پرونده‌های میراثی ایران؛ شاید وقتی دیگر!

در چهل‌ و دومین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو که از دیروز ۲۴ژوئن(سوم تیر) در منامه پایتخت بحرین آغاز شده بود، فرآیند بررسی پرونده‌های فرهنگی تاریخی، طبیعی و ترکیبی کلید خورد.

امسال از میان ۳۱پرونده ۶ محوطه طبیعی، 3محوطه ترکیبی و ۲۱محوطه تاریخی- فرهنگی از کشورهای مختلف بررسی خواهند شد.

کوهستان«Fanjingshan» از چین، مجموعه قله‌های مخروطی و آتش‌فشانی«Chaîne des Puys» در کشور فرانسه، 4 جزیره در کشور ژاپن، دره رودخانه «بیکین» در روسیه، کوه‌های «باربرتون» در آفریقای جنوبی و منطقه حفاظت شده ارسباران در ایران 5 محوطه طبیعی هستند که امسال در فهرست آثار مورد بررسی اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو قرار دارند.

۲۹محوطه فرهنگی- تاریخی از کشورهایی چون چین، چک، دانمارک، فرانسه، آلمان، هند، اندونزی، ژاپن، عمان، کره جنوبی، ترکیه، اسپانیا، رومانی و امارات نیز در مورد بررسی قرار می‌گیرند که نام «منظر باستان‌شناسی فیروزآباد در استان فارس» نیز به عنوان پرونده متعلق به ایران در این بخش دیده می‌شود.

3 محوطه ترکیبی(تاریخی- طبیعی) نیز مربوط به کشورهای کانادا، کلمبیا و مکزیک است.

بنا بر اطلاعات موجود در سایت میراث جهانی یونسکو، پیشنهاد ایکوموس و اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت(آی‌یوسی‌ان) درباره پرونده منطقه حفاظت شده ارسباران «پیشنهاد نشدن به ثبت جهانی» قید شده و در مقابل نام پرونده «منظر باستان‌شناسی فیروزآباد در استان فارس» نیز پیشنهاد دیفر یعنی قابل طرح مجدد در اجلاس دو سال بعد ثبت شده است.

اطلاعات درج شده در سایت یونسکو به نظر می‌رسد با اعلامی که محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در مورد وضعیت پرونده‌های ایران داشته است، قدری متفاوت است.

او ۳۰خرداد با بیان اینکه «متاسفانه با وجود تلاش‌های صورت گرفته، پرونده میراث طبیعی ارسباران در این مرحله از سوی Iucn رد و پرونده محور ساسانی فارس از سوی ایکوموس دارای اشکالات اعلام شده است» به ایسنا تاکید کرده بود؛ «این پرونده به صورت قطعی در چهل‌ودومین اجلاس میراث جهانی یونسکو بررسی می‌شود». به گفته او «اعلام اولیه نتیجه مرحله گزارش فنی است. نتیجه نهایی در نشست کمیته که از سوم تا ۱۳تیر(۲۴ژوئن تا ۴ژوئیه) در «منامه» پایتخت «بحرین» کار بررسی پرونده‌های ارائه شده از سوی کشورهای عضو یونسکو را انجام می‌دهد، معلوم می‌شود. اصل کار در نشست جهانی یونسکو است. زمانی که پرونده در نشست رسمی بحث و رأی‌گیری می‌شود اگر آرا به نفع باشد، ثبت می‌شود؛ وگرنه ثبت نمی‌شود. ممکن است بگویند آن پرونده به جای رد شدن، ریفر- قابل طرح مجدد در اجلاس بعدی- یا دیفر- امکان طرح مجدد در دو سال بعد را دارد- شده است.

ما اکنون جواب سوالات را آماده کرده‌ایم و حتی یک کتابچه برای آن تهیه شده است. جواب‌های تخصصی توسط کارشناسانی که پرونده ارسباران را تهیه کرده‌اند نیز آماده شده و جواب‌ها و علت‌ها به صورت کارشناسی مشخص شده‌اند.» طالبیان در همان زمان گفته بود؛ «اگر اکثریت قاطع ۲۱کشور این دلایل را بپذیرند، مساله ثبت حل است اما اگر نپذیرند، می‌گویند آن پرونده بعد از تکمیل شدن سال دیگر ارائه شود، ادامه می‌دهد: اما در این صورت سهمیه‌های ایران از بین نمی‌رود ولی اگر مطرح شود که پرونده بعد از تکمیل شدن دو سال دیگر ارائه شود، سهمیه ایران در آن سال می‌سوزد.»

چهل‌ و دومین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو از تاریخ ۲۴ژوئن تا ۴جولای(سوم تیر تا سیزدهم تیر) در شهر منامه بحرین برگزار می‌شود.