صندوق بیمه و اوراق بهادار راهکار پوشش حوادث فاجعه بار

خسارات‌ ناشی از حوادث طبیعی در جهان  به 45 میلیارد دلار رسید

گروه بانک وبیمه |احسان شمشیری|

در ماه‌های اخیر باز هم شاهد وقوع حوادث طبیعی فاجعه بار مانند زلزله کرمانشاه و آتش سوزی جنگل‌های مریوان بودیم که متاسفانه باعث از بین رفتن سرمایه‌های ملی و مردمی در کشور شد و همچون گذشته همه نگاه‌ها به حمایت دولت از حادثه دیدگان معطوف شده و در عین حال نگرانی از هزینه‌های سنگین خسارت‌های احتمالی در سرزمین زلزله، سیل، آتش‌فشان، تصادفات و... وجود دارد که لازم است با مشارکت شرکت‌های بیمه‌ای و مردم، در کنار دولت، این هزینه‌های سنگین پوشش داده شود و از هموطنان آسیب دیده حمایت کند.

به گزارش تعادل، بر اساس آمار منتشر شده از ۴۳ نوع بلایای طبیعی در جهان، ۳۳ نوع آن در ایران رخ می‌دهد بدین ترتیب ایران جزو ۱۰ کشور بلاخیز جهان محسوب می‌شود، در نتیجه یکی از فعالیت‌های برجسته دولت تلاش برای ارتقا سهم بیمه در جبران خسارت‌های وارده به سرمایه ملی از طریق تدوین، پیگیری و به نتیجه رساندن ایجاد صندوق بیمه حوادث طبیعی با تصویب قانون مربوطه در مجلس است که متاسفانه به دلیل

نبود منابع مالی کافی و همچنین عدم امکان تهیه بودجه و دریافت حق بیمه از مردم مسکوت مانده است.

صندوق بیمه حوادث طبیعی دومین تکنیک مدیریت ریسک در مقابل بالای طبیعی است، تکنیک اول کنترل ریسک بوده که راه‌های کاهش احتمال وقوع حوادث را مورد توجه قرار داده است، تکنیک دوم نیز که روش پیش بینی و فراهم آوردن امکانات مالی برای جبران خسارت‌ها و بازسازی موارد آسیب پذیر به حساب می‌آید به نام روش تامین مالی ریسک است. در روش دوم تنها هدف، کمک به آسیب دیدگان نیست بلکه کاهش بار مالی دولت و ارتقا توانایی افراد برای بازگشت به شرایط قبل از حادثه طبیعی است. این صندوق از ملزومات توسعه پایدار در کشورها خصوصا کشورهایی که با حوادث و سوانح طبیعی فاجعه آمیز روبرو هستند، بررسی تطبیقی و تجزیه و تحلیل مدل‌های جبران خسارت در پنج کشور ترکیه، زلاندنو، ژاپن، آلمان، سویس که از کشورهای زلزله خیز در قاره‌های مختلف جهان هستند نشان می‌دهد که در تمام این کشورها صندوق حوادث طبیعی فاجعه آمیز تاسیس شده است که با هدف مقابله با آثار ویرانگر حوادث طبیعی و جبران خسارت‌های ناشی از بلایای طبیعی فعالیت کنند.

در این رابطه مجید بنویدی از کارشناسان صنعت بیمه به خبرنگار ما گفت: پوشش ریسک حوادث فاجعه بار بسیار سنگین است و معمولا در توان شرکت‌ها و حتی دولت‌ها هم نیست بنابراین در دنیا از راهکارهایی مانند تاسیس صندوق‌های خسارت طبیعی یا انتشار اوراق بهادار بیمه‌ای برای انتقال و پوشش این نوع ریسک استفاده می‌شود

وی اضافه کرد: طرح تاسیس صندوق پوشش خسارت‌های طبیعی فاجعه بار سال‌هاست که در کشور مطرح شده و بین دولت و مجلس و شورای نگهبان دست به دست می‌شود که عمده دلیل آن هم عدم تعریف و تامین منابع صندوق است

وی تصریح کرد: راهکار دیگر که همان انتشار اوراق بهادار انتقال ریسک است نیز به دلیل عدم رشد و گسترش بازار سرمایه وعدم فرهنگ سرمایه‌گذاری در بورس هم به نظر نمی‌رسد که به این زودی در ایران مورد استفاده قرار گیرد و لذا در هر دو مورد با تنگنا مواجه هستیم.

