پاسخگویی به سبک نو در زمان بی‌برقی
گروه انرژی| فرداد احمدی |
«چنانچه بیش از 2 ساعت از قطعی برق شما می‌گذرد با شماره 123 تماس بگیرید». شنیدن این پیغام در حالی که حدود 3 ساعت و نیم از قطع برق واحد شما گذشته، قطعا هر شهروندی با هر درجه از صبوری را به خشم می‌آورد. تعدادی از شهروندان به «تعادل» اطلاع داده‌اند که برق واحد مسکونی آنها بیش از 2 ساعت قطع شده و چیزی که بیشتر از اصل قطعی برق آنها را خشمگین کرده این است که تماس آنها با شرکت برق بی‌نتیجه بوده و تلفنی گویا دایم این پیغام یکسان را تکرار کرده است. با تکرار داستان قطعی برق، مردم سازگاری بیشتری از روزهای ابتدایی تابستان نشان می‌دهند اما یکی از مهم‌ترین مسائلی که خشم آنها را برانگیخته، این است که نمی‌توانند جایی را برای منتقل کردن مشکلاتشان پیدا کنند. برگزارش دومین نشست خبری همایون حائری معاون برق و انرژی وزارت نیرو که 2 هفته پیش نیز با خبرنگاران نشست داشت فرصت خوبی برای مطرح کردن دغدغه‌های مردم در زمینه قطعی برق بود. معاون برق و انرژی وزارت نیرو در پاسخ به «تعادل» درخصوص اینکه آیا برنامه‌های این وزارتخانه برای پاسخگویی تغییر می‌کند یا خیر، بیان کرد که «اکنون پاسخگویی به دغدغه‌های مردم در دو حالت کلی استفاده از تلفن گویا و تعیین سخنگو انجام می‌شود. همچنین ایجاد ارتباط مستقیم بین مردم و ادارات برق را نیز پیگیری خواهیم کرد.» در ادامه مشروح مسائل مطرح شده در نشست خبری معاون وزیر نیرو را می‌خوانیم.
تابستان امسال به دلیل بارش‌های کم جوی در پاییز و زمستان مشکلات زیادی از جمله قطع شدن برق در نقاط مختلف کشور و لزوم مدیریت مصرف برق را به همراه داشته است. کمبود آب پشت سدها باعث کاهش 5 هزار مگاواتی توان تولیدی برق شد و در اوج گرمای تابستان که به گفته همایون حائری، معاون امور برق و انرژی وزارت نیرو به نسبت سال‌های گذشته کمی نامعمول نیز هست، ظرفیت تولیدی برق از میزان نیاز به آن در پیک بار (ساعت 12 الی 17) عقب افتاد. وزارت نیرو اعلام کرده است که برای پرهیز از بلک آوت یا همان خاموشی سراسری، مجبور شده است برق مناطق مختلف کشور را به صورت نوبتی قطع کند.
در این روزها، خاموشی‌های در طول روز به‌طور نامنظم رخ می‌دهد و در برخی مناطق قطعی برق با بازی‌های جام جهانی همپوشانی داشته است و موجب افزایش نارضایتی‌های مردم شده است. بدین منظور مردم مطالبات به حقی درباره آگاه شدن از زمان و مدت خاموشی‌ها دارند و انتظار دارند افرادی به سوالات آنان در این خصوص پاسخ دهند. باتوجه به اینکه در ایران ساختار پاسخگویی هنوز نتوانسته است خود را به‌روز رسانی کند و انتظارات مردم را برآورده نکرده است.
دیروز در ساختمان وزارت نیرو یک نشست خبری با معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی برگزار شد که با توجه به نشست خبری 2 هفته پیش ایشان و قول مساعد برای برگزاری ماهانه این قبیل نشست‌ها، می‌توان آن را تلاشی برای پاسخگویی در زمینه مشکلات برقی قلمداد کرد. در این جلسه، همایون حائری در پاسخ به سوال روزنامه تعادل مبنی بر اینکه با توجه به پیشی گرفتن تقاضای برق از عرضه آن در زمان‌های پیک بار و قطعی برق بیش از 2 ساعت برخی مشترکان، نیاز به پاسخگویی مستقیم به کسانی احساس می‌شود که به خاطر قطعی برق نارضایتی دارند، چرا برای پاسخگویی به آنان تمهیداتی در نظر گرفته نمی‌شود، بیان کرد: «در این ارتباط تلاش کردیم برنامه‌هایی که قرار است در ارتباط با اعمال محدودیت‌ها به مردم داده شود را منظم‌تر کنیم و آن برنامه‌ها روز به روز دقیق‌تر و منظم‌تر شود.»
