سپرده‌گذاران در سه راهی بازار ارز، سکه و بانک
دلار گران و سکه ارزان شد؛ مالیات بر سکه اثر گذاشت
گروه بانک وبیمه| احسان شمشیری|
در حالی که انتظار می‌رفت به دنبال افزایش 150 تومانی نرخ دلار در روز شنبه 24 شهریور 97، قیمت سکه نیز افزایش یابد، اما کارشناسان با اشاره به مالیات بر تعداد خرید سکه که اخیرا اجرایی شده، معتقدند که برخی فعالان بازار که با هدف حفظ ارزش پول خود، سکه خریداری می‌کنند، پس از اعلام سیاست جدید مالیاتی، تمایل به خرید سکه را کاهش داده‌اند.
به گزارش تعادل، روز شنبه ۲۴ شهریور ماه در بازار تهران دلار نیز با 150 تومان افزایش به 13 هزار و 820 تومان و یورو نیز با 100 افزایش به 16 هزار و 100 تومان رسید اما قیمت طلا و سکه کاهش یافت و نرخ سکه تمام بهار آزادی به کمتر از ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسید. هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید امامی با ۶۶ هزار تومان افت نسبت به پنجشنبه گذشته با رقم ۴ میلیون و ۳۹۲ هزار تومان به فروش رسید. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم با ۴ هزار تومان کاهش نسبت به روز پنجشنبه به ارزش ۴ میلیون و ۵۱ هزار تومان داد و ستد شد.
از سوی دیگر، در بازار آزاد هر قطعه نیم سکه بهار آزادی با ۱۲ هزار تومان کاهش نسبت به مدت مشابه ۲ میلیون و ۹۱ هزار تومان و هر قطعه ربع بهار آزادی نیز با ۷ هزار تومان افت به ارزش یک میلیون و ۹۶ هزار تومان معامله شد.هر قطعه سکه گرمی با ۶ هزار تومان کاهش نسبت به روز پنجشنبه به قیمت ۶۲۶ هزار تومان معامله شد و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با ۲ هزار و ۲۴۰ تومان افت به ارزش ۳۷۵ هزار تومان فروخته شد.
بر اساس آمار سامانه سنا، هر یورو در این سامانه ۹ هزار و ۷۷۲ تومان و هر پوند ۱۷ هزار و ۵۸۵ تومان به فروش رسید، دلار امریکا ۱۳ هزار و ۲۳۷ تومان داد و ستد شد و هر یوان چین نیز یک هزار و ۲۱۳ تومان قیمت خورد.
دغدغه دوباره با طرح جدید مالیاتی سکه
از سوی دیگر، طرح مالیات بر تعداد سکه، با انتقادهایی همراه بوده و بسیاری از کارشناسان معتقدند که این کار باعث علامت دهی به بازار و نقدینگی می‌شود که به سمت دیگری از جمله بازار خودرو و خرید و فروش کالا حرکت کند.
رییس سازمان امور مالیاتی طرح جدید این سازمان برای گرفتن مالیات از سکه را مطرح کرده است. در این بین دوباره صاحبان سکه‌های پیش‌فروش که در جریان تحویل آن قرار دارند، نگرانند که شاید این طرح شامل آنها نیز شود.گر چه پاسخ کاملا مشخصی برای این دغدغه وجود ندارد؛ اما بعید است که قرار باشد از سکه‌های پیش‌فروش، مالیاتی دریافت شود.
تقوی‌نژاد -رییس سازمان امور مالیاتی- اعلام کرده است که خریداران تا ۲۵ سکه از مالیات معاف خواهند شد، اما بیش از آن با توجه به جدول رده‌بندی که در نظر گرفته شده باید مالیات بپردازند به گونه‌ای که کسانی که حدود ۱۰۰۰ سکه دارند تا ۳۵ درصد مالیات پرداخت خواهند کرد. بعد از اعلام این خبر با توجه به اینکه بطور شفاف اعلام نشده بود که کدام سکه‌ها مشمول پرداخت مالیات می‌شوند و از چه زمانی خواهد بود، بار دیگر افرادی که سکه‌های پیش‌فروش را در فاصله پایان سال قبل تا فروردین‌ماه امسال خریداری کرده و برخی تعداد سکه‌های ثبت نامی آنها به حدود هزار سکه هم می‌رسد، نگران این شدند که شاید این طرح آنها را هم در بر گیرد.
