جنگ تجاری ترامپ؛ تهدیدی برای جهان

کارشناسان و رسانه‌ها، جنگ تجاری را که «دونالد ترامپ» علیه اقتصادهای بزرگ به راه انداخته است، تهدیدی برای امریکا و جهان ارزیابی می‌کنند که می‌تواند موجب وقوع یک رکود بزرگ و بحران مالی سراسری شود. به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، هر روز خبرهای جدیدی از اجرایی شدن تهدیدهای تعرفه‌یی میان ایالات متحده، چین و اتحادیه اروپا به گوش می‌رسد و شعله‌های آتش جنگ تجاری در جهان هر روز مرتفع‌تر می‌شود. به نظر می‌رسید با دیدار چند هفته قبل مقام‌های چین و امریکا از شدت تنش‌ها کاسته شود اما افزایش تدریجی سطح توقعات «دونالد ترامپ» از متحدان کاخ سفید موجب شد اختلافات به صورت ناگهانی سرباز کند و اکنون اوضاع با دومینوی تعرفه‌های جدید وخیم‌تر شده است. چند ماه قبل دونالد ترامپ این بازی بدون برنده را با تعیین تعرفه‌های 25و10درصدی بر واردات فولاد و آلومینیوم به ایالات متحده کلید زد. در پاسخ به این اقدام بروکسل نیز بر ورود برخی کالاهای امریکایی به قاره سبز تعرفه‌هایی را وضع کرد. اتحادیه اروپا چند روز قبل اعلام کرد در پاسخ به قانون تعرفه‌یی ترامپ بر پوشاک، مواد غذایی، نوشیدنی و موتورسیکلت‌های امریکایی تعرفه‌هایی را به اجرا درمی‌آورد. جالب اینجاست رییس‌جمهوری امریکا در واکنش به این اقدام، اروپا را تهدید کرد موضوع واردات خودروهای ساخت اروپا را هدف قرار می‌دهد و بر واردات آن 20درصد تعرفه وضع می‌کند. پس از این سخنان رییس‌جمهوری امریکا بود که ارزش سهام شرکت‌های خودروساز اروپایی تا یک درصد سقوط کرد. به اعتقاد تحلیلگران مبارزه طلبی‌ها درحال جدی‌تر شدن است. پس از تنش میان امریکا و اروپا در روزهای آینده ایالات متحده می‌خواهد بر 34میلیارد دلار کالای چینی تعرفه‌هایی را اعمال کند؛ پکن هم از مقابله به مثل در مورد کالاهای امریکایی خبر داده است.

نشریه تایم آورده است، اقدامات متقابل تجاری میان قدرت‌های اقتصادی جهان شدت یافته و کم کم از شکل رجزخوانی و تهدید خارج شده و شکل عملی گرفته است.

در ادامه همین روند زنجیروار، یک مقام اروپایی گفته است در صورتی که امریکا صنعت خودروسازی این اتحادیه را هدف بگیرد ممکن است قاره سبز هم برای حدود 75میلیارد دلار کالای امریکایی تعرفه‌های جدیدی را وضع کند. با وجود روند متناوب تهدیدهای دو طرفه، نکته بارز این است که جنگ تعرفه‌یی آغاز شده و اتحادیه اروپا هم که تاکنون تمایلی به استفاده از واژه جنگ تجاری با امریکا نداشت، حالا متقاعد شده است.

«سیسیلیا مالمستروم» کمیسر تجاری اتحادیه اروپا چند هفته قبل به شبکه سی‌ان‌ان گفته بود: ما در شرایط جنگ تجاری با امریکا قرار نداریم زیرا در این وضعیت دو برنده وجود نخواهد داشت؛ به همین دلیل اروپا امیدوار است این امر به وقوع نپیوندد. اما بسیاری از تحلیلگران اقتصادی ازجمله «ماریان اشنایدر» از اندیشکده چت‌هام‌هاوس لندن اعتقاد دارند که جنگ تجاری شروع شده و نشانه آن وجود دو عنصر شامل اقدام متقابل تعرفه‌یی در یک فرآیند حمایت گرایانه و نبود فضای مناسب برای مذاکره جهت خاموش کردن تنش است. این وضعیت خطرناک با تهدید توییتری اخیر ترامپ که گفته بود اگر اروپا تعرفه‌های خود را لغو نکند واشنگتن پاسخ محکم‌تری می‌دهد، بدتر هم شد. منظور ترامپ بررسی تعرفه 20درصدی بر خودروهای اروپایی بود. به همین دلیل نشریه آتلانتیک از ادامه و تشدید چرخه تعرفه‌گذاری و تهدیدهای جدید خبر می‌دهد.

