طاعون نشخوارکنندگان از پارک ملی «خبر» قربانی می‌گیرد
طاعون نشخوارکنندگان کوچک، در روزهای اخیر به جان حیات وحش پارک ملی «خبر» دراستان کرمان افتاد، تاکنون 50 راس بز و قوچ کوهی به این بیماری مبتلا شده و لاشه‌های‌شان سوزانده و دفن شد اما موضع‌گیری مسوولان این استان نسبت به آخرین وضعیت استقرار بیماری با تناقض‌هایی همراه است. درحالی که مدیرکل دامپزشکی استان کرمان معتقد است از هفته گذشته تاکنون مورد جدیدی از تلفات ناشی از شیوع طاعون نشخوارکنندگان کوچک در پارک ملی «خبر» در دام‌ها به دامپزشکی گزارش نشده، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان کرمان از شیوع دوباره این بیماری در منطقه خبر داده است.
حل بحران، بدون ستاد مدیریت بحران
از نخستین روزهای شیوع طاعون نشخوارکنندگان کوچک در پارک ملی «خبر» نزدیک به یک هفته می‌گذرد، بیماری که موجش چند روزی فروکش کرد اما از روز گذشته به گفته مسوولان محیط زیست استان کرمان بار دیگر ردی از این بیماری میان حیوانات منطقه دیده شد، با این وجود عملکرد سازمان‌های متولی حل این موضوع در روزهای نخست بعد از شیوع بیماری به‌گونه‌یی بود که مدیکر محیط زیست استان کرمان خواستار تشکیل یک ستاد بحران برای حل این بیماری شد. رضا جزینی زاده، هجدهم تیر ماه، درباره این موضوع بیان کرد: «در زمینه مبارزه با طاعون نشخوارکنندگان کوچک به استانداری و مدیریت بحران نامه ارسال کردیم که اعتبارات در اختیار سازمان حفاظت محیط‌زیست استان قرار گیرد. این بیماری، یک بیماری خطرناک است که همه دستگاه‌ها از جمله استانداری، دامپزشکی، مرکز بهداشت و فرمانداری بافت باید وارد این مساله شوند و اگر مدیریت بحران در این زمینه صورت نگیرد تبدیل به یک بحران مدیریت خواهد شد.»
او افزود: «تا این لحظه هیچ گونه همکاری در استان کرمان در زمینه مبارزه با طاعون نشخوارکنندگان کوچک با سازمان محیط زیست استان کرمان انجام نشده است. درخواست تشکیل ستاد مدیریت بحران استان را داده‌ایم که تاکنون این جلسه تشکیل نشده و امکاناتی که درخواست داده‌ایم در اختیار ما قرار داده نشده است. اگر این بیماری از پارک ملی خبر به سایر مناطق استان نفوذ کند به یک خطر و بحران جدی در استان تبدیل می‌شود. تا این لحظه هیچ‌گونه اعتباراتی برای پیشگیری از این بیماری دراختیار ما قرار داده نشده و امکانات ما جوابگو نیست. اگر این بیماری از پارک به بیرون سرایت کند، کل دام اهلی را از بین می‌برد و تلف می‌کند و لازم است همکاری بیشتر و نزدیک‌تری نسبت به گذشته در استان به وجود‌اید. تاکنون با این امکانات کمی که دراختیار داشته‌ایم توانسته‌ایم بیماری را در پارک ملی خبر بافت مهار کنیم، اما این امکانات جوابگو نیست و اگر این بیماری از پارک بیرون سرایت کند به عنوان یک خطر بیوتروریست محسوب می‌شود و هزینه‌هایی که در آینده پرداخت می‌کنیم بیش از اینها است.» با این وجود مدیرکل دامپزشکی استان کرمان، معتقد است بلافاصله پس از اعلام گزارش مبنی بر شیوع طاعون نشخوارکنندگان کوچک در پارک ملی «خبر»، تیم‌های امنیت و بررسی بیماری‌های دام به منطقه اعزام شدند. او بیان کرد: «باتوجه به اهمیت موضوع اکیپ‌های بیماری یاب دامپزشکی و مراقبت از بیماری‌ها، در منطقه مذکور روزانه حضور پیدا کنند، ضمن آنکه توصیه‌های بهداشتی به اداره کل محیط‌زیست استان انجام شده و مواد ضدعفونی‌کننده برای ضدعفونی آبشخورهای حیات وحش در اختیار این نهاد قرار داده شده و خوشبختانه از هفته گذشته تاکنون مورد جدیدی از تلفات به دامپزشکی گزارش نشده است.» با این وجود اگرچه مدیرکل دامپزشکی استان کرمان اعتقاد دارد از هفته گذشته هیچ بیماری در منطقه مشاده نشده، اما آن‌طور که جزینی‌زاده میرکل محیط‌زیست استان کرمان، می‌گوید، از روز گذشته باز هم رد این بیماری در منطقه مشاهده شده است. او درباره جزییات این موضوع به ایسنا گفت: «باتوجه به تلاش‌های گسترده‌یی که توسط اداره کل حفاظت محیط زیست طی چند روز گذشته و بدون کمک‌های استانی مخصوصا مدیریت بحران استان، انجام شد، منطقه پایش و تا روز گذشته بیماری کنترل شد اما متاسفانه از روز گذشته بیماری طاعون نشخوارکنندگان در منطقه دوباره شیوع پیدا کرده است، لذا لازم است که مدیریت بحران استان به کمک محیط‌زیست بیاید زیرا اگر مدیریت بحران به‌موقع اقدام نکند، هزینه‌های بیشتری به بدنه دولت تحمیل خواهد کرد.»
