هزارتوی روابط مسکو و واشنگتن
الهه باقری|
سالهاست که روابط مسکو و واشنگتن، رنگ آرامش به خود ندیده است. نوسان در مراودات اقتصادی و سیاسی این دو کشور در حدی بوده که رویارویی روسیه و امریکا در سال 2017، به عنوان یکی از مهمترین رویدادها در سالهای اخیر معرفی شده است. در سالهایی که گذشت، پیامهای تند و اقدامات محدودکننده، بیشترین مراودات این دو کشور بود. اکنون، این تنشها، تا جایی پیش رفته که به گفته یکی از مقامات روسیه، روابط مسکو و واشنگتن در حال فروپاشی است. همچنین، در سال 2017 نیز، وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که روابط این کشور با امریکا در بدترین وضعیت از زمان جنگ سرد قرار دارد.
در اوج این تنشها، پوتین و ترامپ در 16 جولای در هلسینکی با یکدیگر دیدار کردند. پس از این دیدار رییسجمهوری امریکا بر این باور بود که این ملاقات، شروع خوبی برای روابط این دو کشور است. این در حالی است که پیش از دیدار، بسیاری از مقامات امریکایی، ترامپ را از ملاقات با پوتین منع کرده بودند و پس از دیدار نیز، نقدهای بسیاری بر این مذاکرات داشتند. همچنین، در حالی که رییسجمهوری امریکا از نتایج مذاکرات خود با پوتین اظهار رضایت میکند، این دیدار منجر به افزایش اختلاف ترامپ و کنگره امریکا شده است. آنطور که گفته شده، با افزایش انتقادها از دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا مبنی بر ناتوانی او از طرح مساله دخالت روسیه در انتخابات ریاستجمهوری امریکا در دیدارش با پوتین، کنگره این کشور از تحریمهای جدید علیه مسکو گفت.
همانطور که گفته شد، تنش در روابط مسکو و واشنگتن، سابقهیی طولانی دارد. طبق نتایج بررسیهای صورت گرفته از سوی موسسه گالوپ، در سال 1999، زمان ریاستجمهوری بوریس یلتسین، کمتر از نیمی از امریکاییها، روسیه را دوست و همپیمان کشور خود میدانستند. در آن سال، حدود 32 درصد، بر این باور بودند که روسیه به عنوان دشمنی مهم برای امریکا بهشمار میرود. آنطور که نتایج این نظرسنجی نشان میدهد، تنها در اوایل دوران ریاستجمهوری پوتین، رضایت امریکاییها از روابط واشنگتن و مسکو افزایش یافت. بر اساس آمار منتشر شده، در سال 2006، حدود 76 درصد از امریکاییها، به روسیه خوشبین شده و این کشور را دوست و همپیمان خود میدانستند. این در حالی است که پس از حملات 11 سپتامبر 2001، سیاستهای یکجانبه و نظامیگری امریکا، انتقادهای روسیه را بههمراه داشت اما طبق بسیاری از گزارشهای منتشر شده، در سال 2006، بوش و پوتین، در رابطه با منع گسترش تسلیحات به یکدیگر به توافق رسیده و موافقت کردند بر تعهدات خود پایدار باشند. زمان زیادی نگذشته بود که در سال 2008، تنش در روابط بوش و پوتین افزایش یافت. آنطور که گفته شده، در فوریه سال 2008، جمهوری کوزوو بهصورت یکجانبه با حمایت امریکا، اعلام استقلال از صربستان کرد؛ اقدامی که روسیه به عنوان یکی از مهمترین حامیان صربستان با تلاشهای دیپلماتیک مانع آن شده بود. بر این اساس، 20 درصد از امریکاییها که در سال 2006، روسیه را دشمن خود میدانستند، در سال 2013 به بیش از 40 درصد افزایش یافتند و رشد جمعیت مخالفان، در سالهای آینده نیز، سیر صعودی یافت. در مقابل، افرادی که در سال 2006 و در آغاز ریاستجمهوری پوتین، روسیه را دوست و همپیمان امریکا میدانستند، کاهش یافتند.
همانطور که گفته شد، بسیاری از مقامات سیاسی امریکا اعلام کردهاند که روابط مسکو و واشنگتن تاکنون، به اندازه سال 2017 و 2018 تیره و تار نبوده است. روسها نیز، رابطه این دو کشور را در حال فروپاشی میدانند. نتایج نظرسنجی گالوپ نیز، این موضوع را تایید میکند، چرا که آنطور که گفته شده، در افکار عمومی امریکا، اعتماد به دوستی روسیه به کمترین میزان خود رسیده است. بر اساس آمار منتشر شده، در سال 2018، حدود 66 درصد از امریکاییها روسیه را دشمن امریکا میدانند. تنها حدود 33 درصد بر این باورند که روسیه دوست و همپیمان امریکاست. هرچند که در افکار عمومی امریکا، نگاهها به روسیه منفی شده، اما بر اساس بررسیهای موسسه گالوپ، جمهوریخواهان در جولای 2018، به روسیه خوشبینتر شدهاند. آنطور که گفته شده، در ماه جاری میلادی، حدود 40 درصد از جمهوریخواهان، روسیه را دوست و همپیمان امریکا میدانند که این تایید در سال 2014، تنها در میان 20 درصد از این حزب بود. نکته قابلتوجه این است که حتی اعتماد به روسیه در میان دموکراتها نیز افزایش پیدا کرده است، هرچند بسیار اندک. آنطور که گفته شده، در سال 2014، حدود 22 درصد از دموکراتها، روسیه را به عنوان همپیمان خود میشناختند که این میزان در سال 2018 افزایش یافته و به 40 درصد رسید. این در حالی است که در 4 سال گذشته، جدایی کریمه از اوکراین، سقوط هواپیمای مالزیایی بر فراز اوکراین (که بسیاری روسیه را مسوول این حادثه میدانستند) و اتهام نفوذ روسیه در انتخابات 2016 امریکا، تنشهای بسیاری در روابط روسیه و امریکا ایجاد کرده بود. همچنین، دموکراتها، از بزرگترین مدعیان دخالت روسیه در انتخابات 2016 بودند؛ دخالتی که به گفته دموکراتها، منجر به پیروزی دونالد ترامپ شد.