مقابله با جرایم مالی سرعت گرفت
گروه بانک وبیمه|
سامانه تعاملی کاشف با هدف افزایش توان نظام بانکی در مقابله با جرایم مالی و سرعت پاسخگویی و ساماندهی تعاملات الکترونیکی بانک‌ها و شبکه پرداخت با مراجع قضایی و تسهیل فرآیند دادرسی جرایم مالی ایجاد شد.
به گزارش تعادل، سامانه تعاملی کاشف با هدف به کارگیری درگاهی واحد برای تعاملات الکترونیکی بین بانک مرکزی و دادستانی کل کشور با همکاری شرکت مدیریت الکترونیکی امن کاشف برای گردآوری و اشتراک گذاری بهنگام اطلاعات و رخدادهای امنیتی و افزایش سرعت پاسخگویی ایجاد شده است.
سامانه تعاملی کاشف امکان صدور دستورات قضایی و ارسال خودکار دستورات صادر شده برای نهادهای عامل فعال در شبکه بانکی و پرداخت کشور، پاسخگویی به دستورات قضایی توسط نهادهای عضو شبکه بانکی و پرداخت کشور، مدیریت فرصت‌های زمانی برای پاسخگویی به دستورات قضایی و پیگیری دستورات قضایی صادرشده در حوزه مقابله با جرایم رایانه‌ای در نظام بانکی و پرداخت را برای قضات دادستانی کل کشور فراهم آورده است.
رشد سریع فناوری در ارایه خدمات بانکداری نوین از جمله اینترنت بانک، موبایل بانک و پایانه‌های فروش و درگاه‌های پرداخت تا به حال متناسب با رشد سیستم‌های امنیتی در کشور نبوده است که این مهم منجربه ضعف در مواجهه با موارد سوءاستفاده و کلاهبرداری از مشتریان نظام بانکی و یا استفاده از ابزار پرداخت در فعالیت‌های مجرمانه و خلاف شده است.
بر اساس آمار پلیس فتا از جرایم مالی در فضای مجازی از سال ۹۲ تا ۴ ماهه اول سال ۹۷ بیانگر رشد ۴.۵ برابری این جرایم است که از ۱۰۰۰ پرونده در سال ۹۲ به ۴۵۰۰ پرونده در پایان سال ۹۶ و ۳۰۰۰ پرونده در ۴ ماه اول سال ۹۷ رسیده که این روند، ضرورت تقویت قابلیت پاسخگویی در نظام بانکی و نهادهای ذیربط را الزامی می‌کند.
بانک مرکزی به منظور افزایش سرعت پاسخگویی به جرایم مالی در فضای سایبری تفاهمنامه‌ای مشترک بین حوزه معاونت قضایی دادستانی کل کشور، معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی و شرکت مدیریت امن الکترونیکی کاشف، منعقد کرده است.
ایجاد یک درگاه تعاملی واحد برای مقابله با جرایم مالی در فضای مجازی
رگولاتور شبکه بانکی و پرداخت برای ساماندهی تعاملات الکترونیکی از طریق ایجاد یک درگاه تعاملی واحد به منظور رسیدگی و مقابله با جرایم مالی در فضای سایبری سامانه تعاملی کاشف راه‌اندازی و اجرایی کرده است.
شایان ذکر است، سامانه تعاملی کاشف در راستای این تفاهمنامه و با همکاری شرکت کاشف به عنوان بازوی اجرای بانک مرکزی از سال گذشته راه‌اندازی و از یک ماه پیش به صورت رسمی آغاز به کار کرده و قرار است اثربخشی قابلیت‌های پاسخگویی در جرایم مالی فضای سایبری را افزایش و تعاملات تصویب و تسهیل شده بین شبکه بانکی و مقامات قضایی برای همکاری مشترک را فراهم کند.
اهداف بانک مرکزی در ایجاد سامانه
این سامانه با هدف به کارگیری درگاه واحد برای تعاملات الکترونیکی بین طرف‌های تفاهمنامه، تسریع و تسهیل معاملات در فرآیند رسیدگی به جرایم رایانه‌ای مرتبط با خدمات بانکداری و پرداخت، تسریع و تسهیل به اشتراک گذاری تجارب و اطلاعات مورد نیاز برای پیشگیری و مقابله بهنگام با جرایم رایانه‌ای مرتبط با خدمات بانکداری و پرداخت؛ ارتقاء حفاظت از حقوق ارایه و استفاده کنندگان از خدمات بانکی و پرداخت کشور در مقابل جرایم رایانه ای؛ به حداقل رساندن دیوانسالاری بین سازمانی و انتظام تعاملات الکترونیکی فی مابین مراجع قضایی و نظام بانکی کشور ایجاد شده است.