او افزود: «ساعات اولیه و روزهای اولیه شیوع بیماری، ساعات و روزهای طلایی نام دارند که اگر در این روزها اقدامات لازم صورت نگیرد، هزینه‌های زیادی به استان تحمیل خواهد شد. سرپرست استانداری کرمان دستورات لازم را صادر کرده که امیدواریم دستورات وی اجرایی شود و برای جلوگیری از خطر نابودی حیات وحش و دام اهلی، اقدام به‌موقع انجام گیرد. از طرف دیگر ضمن تماس‌های مکرر با مدیریت بحران، چندین نامه نیز برای آنها ارسال کرده‌ایم که امیدواریم هرچه زودتر اهمیت این موضوع روشن شود تا از بحرانی که احتمالا در آینده نزدیک به وجود خواهد آمد، جلوگیری شود.»
محیط‌زیست برای طاعون در کرمان چه کرد؟
سیامک مسعودی رییس گروه بیماری‌های حیات وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره شیوع بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک در استان کرمان بیان کرد: «بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک یک بیماری ویروسی و قابل انتقال از دام‌های اهلی کوچک (گوسفند و بز اهلی) به علفخواران وحشی است، اما قابل انتقال به انسان نیست. در سال جاری نخستین مورد بیماری (PPR) در حیات وحش استان کرمان در منطقه کهت و دق علیجان پارک ملی خبر گزارش شد که موضوع برای نمونه‌برداری و اقدامات لازم برای پیشگیری وکنترل بیماری مذکور در اسرع وقت به اداره کل دامپزشکی استان کرمان اطلاع‌رسانی شد.»
او افزود: «اقدامات بهداشتی و پیشگیرانه در حیات وحش باتوجه به ابلاغ دستورالعمل‌های مربوط به پیشگیری و کنترل بیماری‌هایی نظیرطاعون نشخوارکنندگان کوچک وتب برفکی توسط معاونت محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی به ادارات کل حفاظت محیط زیست استان‌ها صورت می‌گیرد و متعاقب مشاهده تلفات غیرعادی و تایید بیماری در پارک ملی خبر، اقدامات لازم برای پیشگیری و کنترل بیماری توسط اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان کرمان با تلاش کارشناسان، محیط بانان و نیروهای اجرایی استان به عمل آمده و تداوم دارد.»
وی ادامه داد: این اقدامات شامل افزایش پایش و بازدیدهای مستمر، بررسی وضعیت گله‌های علفخواران وحشی، جمع‌آوری و امحاء بهداشتی لاشه‌ها، ضدعفونی آبشخورها و پیگیری واکسیناسیون دام‌های اهلی از طریق اداره کل دامپزشکی استان است. تاکنون لاشه 50 راس از علفخواران وحشی در منطقه خبر شامل کل، بز، قوچ و میش وحشی جمع‌آوری و امحاء بهداشتی شده است.
وی افزود: «لازم به ذکر است که یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری و کنترل بیماری مذکور، واکسیناسیون به موقع و فراگیر دام‌های اهلی کوچک در کل کشور علیه بیماری‌های واگیر دامی نظیر طاعون و تب برفکی به خصوص در دام‌های کوچ رو است که پیگیری لازم به صورت مداوم از طریق سازمان دامپزشکی کشور صورت می‌گیرد.»