برخی فعالان بازار ارز و سکه می‌گویند که دولت باید قبل از پیش فروش سکه این سیاست را اعلام می‌کرد نه اینکه بعد از خرید مردم، اعلام می‌شود که قرار است مالیات بگیرند. سیاست ارزی و طلا و سکه باید از ابتدا روشن باشد. زیرا اگر مردم مطلع می‌شدند که از سکه مالیات گرفته می‌شد، قطعا به تعداد زیاد خرید نمی‌کردند.
در همه جای دنیا، مالیات سیاست کنترل مصرف، تشویق به تولید و کار مولد و سرمایه‌گذاری است و این سیاست مالیاتی ابتدا اعلام می‌شود تا به بازار و عوامل تولید و سرمایه، علامت بدهد که به چه سمتی بروند. و لذا نباید در وسط اجرای یک طرح مثل پیش فروش سکه، اعلام شود که مالیات نیز اضافه شده است. اینگونه سیاست‌ها می‌تواند مانند مالیات بر ارزش افزوده و سود خرید مصنوعات طلا و کارمزد تولید، این صنعت و سایر فعالیت‌ها را با رکود شدید مواجه کرده و نقدینگی را به سمت سایر بازارها و حتی فعالیت‌های زیرزمینی هدایت کند.
انتقاد از دریافت مالیات برسکه
در این رابطه نایب‌رییس کمیسیون اقتصادی مجلس می‌گوید در شرایط فعلی دریافت مالیات از سکه یا عایدی سرمایه در واقع پیاده کردن اقتصاد غارتگری است.
معصومه آقاپورعلیشاهی در گفت‌وگو با خانه ملت، با اشاره به بخشنامه جدید بانک مرکزی برای دریافت مالیات از خریداران بیش از ۲۵ سکه اظهار داشت: در شرایط فعلی دریافت مالیات از سکه مناسب نیست، مشکل کنونی کشور افزایش حجم نقدینگی است، هر چقدر مردم را برای خرید تحت فشار قرار دهیم باعث می‌شود حجم نقدینگی از سکه به سمت بازار ارز برود، اگر ارز را محدود کنیم نقدینگی به سمت خودرو سرازیر می‌شود و بعد از آن به سمت مسکن می‌رود، دریافت مالیات راه‌حل هدایت حجم نقدینگی نیست.
عضو هیات رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: مهم‌ترین راه‌حل هماهنگی و کنترل حجم نقدینگی در مرحله اول این است که به بخش خصوصی اعتماد کنیم و دست از سخت‌گیری‌ها‌برداریم، محیط کسب و کار را راحت کنیم، ترخیص کالاها تسهیل شود.
وی بیان داشت: باید فضا باز شود تا فعالان اقتصادی بتوانند فعالیت کنند، از سیل بیکاری عبور کرده ایم پیش بینی می‌کنم آخر مهر ماه سونامی بیکاری ایجاد می‌شود، آنقدر به واحد تولیدی در ابعاد مختلف از جمله تهیه مواد اولیه سخت گرفته ایم که چرخه تولید با مشکل مواجه شده است.
این نماینده مجلس در خصوص احتکار گفت: اگر ارز دولتی به کالای ضروری به افراد محدود داده شود و باقی فعالان به ارز آزاد و بدون محدودیت دست پیدا کنند احتکاری شکل نمی‌گیرد.