کارگزار جهانی بیمه و اتکایی،‌ای اوان در گزارش اخیر خود عنوان کرد که خسارت‌های ناشی از حوادث طبیعی در نیمه اول سال ۲۰۱۸ به ۴۵ میلیارد دلار رسید که تنها ۲۱ میلیارد آن توسط بیمه گران و بخش اتکایی پوشش داده شد.

 کاهش رقم خسارت جهانی

براساس گزارشی که توسط گروه ایمپکت فور کستینگ شرکت‌ای اون - مسوول توسعه مدل حوادث فاجعه بار - تهیه شده، اذعان می‌دارد که خسارت‌های اقتصادی ۴۵ میلیارد دلاری ناشی از حوادث طبیعی نیمه اول ۲۰۱۸، به میزان ۶۴ درصد کمتر از متوسط ۱۰ سال گذشته یعنی ۱۲۴ میلیارد دلار و ۴۸ درصد کمتر از متوسط ۱۸ سال گذشته یعنی ۸۷ میلیارد دلار است. در همین حال، خسارت‌های بیمه شده، ۲۱ میلیارد دلار تخمین زده شد که ۴۰ درصد کمتر از متوسط ۱۰ سال گذشته یعنی ۳۵ میلیارد دلار و ۱۹ درصد کمتر از متوسط ۱۸ سال گذشته یعنی ۲۶ میلیارد دلار بوده است. حوادث طبیعی در نیمه اول ۲۰۱۸، جان ۲۱۵۳ نفر را گرفت که از سال ۱۹۸۶ تاکنون، کمترین رقم ثبت شده بوده است و بطور معناداری کمتر از متوسط بلندمدت (۲۰۱۷-۱۹۸۰) یعنی ۳۶ هزار و ۵۷۰ نفر گزارش شده است.در سه ماهه اول ۲۰۱۸، سیل، مرگبارترین خطر گزارش شده که علت مرگ ۸۹۲ نفر بوده است. در بخش دیگری از این گزارش آمده است که خشکسالی و موج هوای گرم در شمال اروپا و نیز آتش سوزی‌های جنگلی در شمال کالیفرنیا و یونان بسیار گسترده بوده است. این گزارش می‌افزاید: استمرار خشکسالی در بخش‌های عمده‌ای از اروپای شمالی می‌تواند به خسارتی بالغ بر

۴ میلیارد دلار برسد که کشاورزان آلمانی به تنهایی با خسارت‌های اقتصادی بالغ بر ۲٫۹ میلیارد دلار مواجه خواهند شد. خشک سالی، کشاورزی در استرالیا و امریکای مرکزی را نیز نشانه رفته است و موج گرما تاکنون سبب فوت ۱۵۰ نفر در ژاپن و کره جنوبی شده است.آتش سوزی کالیفرنیا نیز به عنوان پر خسارت‌ترین آتش سوزی ثبت شده است که در حدود ۱۷۰۰  ساختمان را تخریب و ۷ نفر را کشته و خسارت بیمه‌ای در حدود ۱ میلیارد دلار بر جای گذاشته است. در یونان و منطقه شرق آفریقا، مرگبارترین حادثه آتش سوزی اروپا از سال ۱۹۰۰ ثبت شده است که ۹۲ نفر را به کام مرگ کشاند و سبب تخریب ۹۰۵ ساختمان و خسارت به ۷۴۰ ساختمان دیگر گردید. در سوئد نیز آتش سوزی عظیم ۱۰۰ میلیون دلار خسارت در پی داشت. در ژاپن نیز سیل و گل و لای و رانش زمین، ۲۳۰ کشته و ۵۰ هزار خانه را ویران نمود. انجمن بیمه‌های اموال و مسوولیت ژاپن اعلام کرده است که تاکنون، ۴۸ هزار خسارت پرداخته شده است که ارزشی معادل ۷۱۱ میلیون دلار دارد.سیل در آریزونا، و شرق امریکا و نیجریه، شرق روسیه، هند و دیگر کشورهای آسیای جنوب شرقی مانند میانمار، لائوس، کامبوج و فیلیپین، خسارت‌های عمده‌ای را سبب شده است. سیل‌های فصلی در چین، خسارت اقتصادی بالغ بر یک میلیارد دلار در پی داشته است.  همچنین، گردبادهای عظیمی مانند گردبارد ماریا خسارت‌های قابل توجهی به برخی کشورهای حوزه غربی اقیانوس آرام به بار آورده است. همچنین زلزله در ایران و اندونزی نیز سبب بروز خسارت‌هایی جزئی شده است