درباره جنجالی بودن دیدار اوپک، شماری از کشورهای نیز نسبت به به دست آمدن توافق خوش‌بین هستند. به عنوان نمونه سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی و رییس فعلی اوپک در بیانیه‌یی اعلام کرد که وی خوش‌بین است که تولیدکنندگان می‌توانند به هدف تثبیت بازارها دست پیدا کنند.

در همین حال، بلومبرگ نوشت که اعضای اوپک پیش از برگزاری نشست رسمی خود در وین درحال رایزنی برای افزایش نسبتا ملایم تولید برای کاستن از شکاف بزرگی است که میان تلاش روسیه و عربستان برای افزایش قابل توجه تولید و مقاومت ایران برای عدم افزایش تولید ایجاد شده است. الکساندر نواک با اطمینان از پشتیبانی عربستان، گزینه افزایش تدریجی تولید نفت اوپک به میزان 1.5میلیون بشکه از روز اول جولای را مطرح کرده بود. این درحالی است که حسین کاظم‌پوراردبیلی، نماینده ایران در اوپک در مصاحبه با بلومبرگ عنوان کرده بود که 3عضو موسس اوپک قصد دارند جلو تصویب این پیشنهاد را بگیرند.

حال برای فائق آمدن بر مخالفت تهران، بغداد و کاراکاس ممکن است روی مقدار افزایش تولید مصالحه‌یی صورت گیرد. اما چنین مصالحه‌یی به این معناست که افزایش عرضه کمتر از میزانی باشد که دونالد ترامپ و معامله‌گران نفت انتظار دارند. منابع آگاه از مذاکرات به بلومبرگ گفتند: اعضای اوپک سرگرم مذاکره درباره افزایش تولید بین ۳۰۰تا ۶۰۰ هزار بشکه در روز ظرف چند ماه آینده هستند. تایید میزان افزایش تولید به معنای چیزی کمتر از 1.5میلیون بشکه در روز خواهد بود که روسیه پیشنهاد کرده است.

کارلوس پرز، وزیر نفت اکوادور درباره نشست پیش ‌روی اوپک به رویترز گفت:«گزینه‌های متعددی وجود دارد که یکی از آنها افزایش تولید به میزان حدود 1.5میلیون بشکه در روز است و اگر این افزایش تایید شود باید دید چگونه میان اعضای مختلف تقسیم خواهد شد. ما باید بسیار محتاط باشیم. ما می‌خواهیم مطمئن شویم که ذخایر متعادل می‌ماند».

 بازگشت نفت به کانال 80 دلار؟

با وجود انتظارات فزاینده‌یی که درباره اقدام اوپک و روسیه برای افزایش تولید وجود دارد، بانک امریکایی گلدمن‌ساکس همچنان دیدگاه خوش‌بینانه‌یی به قیمت‌های نفت داشته و انتظار دارد، نفت تابستان امسال به 82.50 دلار در هر بشکه صعود کند.

این بانک امریکایی بر این باور است که با رشد بالای تقاضا برای نفت و کاهش بیشتر عرضه به دلیل تداوم افت سطح ذخایر نفت، قیمت‌ها تا پایان امسال رشد خواهند کرد.

گلدمن‌ساکس همچنان انتظار دارد، سطح ذخایر نفت کاهش پیدا کند و قیمت‌ها در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ به سطح بالاتری صعود کنند. این بانک معتقد است که تنگنای اخیر بازار، تقاضای زیاد و سطح رو به رشد اختلالات زمینه را برای افت بیشتر سطح ذخایر نفت در سال جاری فراهم می‌کند.

با اینکه بازار انتظار دارد، اوپک و متحدانش در نشست هفته جاری با افزایش تولید موافقت کنند این بانک سرمایه‌گذاری هنوز پیش‌بینی قبلی خود از صعود نفت برنت به 82.50 دلار در هر بشکه در تابستان امسال و ۷۵دلار در هر بشکه تا پایان سال ۲۰۱۸ را تغییر نداده است.

براساس گزارش رویترز، تحلیلگران گلدمن‌ساکس انتظار دارند، اوپک و متحدانش تولیدشان را یک میلیون بشکه در روز تا پایان امسال و ۵۰۰ هزار بشکه در روز در سال آینده افزایش دهند اما پیش‌بینی می‌کنند که تقاضای زیاد و کاهش بیشتر تولید ونزوئلا و محدود شدن صادرات نفت ایران، افزایش تولید را جبران کند.