آتشبس در جنگ تجاری با اتحادیه اروپا
گروه جهان| طلا تسلیمی|
رییسجمهوری امریکا که علاقه و توجهی آشکار به اعمال تعرفهها دارد، این مرتبه در دیدار با رییسکمیسیون اروپایی علاقهاش به توافقنامهها را در ارجحیت قرار داد و در جهت دستیابی به قراردادی گام برداشت که پیشتر به آن پشت کرده بود. این آتشبس حاصل شده بین دونالد ترامپ و ژان کلود یونکر، در کوتاهمدت خطر وقوع هرگونه جنگ تجاری در دو سوی اقیانوس اطلس را از بین میبرد. در جبهه دیگر درگیریهای تجاری هم سنای امریکا به اتفاق آراء لایحهیی را به تصویب رساند که به موجب آن تعرفههای وارداتی بر حدود 1660 کالای تولید خارج از ایالات متحده از جمله صدها کالای ساخت چین، کاهش مییابد یا بهکلی لغو میشود. با این حال، صلح با دوام و بلندمدت همچنان دور از دسترس به نظر میرسد و آرامش موقتی نیز در برابر دمدمیمزاجیهای ترامپ آسیبپذیر است.
فایننشالتایمز نوشته، ترامپ و یونکر در کاخ سفید توافق کردند که مذاکرات بیشتری بر سر چگونگی کاهش تعرفهها و دیگر موانع تجاری مرتبط با کالاهای صنعتی جدای از خودرو برگزار شد و ایالات متحده و اتحادیه اروپا بهطور مشترک برای ایجاد اصلاحات در سازمان تجارت جهانی تلاش کنند. با این حال، هنوز معلوم نیست که ترامپ به استثنای پیروزی سیاسی کوتاهمدت در میانه انتقادهای شدید امریکاییها از سیاستهای تجاری دولتش، چه عایدی دیگری خواهد داشت. ترامپ و مشاورانش خیلی سریع تلاشها را برای جلب حمایت از این توافق به عنوان پیشرفتی غیرمنتظره و اثباتی بر اشتباه نبودن رویکرد سختگیرانه دولت در زمینه تجارت، کردند.
ترامپ پنجشنبه در سخنرانی در ایووا گفت: «کشاورزان! ما راه اروپا را برای شما گشودیم. لازم نیست بیش از اندازه از ترامپ خشمگین شوید. » اما این توافق از نظر بیشتر تحلیلگران چندان جالب توجه نیست. فیلیپ لوی مشاور دولت جورج دابلیو بوش در زمینه تجارت در این باره گفت: «در بهترین حالت، این توافق ما را تا اندازه زیادی به جایی بازمیگرداند که پیش از تعرفهها بودیم. این دستاورد بزرگی نیست.»
مقامات اروپایی چهارشنبه با کمترین انتظارات در جلسات در کاخ سفید شرکت کردند. افرادی درگیر در این جلسات و منابع آگاه میگویند مشاوران ترامپ پیش از این توافق رفتارهای ضد و نقیضی داشتند. در حالی که طرفداران تجارت آزاد همچون «لری کودلاو» رییس شورای ملی اقتصاد برای توافق زمینهسازی میکردند، تندروهایی همچون رابرت لایتزر نماینده تجاری امریکا روکردی سختگیرانه داشتند. اما در نهایت ترامپ با اعلام اینکه دستیابی به یک توافق را خواستار است، اروپاییها را شگفتزده کرد. در عرض سه ساعت، بیانیه مشترک یک صفحهیی تنظیم شد که از برنامه مبهم مذاکرات آتی و آتشبس در جنگ تعرفهها خبر میداد.
تمایل وافر ترامپ به توافق
ترامپ در زمان اعلام خبر دستیابی به توافق گفت از اتحادیه اروپا قول گرفته دانههای سویا و گاز طبیعی مایع بیشتری از ایالات متحده خریداری کنند؛ اما مقامات اروپایی میگویند هیات اعزامی اتحادیه به واشنگتن کار چندانی بیش از توضیح واقعیت کنونی بازارهای جهانی به رییسجمهوری امریکا انجام نداده است. اتحادیه اروپا پیشتر نه دانههای سویا وارد میکرد و نه گاز مایع. اما پس از آنکه چین در اقدامی تلافیجویانه بر دانههای سویای وارداتی از ایالات متحده تعرفه 25درصدی اعمال کرد و تصمیم به واردات از برزیل گرفت، قیمت دانههای سویای امریکا سقوط کرد و خریداران بخش خصوصی اروپا نیز دانههای سویای بیشتری از امریکا خریداری کردند.
ترامپ برای تمایل شدید به دستیابی به توافق دلایل خوبی دارد. او با فشار فزاینده از سوی تجارتهای امریکایی، کشاورزان و همحزبیهای جمهوریخواه که نگران آسیبهای جنگهای تجاری رییسجمهوری هستند، مواجه شده است. این مساله هم وجود دارد که او تاکنون موفق به دستیابی هیچ توافق تجاری انقلابی که پیشتر وعده داده بود، نشده است. کارشناسان هشدار دادهاند انعقاد قرارداد ترنس آتلانتیک، حتی اگر تنها به کالاهای صنعتی محدود شود، از هم بهشدت پیچیده خواهد بود. آنتونی گاردنر که در دولت اوباما سفیر امریکا به اتحادیه اروپا بود، نتیجه دیدار یونکر و ترامپ را «نمایشی کاربردی» توصیف کرد. او افزود ایالات متحده و اتحادیه اروپا پیشتر در سال 2013 در مذاکرات بر سر تجارت ترنس آتلانتیک و مشارکت سرمایهگذاری که اکنون متوقف شده، بر سر لغو تعرفهها بر 97درصد کالاها توافق کرده و چنین هدفی را قابل دستیابی کرده بودند. اما حذف موانع دیگر تجارت غیر از تعرفهها همواره یک «خیالی وهمآلود» محسوب میشد، چرا که امریکا خودش هم موانعی دارد که از نظر سیاسی حساسیت بالایی دارند. گاردنر در ادامه گفت: «همکاری در زمینه اصلاحات در سازمان تجارت جهانی خبر خوب و کاملا منطقی بود، اما با هرآنچه که دولت تا امروز در جهت فروپاشی سازمان تجارت جهانی از داخل انجام داده، متناقض است.»
آشتی با چین؟
کوین برادی رییسجمهوریخواه مجلس نمایندگان، پنجشنبه در حالی که نامهیی خطاب به ترامپ با درخواست برگزاری مذاکرات شخصی با شی جینپینگ رییسجمهوری چین را منتشر میکرد، گفت: «گشایش تجاری روز چهارشنبه با اروپا نشان میدهد که رییسجمهوری ترامپ زمانی که رو در رو با رقبای تجاری ما مذاکره میکند، بهترین دستاورد را دارد. مطمئنیم که او برای ایجاد تغییراتی منصفانه و دوامآوردنی در رابطه تجاری امریکا و چین، بهترین مذاکرهکننده است.» به گزارش رویترز، سنای امریکا در میانه تشدید تنشها بین واشنگتن و پکن لایحهیی را به تصویب رسانده است که به کاهش موانع تجاری موجود در مسیر واردات صدها کالای ساخت چین منجر میشود. این لایحه تعرفهها بر واردات مواد شیمیایی و نزدیک به 1660 کالای دیگر را که ساخت خارج از ایالات متحده است، لغو میکند و این در حالی است که نزدیک به نیمی از این کالاها در چین ساخته میشوند.