ترامپ می‌خواهد کنار پوتین باشد
گروه جهان| طلا تسلیمی|
ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ روسای جمهوری روسیه و امریکا دوشنبه در هلسینکی دیدار کردند. ترامپ در زمان آغاز نشست اعلام کرد قصد دارد درباره تجارت، مسائل نظامی، موشکی و چین با ترامپ گفت‌وگو کند. در حالی که پیشتر انتظار می‌رفت سوریه، اوکراین و ایران، ناتو یا مسمومیت سالزبری از دیگر موضوعات این نشست باشند، اما ترامپ درباره هیچ یک از آنها سخن نگفت و تبریک به پوتین در پی برگزاری جام جهانی فوتبال اکتفا کرد. رییس‌جمهوری امریکا که پیش از نشست پیشینیان خود را در کاخ سفید به دلیل روابط سرد کنونی واشنگتن و مسکو مقصر دانسته بود، خطاب به پوتین گفت: «واقعا فکر می‌کنم جهان می‌خواهد که ما با یکدیگر کنار بیاییم.»
به گزارش فایننشال‌تایمز، ترامپ صبح دوشنبه و پیش از دیدار با پوتین در دو پیام توئیتری روسای جمهوری پیش از خود و تحقیقات رابرت مولر درباره مداخله روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016 امریکا را در اوضاع کنونی روابط دوجانبه مقصر دانست و نوشت: «روابط دو کشور هیچ‌گاه به این بدی نبوده است.» سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه اندکی بعد از این توئیت گفت که با ارزیابی دقیق ترامپ در رابطه با روابط روسیه-امریکا موافق است. در حقیقت، دیدگاه ترامپ در این زمینه بازنشر ادعای دیرینه کرملین درباره مقصر بودن امریکا در روابط بد دو کشور بود.
در تحقیقات رابرت مولر بازرس ویژه تحقیقات درباره دخالت روسیه در انتخابات امریکا موسوم به «روسیه گیت» جمعه 12 مامور اطلاعاتی روس در پی هک کردن ایمیل‌های هیلاری کلینتون رقیب دموکرات ترامپ، متهم شدند. در پی این اتهامات، از ترامپ خواسته شد که در نشست هلسینکی با پوتین در این باره گفت‌وگو کند. اما در مقابل، رییس‌جمهوری امریکا تحقیقات را عامل وخامت روابط امریکا-روسیه خواند. ترامپ در توئیتر نوشت: «روابط ما با روسیه به لطف سال‌ها حماقت و سفاهت امریکا و حالا هم شکار جادوگر (اشاره به تحقیقات مولر) هرگز وخیم‌تر از این نبوده است!» ترامپ که هیچ‌گاه به‌طور رسمی مداخله مسکو در انتخابات سال 2016 را تایید نکرده، باراک اوباما رییس‌جمهوری اوباما را به دلیل اقدام نکردن در مقابله با آن مقصر می‌داند. او در توئیت دیگری نوشت: «رییس‌جمهوری اوباما فکر می‌کرد هیلاری در انتخابات پیروز می‌شود، پس وقتی اف‌بی‌آی درباره مداخله روسیه خبر داد، او گفت چنین اتفاقی ممکن نیست، مشکل بزرگی نیست و هیچ کاری درباره آن نکرد. وقتی من پیروز شدم این موضوع به یک مساله مهم تبدیل شد و شکار جادوگر را در پی داشت.»
