شهری که مرکز تولیدات صنعتی جنوب خراسان بود

«کشف قطعاتی از ظروف شیشه‌یی و سنگی، سرباره‌های صنعتی و شناسایی کوره سفالی در حاشیه شهر تاریخی «تون»، نشان از مرکزیت این شهر در تولیدات صنعتی منطقه جنوب خراسان در عهد باستان دارد.» محمداسماعیل اسماعیلی جلودار، سرپرست هیات باستان‌شناسی تون، با اعلام این خبر گفت: فصل اول کاوش لایه‌نگاری در ارگ تون شهر فردوس با هدف شناخت توالی فرهنگی آن با کاوش در دو گمانه ده در ده متری در شمال و جنوب آن به پایان رسید.  او کشف آثار دوران تاریخی و صدر اسلام در ارگ قدیم تون شهر فردوس را بخشی از نتایج به دست آمده در پژوهش مشترک کاوش باستان‌شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان خراسان جنوبی و گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران اعلام کرد که با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شده است، که در آن آثاری از دوران تاریخی ساسانی، احتمالا سلوکی و دوران اسلامی به دست آمده است.  جلودار گفت: مطالعات اولیه انجام شده در این کاوش منجر به شناسایی دو دوره فرهنگی تاریخی و اسلامی شامل آثار معماری (کف استقراری و احتمالا کوره یا تنور) و در کنار آن یافته‌های ارزشمندی از گونه‌های سفالین قرون اولیه اسلامی و احتمالا دوره ساسانی شد. او افزود: سفال‌های اسلامی به دست آمده شامل سفال با لعاب تک‌رنگ، سفال‌های گونه نیشابور به ویژه گونه کتیبه‌دار آن، سفال با لعاب ارغوانی که برخی باستان‌شناسان آن را «گونه بامیان» نامیده‌اند - اما فراوانی آن در فرهنگ منطقه خراسان به گونه‌یی است که به نظر مرکزیت اینگونه در حوزه خراسان ایران بیشتر است تا در افغانستان- سفال‌های منقوش و سفال با تزیین قالبی نوع سلجوقی و به میزان کمتری سفال دوره ایلخانی، تیموری و صفوی است.