پیش‌بینی ریسک مالی

مقوله ریسک در سرمایه‌گذاری، شاه کلید ورود سرمایه‌گذاران به یک سهم یا شرکت در قالب‌های مختلف سرمایه‌گذاری است. هر سرمایه‌گذار برای انتخاب مسیر خود، با ریسک‌های مختلفی مواجه است که ریسک صنعت، ریسک سیستماتیک، ‌ریسک فضای اقتصادی، ریسک غیرسیستماتیک، ‌ریسک بازار، ریسک سیاسی و در نهایت ریسک مالی را در بر می‌گیرد. ریسک مالی، گونه‌ای از ریسک است که در اثر افزایش بدهی در شرکت، به سهام‌داران تحمیل می‌شود. این نوع از ریسک در شرایطی مانند استفاده و به‌کارگیری بدهی در شرکت، که تحت عنوان اهرم مالی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. بطور مثال هر اندازه که یک شرکت، وام بیشتری بگیرد یا اوراق قرضه بیشتری منتشر کند، حاشیه سود خالص شرکت، کم‌تر خواهد شد و ریسک سهام عادی آن بیشتر می‌شود.در ادبیات مالی ریسک را می‌توان به صورت رویدادهای غیرمنتظره که معمولاً به صورت تغییر در ارزش دارایی‌ها یا بدهی‌هاست، تعریف کرد. کتاب حاضر تحت عنوان پیش بینی ریسک مالی تالیف سید محمد هاشمی ن‍ژاد است. در این کتاب سعی شده است با رویکرد کاملا کاربردی مباحث تئوریک مطرح شده و سپس در قالب مثال‌های عملیاتی به تشریح عملی موارد گفته شده، پرداخته شود. نویسنده این کتاب که تحصیلات خود در رشته مالی را در مقطع دکتری در دانشگاه به پایان رسانده است، ‌در بخشی از این کتاب آورده است: «عدم اطمینان محیطی و شدت رقابت سازمان‌ها و مدیران، آنها را با چالش‌های متعددی مواجه ساخته است. برای مدیریت موثر این چالش‌ها رویکردهای نوین، مدیریت و شایستگی‌های خاص طرح توصیه شده است. شناسایی و مدیریت ریسک یکی از رویکردهایی است که برای تقویت و ارتقای اثربخشی سازمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.»  گفتنی است در این کتاب، روش‌ها و ابزارها برای پیش بینی ریسک مالی مورد بررسی قرار گرفته است که با ارایه پیش نیازهایی برای علاقه‌مندان، چند روش پیش رفته بررسی شده که مهم‌ترین آنها ارزش در مراحل ریسک بررسی شده که روشی متداول است و اکثر بانک‌ها و پروژه‌های مالی برای مدیریت ریسک از آن استفاده می‌کنند.

این کتاب مشتمل بر 8 فصل است. در فصل نخست، «بازارهای مالی و ریسک»، متمرکز بر تکنیک‌های آماری آورده شده که در تجزیه و تحلیل قیمت و بازده شاخص‌ها استفاده می‌شود. در این فصل، مفهوم شاخص بازار سهام، خوشه‌های نوسان، مشخصه دنباله‌پهن بودن بازده دارایی‌ها و مفهوم وابستگی غیرخطی بین دارایی‌ها بررسی می‌شود.

فصل دوم، تحت عنوان «سنجه‌های ریسک»، به تعریف و اندازه‌‎گیری ریسک، نوسان، ارزش در معرض ریسک (VAR) و ریزش مورد انتظار می‌پردازد. فصل سوم، نیز «مدل‌سازی نوسان تک متغیره» را معرفی می‌کند که دربرگیرنده مدل‌های ساده نوسان، GARCH و نوسان شرطی، برآورد حداکثر درست‌نمایی مدل‌های نوسان، تشخیص مدل‌های نوسان، کاربرد مدل‌های GARCH و ARCH، مدل‌های دیگر خانواده GARCH و مدل‌های نوسان جایگزین است.در فصل چهارم، «مدل‌های نوسان چندمتغیره» پیش‌بینی نوسان چندمتغیره، مدل EWMA، گارچ متعامد، مدل‌های CCC و DCC، مقایسه برآوردها و بسط‌‌های چندمتغیره مدل گارچ بررسی می‌شوند.

عنوان فصل پنجم، «ارزش در معرض ریسک و ریزش مورد انتظار» است که بر ارزش در معرض ریسک (VAR)، موضوعاتی در کاربرد VAR، ریزش مورد انتظار (ES) و دوره‌های نگهداری، مقیاس‌بندی و ریشه مربع زمان می‌پردازد. فصل ششم، نیز «پیش‌بینی ریسک» را مورد نظر قرار داده و به شبیه‌سازی تاریخی، سنجه‌های ریسک و روش‌های پارامتریک، موضوعاتی در رابطه با بازده‌های مورد انتظار و VAR با وابستگی زمانی نوسان می‎پردازد.فصل هفتم، به «پس آزمایی و آزمون استرس»، مشتمل بر پس‌آزمایی، پس‌آزمایی ریزش مورد انتظار، مشکلات پس‌آزمایی‌ها و آزمون استرس می‌پردازد. در نهایت فصل هشتم، «نظریه ارزش آفرین» دربرگیرنده نظریه ارزش آفرین، بازده دارایی‌ها و دنباله‎‌های پهن، تحلیل ریسک، تعمیم و پیچیدگی و وابستگی زمانی است.