این نمایند مجلس با بیان اینکه مالیات بر سکه در شرایط فعلی به صلاح نیست بیان داشت: با این کار حجم نقدینگی به سمت بازارهای دیگر می‌رود، در حال حاضر قدرت کنترل بازارها دیگر را نداریم. با این کارها به جای اقتصاد اسلامی اقتصادی غارتگری پیاده می‌شود، هر چقدر محدودیت ایجاد کنیم به اقتصاد غارتگری نزدیک می‌شود این اصطلاح در قاره آفریقا استفاده می‌شود.
عضو هیات رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد از دریافت مالیات بر عایدی سرمایه گفت: با دریافت مالیات بر عایدی سرمایه دست به خراب کاری می‌زنیم چرا که اگر از عایدی مسکن مالیات دریافت شود انبوه‌سازان سرمایه خود را خارج می‌کنند و دیگر خانه‌ای نیست و سرمایه آنها یا از کشور خارج می‌شود یا به بازار سکه و ارز می‌ریزد.
سپرده گذاران در سه راهی بازار ارز، سکه و بانک
گرچه نگرانی از هجوم سپرده‌های بانکی سررسیده شده به سمت بازار ارز، بانک‌ها را وادار به بالابردن نرخ سود و تحمیل زیان ناشی از آن، برای نگه‌داشت منابع کرد؛ اما در همین بین و در زمانی که مردم در تردید برای ورود به بازار پر ریسک ارز یا ماندن در بانک‌ها بودند، برخی نشانه‌ها و خبرها تصمیم‌گیری آنها را آسان‌تر کرده و تا حدی بازار ارز را به سود بانکی ترجیح دادند.
در آستانه سررسید حساب‌های سپرده‌ای که بانک‌ها در شهریورماه سال گذشته و قبل از کاهش دستوری نرخ سود بانکی (حداکثر ۱۵ درصد) با سودهای بالا باز کرده بودند، بانک مرکزی به آنها اعلام کرد که می‌توانند این سپرده‌ها را تا یک ماه دیگر تمدید کنند. دلیل هم این بود که در جریان التهابات بازار ارز و در زمانی که تمایل برای ورود منابع به این بازار بالا بود، شبکه بانکی بتواند با جذب و نگهداری سپرده‌ها مانع از خروج پول و حرکت به سمت بازار ارز و سکه و تشدید نوسان شود؛ از این‌رو بانک‌ها نرخ سود در حساب‌های سپرده را در فاصله دوم شهریورماه به بعد افزایش داده و حتی سپرده‌های با سود ۲۳ درصدی افتتاح کردند
گر چه این نرخ سود تا پنج درصد بالاتر از سود تسهیلات ۱۸ درصدی فعلی بوده و زیان بالایی را به بانک‌ها تحمیل می‌کند، ولی ظاهرا ترجیح بر این بود که به هر ترتیبی شده سپرده‌ها در شبکه بانکی مانده و کمتر وارد بازارهای دیگر شود. اما در همین زمان بود که برخی خبرها و نشانه‌ها بار دیگر هیجان برای تقاضای دلار را افزایش داد و بازار را دستخوش نوسان تندی کرد.
ظاهرا بار دیگر سپرده‌های بانکی به سمت بازار ارز حرکت کرده و مردم ترجیح داده‌اند سرمایه‌گذاری را برای دلار انجام دهند. این در حالی است که حتی مشاهدات میدانی از بازار ارز در روزهای اخیر نیز از این حکایت داشت که مردمی که برای خرید آمده بودند، اغلب چک‌های بین بانکی به همراه داشته و حتی اظهار می‌کردند که بخشی از سپرده بانکی را برای خرید ارز آورده‌اند.