رییس‌جمهوری امریکا عصر یک‌شنبه و پس از چند روز آشفته در بلژیک و بریتانیا، وارد هلسینکی شد. ترامپ در بروکسل با دشمن خطاب کردن متحدان دیرینه امریکا را در موضع دفاعی قرار داد و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان را به دلیل خرید گاز طبیعی از روسیه و ترزا می نخست‌وزیر بریتانیا را در ارتباط با رویکرد برگزیتی او، مورد انتقاد قرار داد. بلومبرگ در گزارش خود در این باره نوشت اختلال‌هایی که ترامپ در نظم بین‌المللی پس از جنگ جهانی دوم ایجاد کرده، احتمالا در نشست او با پوتین به اوج می‌رسد. در واشنگتن هم نگرانی‌هایی وجود دارد در رابطه با اینکه اقدامات ترامپ در هلسینکی به روابط دو سوی اقیانوس اطلس (ترنس آتلانتیک) آسیب برساند. در همین راستا، هیلاری کلینتون در طعنه‌یی به ترامپ در توئیتر نوشت: «چه جام جهانی فوق‌العاده‌یی. یک سوال از رییس‌جمهوری ترامپ که با پوتین دیدار می‌کند: می‌دانی برای کدام تیم بازی می‌کنی؟»
کاخ سفید پیشتر سعی کرده سطح انتظارات را کاهش دهد و جان هانتسمن سفیر امریکا به روسیه تا جایی پیش رفت که گفت این یک «نشست رسمی» نیست، بلکه یک «دیدار» است. کرملین هم در رویکردی مشابه گفت همین واقعیت که رهبران دو کشور دیدار می‌کنند، نتیجه‌یی مثبت است. کرملین همچنین گفته مشتاق مذاکراتی است که زمینه روابطی دوستانه‌تر را فراهم آورد، اما درباره اختلاف نظر محتمل درباره مسائل حساسی همچون نقش ایران در سوریه هشدار داده است.
دیمیتری پسکوف سخنگوی پوتین گفته امیدوار است دست‌کم شاهد یک‌سری اقدامات اولیه حاکی از تمایل سیاسی به دستیابی به عادی‌سازی روابط ازسوی ترامپ باشد. پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا با خشنودی روسیه همراه بود، اما دولت او تا این لظحه مطابق امیدواری‌های کرملین عمل نکرده است. اگرچه عمدتا از شخص ترامپ به‌دلیل خودداری از نشان دادن شدت عمل به روسیه در رابطه با مداخله‌اش در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016 مورد انتقاد قرار می‌دهند، اما اقدامات کاخ سفید از اظهارات ترامپ در رابطه با روسیه بسیار شدیدتر بوده‌اند؛ برای نمونه می‌توان به اعمال تحریم‌ها و اخراج 60 دیپلمات و مامور اطلاعاتی روس از امریکا اشاره کرد.
نیویورک‌تایمز در پوشش خبری نشست دیروز نوشت، پس از سفر یک هفته‌یی ترامپ به اروپا، بسیاری به‌دنبال نشانه‌هایی هستند که نشان دهد ترامپ با همتای روس خود رفتار صمیمانه‌تری در قیاس با رهبران ناتو و ترزا می‌نخست‌وزیر بریتانیا دارد یا خیر. ترامپ نشست ناتو را با انتقادها از متحدان قدیمی امریکا به آشفتگی کشاند و در بریتانیا هم شیوه پیشبرد مذاکرات برگزیت توسط ترزا می را زیر سوال برد و به او توصیه کرد از اتحادیه اروپا بر سر این مساله شکایت کند. او حتی تا جایی پیش رفت که بلوک اروپایی را یک «دشمن تجاری» خواند. در نخستین لحظه دیدار خبرنگاران و عکاسان از فضایی عصبی و ناخوشایند بین روسای جمهور روسیه و امریکا خبر دادند، اما دقایقی بعد مارک استون از اسکای‌نیوز در توئیتر خود نوشت ترامپ به پوتین چشمک زده است. در میانه نشست کاخ سفید اعلام کرد پوتین و ترامپ مذاکره دیگری هم با حضور مشاورانشان برگزار خواهند کرد. جان هانتسمن سفیر امریکا در روسیه، مایک پومپئو وزیر امور خارجه، جان کلی رییس کارکنان کاخ سفید، جان بولتون مشاور امنیت ملی امریکا، فیونا هیل کارشناس روسیه و مشاور ترامپ و ماریانا گراس مترجم همزمان هیات امریکایی در این جلسه را تشکیل دادند.
