پای هندوستان در گل فرزاد B
گروه انرژی| شبکه ان دی تی وی دیروز گزارش داد که هندوستان کاملا آماده مواجهه با سناریوهای مختلف از تحریم نفتی امریکا روی ایران است. در گزارش پیش رو به این موضوع پرداخته‌ایم که دیگر اهداف حوزه انرژی هند در ایران از جمله میدان گازی فرزاد B تا چه اندازه بر رفتار این کشور در قبال تحربم‌ها اثر گذاشته است؟
سانجی سانیال مشاور وزارت اقتصاد هندوستان دیروز در خصوص واکنش این کشور نسبت به تحریم نفتی ایران گفته است: «ما اکنون تمام گزینه‌هایمان را مورد بررسی قرار داده‌ایم. سناریوهای مختلفی در نظر گرفته شده و پیرامون هر کدام مباحثه صورت گرفته است. به نوعی تدارکاتی نیز برای مواقع ضروری در نظر گرفته شده است. البته در بسیاری از موارد بیش از آمادگی قبلی، واکنش سریع اهمیت دارد»
هند در ماه‌های اخیر بطور متوسط روزانه 700 هزار بشکه نفت خام از ایران وارد کرده است. مقامات وزارت اقتصاد این کشور بزرگ مصرف‌کننده انرژی گفته‌اند که تحریم‌ها علیه ایران تنها معضل اقتصاد هند در زمینه نفت محسوب نمی‌شد. مسائلی دیگر چون رشد بهای طلای سیاه و جنگ تجاری چین و امریکا نیز در این میان تعیین‌کننده هستند.
قیمت نفت روز جمعه زیر سایه نگرانی‌های تازه درباره جنگ تجاری میان چین و امریکا کاهش یافت؛ هرچند که تحریم‌های نفتی قریب‌الوقوع امریکا علیه ایران و کاهش تولید نفت خام در ونزوئلا، از ریزش شدید قیمت جلوگیری کرد. قیمت شاخص نفت جهانی، برنت، در بازار نقل و انتقالات اوراق آتی در لندن 35 سنت کاهش یافت و به بشکه‌ای 77 دلار و 42 سنت رسید و رشد هفتگی 2.1 درصدی را ثبت کرد. قیمت دیگر شاخص نفت یعنی وست تگزاس اینترمدیت نیز 45 سنت سقوط کرد و در بازار تجارتی نیویورک (نایمکس)، بشکه‌ای 69 دلار و 80 سنت معامله شد. قیمت نفت خام امریکا در کل هفته حدود 3.2 درصد افزایش یافت.
رابطه ایران و هند در حوزه انرژی در چند سال اخیر چندان ساده و سرراست نبوده است. هند از طریق شرکت او ان جی سی ویدش مصرانه به دنبال کسب امتیاز توسعه میدان گازی فرزاد B در ایران بوده است. این میدان در جنوب ایران قرار داشته و با عربستان مشترک است.
اما ایران و هند نتوانستند بر سر مدل مالی توسعه این میدان گازی به اشتراک برسند. در آخرین اظهارنظرها در خصوص مذاکرات بر سر این میدان گازی عنوان شد که هند از قسمت احداث کارخانه ال ان جی در کنار این میدان کنار گذاشته می‌شود تا هزینه‌های اعلام شده برای پروژه کاهش یابد.
هند و ایران همچنین از معاملات نفتی در دور پیشین تحریم‌های امریکا علیه ایران نیز خاطره چندان خوشی ندارند. دو کشور بعد از آنکه هند از طریق اقساط اقدام به پرداخت خرید نفتی خود کرد، نشان دادند که بر سر نرخ روپیه پرداختی در زمان انعقاد قرارداد توافق نداشته‌اند.
بر اساس گزارش چشم‌انداز انرژی جهان که آژانس بین‌المللی انرژی در سال 2015 منتشر کرد، اقتصاد هندوستان تا سال 2040 به اندازه 5 برابر اندازه فعلی‌اش رشد خواهد کرد. اتفاقی که تقاضایی عظیم را برای انرژی در سال‌های پیش رو در این کشور ایجاد می‌کند. همچنین در پایان این دوره، جمعیت هند به یک میلیارد و 600 میلیون نفر خواهد رسید و باعث خواهد شد که برای نخستین‌بار در اوایل 2020، جمعیت هند از چین پیشی بگیرد. این اتفاق کمک قابل توجهی به افزایش سهم این کشور از مصرف انرژی خانگی خواهد کرد.
این خصوصیات اقتصاد هند باعث می‌شود این کشور در دور جدید تحریم‌ها علیه ایران، از دور قبلی نیز با چالش جدی‌تری روبرو باشد. ایران قبل‌تر مدعی شده بود که اگر غیر از شرکت هندی او ان جی سی، گزینه‌هایی همچون شرکت گازپروم روسیه را برای توسعه میدان گازی فرزاد B روی میز دارد.
پیش‌تر عنوان شده بود که ایران از طرح 10میلیارد دلاری ارایه شده ازسوی او وی ال، بازوی برون مرزی شرکت او ان جی سی، برای توسعه 5.12 تریلیون فوت مکعب گاز در میدان فرزاد Bو یک کارخانه تبدیل گاز به ال ان جی، ناراضی است.
در تازه‌ترین اظهارات منتشر شده از سوی مقامات ایرانی، بیژن زنگنه فروردین ماه سال جاری در پی حضورش در دهلی نو گفته بود: «پیش از این، مشکلاتی میان هند و ایران در خصوص میدان گازی فرزاد به وجود آمده بود اما اکنون این مشکلات و اختلافات برطرف شده و دو کشور پیشرفت بسیار خوبی در زمینه توسعه میدان گازی «فرزاد ب» به دست آورده‌اند.»
پیش از این مجله دیپلمات مستقر در توکیو در گزارشی نوشته بود که هند اکنون «در حال» توسعه دادن میدان گازی فرزاد B در تهران است. موضوعی که از دیدگاه این مجله، عمق دراز مدت اهداف هندوستان از همکاری با ایران را نشان می‌دهد.
اما اواخر مرداد ماه رسانه هندوستانی اکونومیک تایمز نوشت که مذاکرات ایران و هندوستان بر سر فرزاد B به دلیل داغ شدن موضوع تحریم، متوقف شده است. این گزارش مدعی شده بود با تحریم ایران، فاینانس شرکت‌های خدمات حوزه انرژی که عموما مقر آنها در امریکا قرار دارند دشوار می‌شود.
هندوستان 10 درصد از نفت خام خود را از ایران وارد می‌کند.