با همین شواهد است که مالمستروم روز گذشته عنوان کرد که «اروپا تمایلی برای بازی کردن در این شرایط نداشت اما تصمیم‌های یکجانبه دونالد ترامپ راه دیگری را برای این اتحادیه باقی نگذاشت. هر گاه کاخ سفید از خط مشی‌های خود عقب‌نشینی کند، اروپا نیز تعرفه‌های خود را متوقف می‌کند». در شرایطی که دولت ایالات متحده خود را غیرقابل مذاکره نشان می‌دهد اروپا به دنبال آن است تا واکنشی دست جمعی را به اقدامات ترامپ داشته باشد و در چارچوب موازین سازمان جهانی تجارت به امریکا پاسخ دهد. با این حال بزرگی ابعاد منازعه اقتصادی غیرقابل چشم‌پوشی نیست و می‌تواند پیامدهای خطرناکی را برای امریکا و جهان داشته باشد. به نوشته تایم، کشیدن دیوارهای حمایتی به دور اقتصادهای ملی ممکن است موجب تشدید رقابت‌های خارجی و وقوع یک رکود بزرگ دیگر شود. بطور قطع این جنگ تلفاتی خواهد داشت؛ به عنوان نمونه آلمان در سال 2017 بیش از 1.5میلیون خودرو در امریکا فروخت. همچنین کارخانه‌های خودروسازان آلمانی در خاک ایالات متحده برای بیش از 110هزار کارگر امریکایی شغل ایجاد کرده‌اند که بقای آنها بطور مستقیم با فروش خودرو به این کشور وابسته است. با وجود این به اعتقاد تحلیلگران گرچه دو طرف موشک‌های خود را به سوی رقیب شلیک کرده‌اند اما هنوز فضا برای تنش‌زدایی وجود دارد.

تارنمای شبکه تلویزیونی سی.ان.بی.سی اعتقاد دارد با جدی‌تر شدن جنگ تجاری، هراس‌ها از وقوع یک رکود بزرگ جهانی بیشتر شده است. بسیاری از تحلیلگران مسائل اقتصادی اعتقاد دارند تنش‌های تجاری که اکنون رو به افزایش است می‌تواند بزرگ‌ترین اقتصاد جهان را وارد رکود سختی کند. شاخص‌ها اقتصادی، نرخ تورم و تولید ناخالص ملی امریکا و آمار رشد 2.8درصدی و تصمیم احتمالی فدرال رزرو برای افزایش نرخ بهره همگی می‌توانند زنگ خطری برای امریکاست. این رکود حتی با وجود اعتماد تجار و مصرف‌کنندگان به ثبت رکوردهای بالا و کاهش بی‌سابقه نرخ بیکاری قابل پیش‌بینی است. به اعتقاد کارشناسان در این شرایط وضع تعرفه‌های گمرکی و دامن زدن به جنگ تجاری با اروپا و چین می‌تواند وضعیت تورم در امریکا را بدتر و رشد اقتصادی امریکا را نابود کند. به نوشته سی.ان.بی.سی ممکن است میزان تعرفه‌ها در مقابل حجم اقتصاد امریکا و روابط تجاری آن با دیگر کشورها چشمگیر نباشد اما فرایند تهدید و مقابله به مثل تعرفه‌یی موجب سلب اعتماد تجار و مصرف‌کنندگان می‌شود و یک شوک هزینه‌یی را به همراه خواهد داشت. در چند روز گذشته حتی بانک جهانی نیز نسبت به پیامدهای جنگ تجاری برای ایالات متحده و اقتصاد جهانی هشدار داد و تاکید کرد افزایش تعرفه‌ها بر تجارت در جهان تاثیر عکس خواهد داشت. افزایشی که فراتر از حد مجاز باشد منجر به کندتر شدن جریان تجارت جهانی تا 9درصد می‌شود. این همان اتفاقی است که در سال 2008 رخ داد و موجب بحران مالی جهانی شد.