زلزله‌های زنجیره‌ای در 3 منطقه کشور
گروه راه و شهرسازی| آزاده کاری |
روز گذشته شهرهای مختلف کشور در مناطق مختلف لرزیدند. بر این اساس زمین لرزه‌یی به بزرگی 5.9 ریشتر منطقه ثلالث باباجانی و تازه‌آباد کرمانشاه را لرزاند. این زمین لرزه در دیگر شهرهای غربی کشور از جمله کوهدشت و نورآباد لرستان، ایلام وسنندج نیز احساس شد. همچنین زلزله‌یی به بزرگی 5.8 ریشتر برخی شهرهای جنوبی از جمله هرمزگان و اهواز را لرزاند. سفید‌سنگ خراسان رضوی از دیگر شهرهایی بود که روز گذشته زلزله‌یی به بزرگی 3.4 ریشتر را تجربه کرد. توالی زلزله‌ها در یک روز و آن هم در نقاط مختلف کشور این شائبه را به وجود می‌آورد که بین این زلزله‌ها ارتباط خاصی وجود دارد. تجربه سال گذشته وقوع زلزله کرمانشاه و تهران که به فاصله یک ماه اتفاق افتاد، بر نگرانی‌ها دامن می‌زند. در واقع هر وقت صحبت از زلزله می‌شود، ناخودآگاه یاد زلزله بزرگ تهران می‌افتیم که بالاخره رخ خواهد داد و هنوز هیچ کار به خصوصی برای مقابله با آن صورت نگرفته است. علی بیت‌اللهی، رییس مرکز تحقیقات زلزله‌شناسی وزارت راه و شهرسازی در گفت‌وگو با «تعادل» به این سوال که آیا ارتباطی بین زلزله‌های روز گذشته در شهرهای مختلف کشور وجود دارد یا خیر؟ پاسخ داد و گفت: گسل‌های مسببی که این زلزله‌ها را ایجاد کرده‌اند از هم جدا بوده و ارتباط معنا‌داری بین زلزله کرمانشاه و هرمزگان وجود ندارد. در واقع نوع گسلها و ساز وکار زلزله‌ها کاملا متفاوت بوده و از این منظر ارتباطی بین آنها وجود ندارد.
وی توضیح داد: چنانچه در راستای یک گسل طویل زلزله‌یی رخ دهد و در نتیجه آن قسمت دیگر گسل نیز تحریک شده و زلزله دیگری ایجاد کند می‌توان گفت بین این دو زلزله ارتباط معنا وجود دارد. اما همانطور که گفتم بین این دو زلزله که بزرگی آنها متفاوت است؛ زلزله هرمزگان 5.9 و زلزله کرمانشاه 5.8 ریشتر بوده، ارتباطی وجود ندارد.
هر چند بیت‌اللهی، وجود ارتباط معنا‌دار بین زلزله‌های روز گذشته را نفی کرد اما با این حال معتقد است در نگرش کلی‌تر می‌توان گفت بین این زلزله‌ها ارتباطی وجود دارد. وی در این باره اظهار کرد: طی ماه‌های اخیر و از زلزله کرمانشاه به این طرف یک روند تنش و بی‌هنجاری در آرامش لایه‌های درونی زمین مشاهده می‌شود که در کل پوسته ایران زمین رخ داده است. چنانچه اخبار زلزله را دنبال کرده باشید مطلع می‌شوید که طی چند روز پیش نیز در آذربایجان غربی چند زلزله 4 ریشتر به بالا داشتیم. همچنین در استان‌های خراسان رضوی و خوزستان و در منطقه دنا در حوالی کوه‌سنگ نیز به شکل پراکنده زمین لرزه‌هایی به وقوع پیوسته است که اگر بخواهیم این زلزله‌ها را به صورت یک روند دینامیکی زمین در نظر بگیریم، می‌توان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که ظرف چند ماه گذشته پوسته زمین ایران تحت فشارهای تکنوتیکی قرار گرفته است. وی ادامه داد: با توجه به خصوصیات گسلها و زمین‌شناسی مناطق، تنش‌هایی که به تدریج انباشته می‌شود، در اقصی نقاط کشور به صورت زلزله‌های گاه بزرگ مانند زلزله کرمانشاه یا زلزله‌های متوسط و کوچک ظاهر می‌شود. بنابراین زلزله روز گذشته کرمانشاه در نتیجه روند تنش تکنوتیکی است.
بیت‌اللهی با تاکید بر اینکه از آبان سال گذشته لایه‌های زمین در کشور از تنش بیشتری برخوردار شده است، افزود: در هرمزگان، قبل از زلزله روز گذشته زلزله‌یی با بزرگی 4.7 ریشتر رخ داد که علایمی از بی‌هنجاری لرزه‌یی بوده و در واقع یک نوع نشانه است که با لرزه‌های خفیف خود را نشان می‌دهد. زلزله کرمانشاه هم به دلیل وجود تنشی که با زلزله بزرگ سال گذشته سر پل ذهاب ایجاد شد، تقریبا تعجب‌برانگیز نبود اما زلزله در منطقه هرمزگان نشان از تنش تکنوتیکی داشت. رییس مرکز تحقیقات زلزله‌شناسی وزارت راه و شهرسازی در پاسخ به اینکه آیا این تنش‌ها به گسل‌های تهران نیز سرایت کرده است یا خیر تصریح کرد: قبل از زلزله ملارد که تهران هم لرزید و باعث وحشت مردم شد، مدت یک ماه در این منطقه شاهد زلزله‌های کوچک و خفیف بسیاری بودیم و هشدارهای لازم نیز به ستاد بحران منطقه البرز داده شد. اما همانطور که گفتم درباره تهران چنین حالت نگران‌کننده‌یی تاکنون وجود نداشته است و بررسی‌های انجام شده در ثبت زلزله‌ها نشان از این دارد که تعداد زلزله‌های کوچک در تهران تغییر چندانی نداشته است. خوشبختانه مورد غیرنرمال در رفتار زلزله‌یی گسل‌های تهران دیده نمی‌شود.