تا حدود دو هفته اخیر قیمت دلار برای مدتی بین ۱۰ هزار تا ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان در حال معامله بود، ولی بعد از برخی اعلام نظرها و نرخ‌گذاری‌ها جریان بازار معکوس شد. به اعتقاد تحلیلگران بازار، واکنش‌های برخی مسوولان از جمله بانک مرکزی تاثیرگذار بوده و به بازار پیام خطر داده است. این در حالی است که گفت‌وگو با برخی مدیران بانکی برای پیگیری جریان تغییر سپرده‌ها در مدت اخیر و اثر آن بر بازار ارز با توضیحاتی از سوی آنها همراه بود؛ بطوری که اظهار می‌کنند که هر چند به نظر نمی‌رسیده است تا تمامی سپرده‌گذاران مایل به تمدید حساب‌های خود حتی با سودهای بالاتر باشند، اما این انتظار وجود داشت که تا حدی مانع از التهاب بازار ارز شوند که در ابتدا تا حدی هم اینگونه پیش رفت و با وجود اینکه حساب‌ها در خود بانک‌ها ثابت نماند و بین بانک‌ها جابه‌جا شد، ولی تا حدی در شبکه بانکی ماندگار بود؛ اما در ادامه زمانی که بانک مرکزی به صراحت اعلام کرد که قرار نیست ارزی به بازار تزریق شود، این نشانه‌ای برای مردم و فعالان بازار ارز بود که ممکن است با کمبود ارز مواجه شده و باید نیاز خود را به سرعت تامین کنند. از سوی دیگر این انتظار وجود داشت که با کاهش عرضه، قیمت‌ها بالاتر برود؛ از این‌رو تقاضا برای خرید در بازار با خارج کردن منابع از حساب‌های سپرده بالا رفت و در کنار آن برخی خبرهای هیجانی دیگر موجب شد تا دلار تا مرز ۱۵ هزار تومان در هفته گذشته افزایش یابد.
همچنین بعد از آنکه بازار تا حدی تعدیل و تا ابتدای هفته قیمت‌ها تا ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان کاهش یافته بود، بار دیگر شاهد به‌هم ریختگی بازار و رشد قیمت دلار تا ۱۴ هزار و ۹۰۰ تومان نیز بودیم. دلیل این موضوع نیز از نگاه برخی مدیران بانکی و البته تحلیلگران بازار تا حدی به پیام بانک مرکزی در هفته گذشته برای بازار ارز بر می‌گردد؛ بطوری که در ابتدای هفته با شروع توزیع ارز مسافرتی در بانک‌ها بانک مرکزی قیمت پایه را برای دلار حدود ۱۲ هزار و ۶۰۰ تومان اعلام کرد. این نرخ هم‌سطح بازار آزاد بود و به مخاطبان بازار این پیام را میداد که ۱۲ هزار تومان می‌تواند کف قیمتی دلار باشد؛ از این رو بار دیگر هیجان در بازار بالا رفت و قیمت‌ها از همان روز صعودی شد و تاکنون هم قیمت به کمتر از ۱۳ هزار تومان نرسیده و عمدتا بین ۱۳ هزار و ۵۰۰ تا ۱۴ هزار و ۵۰۰ تومان در نوسان است.
نوسان سکه طلا در شش ماه اول سال
بررسی آمار و ارقام معاملات سکه در ۶ ماه نخست امسال نشان می‌دهد نوسان قیمت سکه طرح جدید و حتی نیم‌سکه به فاصله چند روز به یک میلیون تومان هم رسیده است.
به گزارش فارس، از ابتدای سال جاری تاکنون قیمت سکه به تبع رشد قیمت ارز و تلاطم‌های این بازار، نوسان‌های شدید داشته است.قیمت سکه طرح جدید در این مدت از یک میلیون و 620 هزار تومان به 4 میلیون و 400 هزار تومان در پایان معاملات هفته گذشته رسید. بررسی آمار و ارقام معاملات نشان می‌دهد نوسان‌های قیمت سکه طرح جدید و حتی نیم سکه به فاصله چند روز به یک میلیون تومان هم رسیده است.
البته با توجه به فاصله گرفتن قیمت معاملاتی سکه با ارزش واقعی آنکه برگرفته از قیمت سکه و اونس جهانی است، به نظر می‌رسد بخش عمده این نوسان‌ها ناشی از رشد و تغییر قیمت ارز نیست و وجود تقاضای اضافی و سفته‌بازی در این بازار، نقش عمده در نوسان‌های قیمت سکه داشت است.