اقداماتی که در کاشف انجام می‌شود
اقداماتی که قرار است با راه‌اندازی سامانه تعاملی کاشف انجام شود، عبارت است از: تلاش برای ترویج استفاده بهینه از سامانه تعاملی به عنوان درگاه تعاملی واحد در تعاملات بین طرف‌های تفاهم، تلاش برای شناسایی فرصت‌های بهبود در سامانه تعاملی، ارتقاء عملکرد سامانه تعاملی به منظور پوشش نیازمندی‌های جدید شناسای شده، تعیین و کنترل سطح خدمات مورد نیاز برای سامانه تعاملی و انواع عملیات مرتبط با موضوع تفاهمنامه، به کارگیری ظرفیت‌های ایجادشده در این تفاهمنامه به منظور شناسایی و تحلیل نیازمندی‌های مرتبط با محافظت از ارایه‌دهندگان و استفاده کنندگان از خدمات بانکی و پرداخت در برابر جرایم رایانه‌ای مرتبط، تشکیل کمیته راهبری با معرفی نمایندگان تام الاختیار با دبیری شرکت کاشف به منظور تهیه دستورالعمل‌های اجرایی این تفاهمنامه، تلاش برای حل مشکلات اجرایی و تسریع در فرآیندهای اداری مرتبط با اهداف تعیین شده در تفاهمنامه، تلاش مداوم جهت گسترش همکاری‌ها در جهت اهداف تبیین شده در تفاهمنامه و ابلاغ مصوبات کمیته راهبری تفاهمنامه و نظارت بر حُسن اجرای آنها است.
وظایف بانک‌ها در سامانه تعاملی کاشف
با ایجاد سامانه تعاملی کاشف از بانک‌ها انتظار می‌رود، پایش و پاسخگویی به دستورات قضایی ثبت شده در سامانه در زمان‌های تعیین شده صورت گیرد، از آمادگی نیروی انسانی در استفاده از سامانه و اجرای دستورات قضایی ثبت شده در آن اطمینان حاصل کنند، دستورالعمل‌های داخلی موردنیاز به منظور ایجاد هماهنگی در بین واحدهای مختلف و مرتبط در بانک و موسسه اعتباری غیر بانکی برای پاسخگویی بهنگام به دستورات قضایی ثبت شده در سامانه را تنظیم و صادر کنند و همچنین مدیران هر بانک و موسسه اعتباری نظارت دقیقی بر حُسن اجرای تعهدات در این سامانه داشته باشند.مشخص است که مسوولیت قانونی اعم از کیفری و حقوقی عدم اقدام نسبت به دستورات قضایی منتشرشده در سامانه تعاملی کاشف به عهده بانک و موسسه اعتباری غیر بانکی متبوع بوده و مسوولیت جبران هرگونه خسارت وارده به اشخاص حقیقی و حقوقی به دلیل عدم اجرای این دستورات قضایی مطابق با شرایط زمانی تعیین شده نیز بر عهده بانک و موسسه اعتباری غیر بانکی است که در صورت تخلف از مفاد این بخش نامه، بانک مرکزی حسب مورد، اقدامات مقتضی را بر اساس مفاد مقررات ناظر بر مرکز کاشف
به عمل می‌آورد.
سه حوزه طبقه‌بندی شده در کاشف
دستورات قضایی در این سامانه برای بانک‌ها در سه حوزه حساب بانکی، کارت بانکی و اطلاعات تکمیلی، دنبال می‌شود که این دستورات در حوزه حساب بانکی به غیر قبل برداشت کردن حساب، غیر قابل واریز کردن به حساب و مسدودی حساب و رفع این مواردف محدود می‌شود و فرصت پاسخگویی از زمان ارجاع دستور به بانک یک ساعت در نظر گرفته شده است.
درحوزه کارت‌های بانکی دستور ابطال، مسدودسازی و رفع مسدود سازی و تغییر رمز دوم کارت بانکی مطرح است که فرصت برای فرآیند رسیدگی یک ساعت است. همچنین در بخش ارایه اطلاعات تکمیلی سه موضوع دریافت مانده موجودی، دریافت صورتحساب و دریافت مشخصات صاحب حساب و کارت است که بانک‌ها ۲۴ ساعات زمان برای پاسخگویی در این خصوص در اختیار دارند.
زمانبندی اجرای الزامات سامانه
همچنین زمانبندی برای اجرای این الزامات بر اساس تعاملات با بانک‌ها و اجرای آزمایشی این سامانه از زمان ابلاغ بخش نامه آن به شبکه بانکی، به این صورت است که از تاریخ
۱۷ شهریور ماه پاسخگویی در تمام ایام هفته از ۷ و ۳۰ دقیقه صبح تا ساعت ۱۷ مطابق سطح خدمات تعیین شده است.
همچنین پاسخگویی در ایام تعطیل و ساعات غیر اداری به استثنای مواردی که مربوط به اطلاعات تکمیلی می‌شود، مطابق زمانبندی یک ساعت در نظر گرفته شده و از ۱۷ آذرماه پاسخگویی در تمام روزهای هفته به صورت شبانه‌روزی و بر اساس زمانبندی
سامانه است.
