«لحظه حقیقت» ترزا می
گروه جهان|طلا تسلیمی|
پس از مباحثات بسیار و گذر از چندین بن‌بست در مذاکرات برگزیت، در نهایت به نظر می‌رسد رهبران اتحادیه اروپا دستیابی به توافق با ترزا می‌نخست‌وزیر بریتانیا را بر سر خروج این کشور از بلوک اروپایی، ممکن می‌انگارند. اما اکنون یک مشکل دیگر به وجود آمده است: این احتمال وجود دارد که هر توافقی در پایان مذاکرات لندن و بروکسل توسط قانون‌گذاران مجلس عوام بریتانیا رد شود. ترزا می‌اعضای شورشی حزب محافظه‌کار خود را تهدید کرده است که اگر به توافق رای ندهند، با خروج بدون توافق مواجه خواهند شد. در همین حال، صادق خان شهردار لندن گفته باتوجه به اینکه بریتانیا تنها دو گزینه «توافق بد» و «عدم توافق» را پیش رو دارد، بهتر است که یک همه‌پرسی مجدد درباره خروج از اتحادیه اروپا برگزار شود. این سیاستمدار حزب کارگر بریتانیا در مقاله‌ای در انتقاد از حزب محافظه‌کار و رویکرد ترزا می در قبال برگزیت نوشت: «معتقدم که نخست‌وزیر بریتانیا حق ندارد چنین قمار خطرناکی با اقتصاد و زندگی مردم انجام دهد. باید بار دیگر به آرای عمومی مراجعه کرد و از مردم خواست که درباره این مساله حیاتی تصمیم‌گیری کنند.»
به نوشته فایننشال‌تایمز، دو سال از همه‌پرسی برگزیت گذشته و مذاکرات بر سر جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا به لحظه‌ای سرنوشت‌ساز رسیده است. سران کشورهای اروپایی و بریتانیا به خط پایان چشم دوخته‌اند. بروکسل برای هرگونه امتیازدهی آماده است. هر دو طرف توافق را قابل دستیابی می‌دانند و حتی بر این باورند که در بازه زمانی دو ماهه مذاکرات به نتیجه خواهند رسید.
گردهمایی غیررسمی سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سالزبورگ اولین قدم در مسیر دستیابی به توافق تاریخی بین بریتانیا و اتحادیه اروپا خواهد بود. مذاکره‌کنندگان اکنون از روند امضای توافقنامه نهایی سخن می‌گویند حتی انتظار می‌رود در اواسط ماه نوامبر نشستی ویژه به همین منظور برگزار شود. قرار است ترزا می‌در این نشست پیشنهادهای خود را در ارتباط با برگزیت مطرح کند و پس از آن، رهبران 27 عضو دیگر اتحادیه اروپا در خصوص مسائل مطرح شده توسط نخست‌وزیر بریتانیا گفت‌وگو کنند. اگر سران 27 کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا به توافق برسند، آنگاه مجددا از ترزا می‌برای پیوستن به نشست دعوت خواهد شد. یک مقام ارشد اتحادیه اروپا که در رسیدگی به مساله برگزیت نقش دارد گفت: «باید امیدوار بود که در پایان گفت‌وگوها همه ما بتوانیم بایکدیگر زیر یک سقف بمانیم.»
اگرچه دستیابی به توافق برگزیت بالاخره ممکن به نظر می‌رسد، اما شرایط به‌شدت نگران‌کننده است. مذاکرات بر مسائل دشوار به‌ویژه مرز ایرلند عملا هیچ پیشرفتی ندارد و دو طرف منتظر امتیازی از سوی طرف مقابل هستند. کار روی پیش‌نویس مشترک شرایط روابط آتی هنوز بطور رسمی آغاز نشده است و بر سر طرح چکرز ترزا می‌در رابطه با منطقه جا‌به‌جایی آزادانه کالا، اختلاف‌نظرهای اساسی وجود دارد. اگرچه همه این مشکلات جدی هستند، اما عملا آسان‌ترین بخش روند جدایی برای نخست وزیر بریتانیا محسوب می‌شوند. بخش سخت‌تر ماجرا قانع‌سازی قانون‌گذاران مجلس عوام به پذیرفتن توافق حاصله است. پاسکال لامی کمیسر پیشین اتحادیه اروپا و رییس پیشین سازمان تجارت جهانی گفت: «مساله مذاکرات بین اتحادیه اروپا و بریتانیا نیست. پیشتر بر سر آنچه مورد مذاکره بوده، مذاکره شده است. این مذاکره در داخل لندن بین حامیان ماندن در اتحادیه اروپا و طرفداران خروج بریتانیا از اتحادیه است.» او افزود، پیچیدگی نشست نهایی این است که جنگی در بروکسل ترتیب داده شود تا مشکلات در لندن حل شوند.
اما حتی اگر صحنه‌سازی‌های نهایی هم به خوبی صورت بگیرند، بازهم نگرانی‌ها باقی است. لامی و شماری از مذاکره‌کنندگان ارشد اتحادیه اروپا احتمال شکست توافق حاصله بین لندن و بروکسل را در بریتانیا 50 درصد پیش‌بینی کرده‌اند و انتظار می‌رود این اتفاق در روند تصویب توافق نهایی در مجلس عوام بریتانیا رخ دهد.
مقامات ارشد در برلین، پاریس و بروکسل چند ماهی است که دچار اضطراب شده‌اند چرا که برگزیت حتی در 20 مورد اول در فهرست اولویت‌های آنان هم نبوده است. اما سالزبورگ تغییری در این روند خواهد بود. قرار نیست مذاکرات سران 27 کشور عضو اتحادیه اروپا (بدون بریتانیا) به هیچ نتیجه رسمی بینجامد. اما رهبران همه کشورها گردهم می‌آیند و هر رویکردی که اتخاذ کنند، نقشه راه نشست رسمی میشل بارنیه مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا و مقامات بریتانیا خواهد بود.
انتظار می‌رود پیام عمومی در انتهای نشست سالزبورگ جاه‌طلبانه و امیدبخش باشد، اما در آن به هیچ جزییاتی اشاره نمی‌شود تا ترزا می‌فضای بیشتری برای حل اختلافات داخلی در لندن به دست آورد. اتحادیه اروپا برای اینکه متوجه شود چه توافقی قابلیت جلب حمایت قانون‌گذاران بریتانیایی را خواهد داشت، مجبور است تا کنفرانس احزاب کارگر و محافظه‌کار بریتانیا در اواخر همین ماه، منتظر بماند.
همانند رهبران اروپایی، ترزا می‌هم بارها اعلام کرده هر توافقی بر سر روابط آتی بایستی شفاف و دربرگیرنده جزییات باشد و مسیر را برای مناسبات آتی هموار سازد. اما در عین حال، مقامات دو طرف اذعان کرده‌اند که باتوجه به نزدیک شدن مهلت نهایی برای مذاکرات، دستیابی به چنین هدف والایی دشوار و تقریبا غیرممکن خواهد بود. یک مقام اتحادیه اروپا گفت: «بریتانیایی‌ها با پیشرفت در این روند متوجه خواهند شد که به نفعشان نیست به همه جزییات همین حالا رسیدگی شود. اما هنوز به این نقطه نرسیده‌اند و فکر می‌کنم باید به آنها فرصت بدهیم.»
