قیام «رییسعلی دلواری» علیه انگلیسیها
بیست و دوم مرداد 1294، قیام دلیران تنگستان علیه قوای انگلیس که بوشهر را پنج روز پیش از این اشغال کرده بودند، آغاز شد. رهبر این قیام رییسعلی دلواری بود که با کمک و هم فکری شیخ حسین چاه کوتاهی و زایر خضرخان تصمیم گرفت، علیه تجاوز بیگانگان قیام کند. این حرکت که درجنوب ایران صورت گرفت تا سالها مایه وحشت انگلیسیها شده بود.
زمانی که مقامات انگلیسی تصمیم قطعی درباره اشغال بوشهر و پیشروی به سوی شیراز را داشتند به منظور تطمیع رییسعلی، دو نفر از متابعان حیدرخان حیات داودی را به دلوار گسیل داشتند تا موافقت او را با پیادهشدن قوای انگلیس در کرانه خلیج فارس و حرکت به سوی شیراز جلب کنند. نمایندگان حیدرخان ضمن ملاقات با رییسعلی متذکر شدند که چنانچه او از قیام علیه قوای اشغالگر صرف نظر کند، مقامات انگلیسی چهل هزار پوند به او خواهند پرداخت. رییسعلی در پاسخ میگوید: «چگونه میتوانم بیطرفی اختیار کنم در حالی که استقلال ایران در معرض خطر جدی قرار گرفته است؟»
پس از مراجعت نمایندگان حیدرخان، نامهای تهدیدآمیز از طرف مقامات انگلیسی به رییسعلی نگاشته شد مبنی بر این که: «چنانچه بر ضد دولت انگلستان قیام و اقدام کنید، مبادرت به جنگ مینماییم، در این صورت خانههایتان ویران و نخلهایتان را قطع خواهیم کرد.» رییسعلی در پاسخ مقامات انگلیسی نوشت: «خانه ما کوه است و انهدام و تخریب آنها خارج از حیطه قدرت و امکان امپراتوری بریتانیای کبیر است. بدیهی است که در صورت اقدام آن دولت به جنگ با ما، تا آخرین حد امکان مقاومت خواهیم کرد.» جنگ میان دلیران تنگستان به رهبری رییسعلی از یک سو و نیروهای بریتانیا و خوانین متحد آنان از سوی دیگر بطور پیاپی و پراکنده تا شهریور ۱۲۹۴ خورشیدی ادامه یافت و انگلیسیها نتوانستند بر رییسعلی و یارانش برتری یابند. رییسعلی در محلی به نام «تنگک صفر» هنگام شبیخون به قوای بریتانیا توسط فردی نفوذی به نام غلامحسین تنگکی، از پشت سر هدف گلوله قرار گرفت و در سن ۳۳ سالگی کشته شد.
پیکر او ابتدا در نزدیکی حرم امامزادهای در روستای «کله بند» به خاک سپرده شد. اما به موجب وصیت خود ، پس از انتقال پیکر او را در جوار حرم علیبنابیطالب در وادیالسلام دفن کردند.