حائری ادامه داد: «یکی از مهم‌ترین کارهایی که انجام شد، مشخص کردن یک سخنگو برای افزایش توان پاسخگویی بود که به تازگی حقی‌فام معاون توزیع شرکت توانیر این سمت را پذیرفتند. با توجه به توان و صلاحیت بالای آقای حقی‌فام، می‌توانم اطمینان دهم که برنامه‌های خاموشی برق دقیق‌تر خواهد شد.»
وی با اشاره به یادداشت کردن و پیگیری تذکر روزنامه تعادل درباره لزوم پاسخگویی مستقیم به مردم، اظهار کرد: «پاسخی که به مردم می‌دهیم در دو بخش انجام می‌شود. یکی تلفن‌های 123 مربوط به بخش توزیع است و دیگری هم سخنگو است که بتواند به صورت کلان پاسخ دهند. دکتر حقی‌فام فرد مطلعی در صنعت برق هستند، استاد دانشگاه هستند و هر آنچه ایشان بگوید برمبنای علمی و واقعیت‌های موجود است. ضمنا جلسات منظمی که بنده با خبرنگاران ترتیب دادم در راستای تعهد پاسخگویی است.»
همچنین، عبدالصاحب ارجمند مدیرکل دفتر راهبری و نظارت انتقال و توزیع برق کشور در وزارت نیرو هم که در این نشست حضور داشت، توضیحاتی تکمیلی در رابطه با پیشرفت‌ها در نحوه پاسخگویی به مشترکین برق داد و بیان کرد: «تلفن 123 سامانه‌یی است که برای پاسخگویی به مشترکین برق ایجاد شده است و گویا و اتوماتیک است. شرکت‌های مختلف حوزه برق، نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مختلفی دارد و معمولا برای شرایط عادی است. یعنی در زمانی که در منطقه‌یی برق برود، مردم بتوانند تماس بگیرند و گزارش یا اعتراض خود را منتقل کنند. اما زمانی مثل اکنون که خاموشی‌ها بیشتر می‌شود، تماس‌گیرندگان بیشتر می‌شوند و ممکن است پشت خط منتظر بمانند و سطح نارضایتی بیشتر شود.»
ارجمند افزود: «برای همین منظور در این سامانه‌ها تغییراتی صورت گرفته است که اگر در یک منطقه برق قطع شد، سامانه در آن منطقه خاص به صورت اتوماتیک پاسخ‌های خاصی را بدهد. البته این طرح در کل کشور هنوز اجرایی نشده و در حال توسعه است.»
وی در ادامه سخنان خود گفت: «کار دیگری که در حال پیاده‌سازی آن هستیم، این است که سیستم کدهای مشترکین را به همراه کد پستی‌شان به سیستم GIS متصل کنیم تا به تلفن‌های ثابت و تلفن‌های همراه به صورت گروهی یا انفرادی پیغام داده شود که در ساعتی مشخص ممکن است به دلیل مدیریت بار یا تعمیرات برقشان قطع خواهد شد. این سامانه‌ها دارند کم‌کم توسعه داده می‌شوند و برخی استان‌ها آن را به‌طور کامل پیاده کرده‌اند و بقیه نیز دارند الگو می‌گیرند که ان‌شاءالله بحث‌های ارتباطی ما با مردم با سامانه‌های نوینی مثل GIS و پیامک‌های گروهی و تماس با تلفن ثابت تقویت شود.»
ارجمند در پاسخ به اینکه مردم انتظار دارند طرف مقابلی که شنونده شکایات آنان است، سیستم‌های اتوماتیک نباشد اظهار کرد: «فرض کنید که در این شرایط خاص مدیریت بار، چه حجمی از شهروندان با ما تماس می‌گیرند. ممکن است این تعداد به چندین هزار نفر برسد. اما ما در برنامه‌هایمان در نظر گرفته‌ایم که در زمان‌های خاصی مانند بعد از ظهرهای تابستان که بنا به دلایلی ممکن است حوادثی داشته باشیم، گروهی کمکی برای این منظور فراهم کنیم. یعنی اگر در حالت عادی 8 نفر در بخش پاسخگویی فعالیت می‌کنند، در این زمان‌ها چند نفر دیگر را هم به آنان اضافه کنیم. اما باز هم باید بگویم در زمانی که در یک منطقه با چند هزار مشترک مواجه شویم که برقشان قطع شده است، تعداد پرسنل‌ها نمی‌تواند پاسخگو باشد و مجبوریم به سیستم‌های اتوماتیک و تلفن گویا اکتفا کنیم.»
در ادامه نشست خبری، حائری در پاسخ به سوالی در خصوص تدابیر وزارت نیرو در خصوص برق 3 دهک بالای جامعه که با برق مصرفی صنعت کشور برابری می‌کند، گفت: «برای تعیین میزان مصرف برق مشترکین، الگوی صرفه‌جویی مصرف را تدوین کرده‌ایم تا در کنار ورود ظرفیت ۴۰۰۰ مگاواتی برای افزایش تولید برق، میزان مصرف نیز کنترل شود. به این ترتیب در قالب این الگوی مصرف، میزان مصرف معقول نیز مشخص شده و بر اساس آن، قیمت واقعی برق از مشترکین پرمصرف دریافت می‌شود که این تصمیم، از مهرماه سال جاری اجرایی می‌شود.»
حائری افزود: «90درصد مشترکان برق کشور زیر الگوی مصرف، برق مصرف می‌کنند و زمانی که تعرفه‌ها اصلاح شود ۱۰درصد باقی‌مانده نیز در سطح کشور باید قیمت حقیقی برق را بپردازند.»
وی همچنین با اشاره به «بلک اوت» (خاموشی سراسری) جمهوری آذربایجان توضیح داد: «علت این خاموشی در این کشور، استفاده بالا از وسایل سرمایشی بود که موجب شد یکی از نیروگاه‌های بزرگ آنها از مدار خارج و دچار خاموشی سراسری شود. به این ترتیب واردات ما از آذربایجان قطع شد و حتی ارمنستان درخواست واردات برق از ایران را داشت که به دلیل نیاز داخلی، این درخواست بی‌نتیجه ماند. واردات برق از ترکمنستان نیز به دلیل افزایش نیاز این کشور به برق، به نصف کاهش یافته است و اکنون در حدود 150 مگاوات برق از این کشور واردات داریم.»
وی همچنین در پاسخ به سوالی در مورد شایعه‌های ایجاد شده در راستای صادرات برق ایران به عراق و علت خاموشی‌های این روزهای اخیر، بیان کرد: «از همان زمانی که وارد پیک برق شدیم صادرات برق از ایران به عراق و دیگر کشورها به‌طور کامل قطع شده است». حائری میزان بدهی عراق به ایران در حوزه برق را 1 میلیارد دلار عنوان کرد.
معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی با بیان اینکه در روزهای اخیر شاهد کاهش مصرف 2100 مگاواتی برق کشور در زمان پیک بار بوده‌ایم، 150 مگاوات از این کاهش را حاصل از صرفه‌جویی‌های مشترکان خانگی و مابقی را سهم صرفه‌جویی برق در ادارات به دلیل تغییر ساعات اداری و اقدامات دیگر عنوان کرد و متذکر شد که سهم بخش صنعت نیز در این کاهش مصرف ناچیز بوده است.
حائری در واکنش به این اظهارنظر که بخشی از کمبود تولید به موافقتنامه پاریس ارتباط دارد، اظهار کرد: «کمبود تولید هیچ ارتباطی به توافقنامه پاریس ندارد و تاکنون هیچ گونه اقدامی مرتبط با توافقنامه پاریس در صنعت برق اعمال نشده است و حتی اقدامی در دستور کار نداریم.»
توافق پاریس در سال 2015 برای مقابله با تغییرات اقلیمی انجام شد و بر اساس آن، کشورها توافق کردند که برای کاهش اثرات گلخانه‌یی و گرمایش زمین، از انتشار گازهای گلخانه‌یی خود بکاهند.
معاون وزیر نیرو در نشست خبری روز گذشته خود که با هدف تقویت اطلاع‌رسانی در زمینه مسائل برقی برگزار می‌شد با تاکید بر اینکه افزایش هر درجه حرارت بین هزار تا 1500 مگاوات رشد مصرف را در پی خواهد داشت، تصریح کرد: «طی سالیان اخیر هیچگاه با چنین شرایط اقلیمی مواجه نبوده‌ایم که افزایش درجه حرارت اینگونه استمرار داشته باشد.»
حائری یادآور شد: «طی 10 سال اخیر همواره پیک مصرف برق در طول ساعات شب بیشتر بوده است ولی پس از چند سال به دلیل افزایش سیستم‌های سرمایشی، پیک مصرف نیز در طول روز بیشتر از مدت زمان شب بوده است.» معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی تصریح کرد: «ولی در وضعیت فعلی که درجه حرارت شب‌ها همچون گذشته خنک‌تر نیست و با افزایش همراه بوده است طبیعتا پیک مصرف برق در مدت زمان شب و روز نیز بیشتر شده است.»
