دغدغه‌‌ای به نام عرضه اولیه

گروه بورس| مسعود کریمی|

سرمایه‌گذاران این روز‌ها با استراتژی خرید دارایی به منظور حفظ ارزش پول ملی اقدام به فعالیت در بازار‌‌های مالی کشور می‌کنند. در همین حال، با توجه به پر شدن سقف انتظارات در سایر بازار‌ها از جمله ارز، طلا، مسکن و خودرو غالبا مشاهده می‌شود که بازار سهام به دلیل برخورداری از پتانسیل‌های افزایشی به عنوان گزینه نخست سرمایه‌گذاری مطرح است. در این بین توجه به این مهم که بطور معمول شرکت‌هایی می‌توانند بیشترین سرمایه را جذب کنند که از میزان شفافیت بالاتری برخوردار باشند ضروری محسوب خواهد شد اما نقش نهاد ناظر در راستای تعمیق بازار سهام نسبت به گذشته نیز پر رنگ‌تر و مهم‌تر ارزیابی می‌شود چرا‌که نظارت دقیق بر روند فعالیت شرکت‌ها و گزارش‌های منتشر شده از ارکان اصلی مورد محاسبه قشر سرمایه‌گذار است. به هر حال، جدای از این موضوع در شرایط فعلی بنا بر آمار‌های منتشر شده شرکت بورس تهران موجی از نقدینگی به سمت این بازار سرازیر شده است و در چنین شرایطی سیاست‌گذار می‌بایست اقدام به افزایش تعداد عرضه‌‌های اولیه در بازار سهام کند چرا‌که عرضه‌های جدید نیاز به نقدینگی تازه در بازار دارند. به هر روی با توجه به این موضوع که آخرین عرضه اولیه در بورس مربوط به بیستم تیر ماه سال جاری می‌شود و اغلب نماگر‌‌های بورسی در حال حاضر نشان از پتانسیل افزایشی دارند پیش بینی می‌شود که نهاد تصمیم‌گیر در صورتی که تعداد عرضه‌های اولیه را افزایش دهد و فرآیند پذیرش شرکت‌های بزرگ را به نوعی تسهیل بخشد بطور قطع بازار سرمایه با اقبال بیشتری همراه خواهد شد. از سویی دیگر، با توجه به اینکه مهر ماه فرصت ارایه گزارش 6 ماهه شرکت‌ها در بازار سهام خواهد بود اغلب کارشناسان بازار سرمایه گزارش‌هایی که تا کنون منتشر شد‌ه‌اند را مثبت ارزیابی می‌کنند و بر این باورند که سایر گزارش‌ها با سودآوری مناسبی همراه باشند. بر این اساس، با نگاهی به روند معاملاتی نخستین روز کاری هفته جاری بورس اوراق بهادار تهران در معاملات توانست برای نخستین‌بار وارد کانال 160 هزار واحدی شود.

   ضرورت مهندسی کردن عرضه‌های اولیه

در همین رابطه، بهروز خدارحمی مدیرعامل گروه مالی سپهر صادرات با تحلیل شاخص بورس 160 هزار واحدی در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد: اتفاقاتی که در برخی از صنایع و شرکت‌ها افتاد روی عملکرد آنها بسیار تاثیرگذار است و از طرفی، تعدیل قیمت‌‌ها در بورس اوراق بهادار به نسبت ما به التفاوت افزایش قیمت ارز از دلایل صعود بورس محسوب خواهد شد. وی در ادامه خاطرنشان کرد: رشد بورس به صورت مستقیم و غیر مستقیم متاثر از نرخ ارز بوده است. شرکت‌‌هایی که درآمد صادراتی دارند با افزایش نرخ برابری ارز‌های مختلف به صورت مستقیم منتفع می‌شوند، بر این اساس این دست از شرکت‌ها با حاشیه فروش و درآمد بالاتر همراه خواهد شد. این کارشناس بازار سرمایه گفت: شرکت‌هایی که درآمد ارزی ندارند اما به اصطلاح دارایی پایه هستند، دارایی آنها در گذشته ارزش‌گذاری شده است. بر این اساس، تقویم دارایی‌‌ها با ریال جدید و با فرض ثبات ارزش آنها به دلیل اینکه با معادل ریالی بالاتری قیمت‌گذاری می‌شوند در نتیجه از افزایش نرخ ارز متاثر خواهند شد. بهروز خدارحمی معتقد است که، اغلب صنایع بورسی از اتفاقات سیاسی در گزارش‌های 6 ماهه متاثر خواهند شد این در حالی است که، در بخش‌هایی اعم از درآمدی، هزینه‌ای، تجدید ارزیابی، تهاتر بدهی‌ها به ویژه‌ آنهایی که مطالبات دولتی داشتند با توجه به تدابیر فراهم شده می‌توانند اتفاقات بسیار متفاوتی را نسبت به گذشته در گزارش‌های 6 ماهه شرکت‌ها رقم بزنند.

مدیرعامل گروه مالی سپهر صادرات درباره ضرورت افزایش عرضه‌های اولیه نیز اذعان داشت: به همان میزانی که ورود نقدینگی جدید به بورس صورت می‌گیرد نیاز است که شرکت‌های جدید عرضه اولیه شوند. به هر حال، بسیاری از سرمایه‌گذاران و فعالان بورس اوراق بهادار تهران مدت زمان زیادی را با شرایطی که توام با رونق نبوده است در بازار سرمایه به سهام تحت اختیار خود وفادار ماند‌ه‌اند. بر این اساس، نباید در شرایطی که عرضه اولیه در بازار وجود ندارد سهامداران حقوقی و بزرگ شرکت‌ها با عرضه کردن اقدام به جلوگیری از تشکیل صف و به نوعی از افزایش قیمت سهام شرکت‌ها کنند. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، باید به میزانی عرضه اولیه در بازار وجود داشته باشد که هم پاسخگوی مشتاقانی که نقدینگی جدیدی را وارد بورس می‌کنند باشد و هم اینکه منجر به حذف رونق و سرکوب قیمتی در معاملات نشود.

   جلوگیری از اتفاقات سال 1391

از سویی دیگر، مهدی افنانی کارشناس بازار سرمایه در خصوص تحولات اخیر و صعود بنیادی و غیر‌بنیادی شرکت‌ها در گفت‌وگو‌ با «تعادل» بیان کرد: فتح قله‌های جدید بورسی قابل پیش‌بینی است و برآورد می‌شود تا پایان سال کماکان شاخص بورس بتواند وارد کانال‌‌‌های جدید معاملاتی شود. این در حالی است که موضوعات اساسی و تاثیر‌گذار در روند صعودی بازار سهام بنیادی است. وی خاطرنشان کرد: قیمت ارز موضوع دیگری است که مطرح می‌شود و به تبع آن، ‌باز شدن قیمت‌های کالایی در بورس کالای ایران شرایط را برای سود‌آوری شرکت‌‌‌ها فراهم آورده است. این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه در بازار می‌بایست کماکان سهامداری کرد، ابراز داشت: بررسی شاخص بورس تهران با توجه به افزایش‌های قابل توجه چند وقت اخیر و مقایسه آن با بازار‌‌های مختلف نشان می‌دهد که بازار بورس نسبت به سایر بازار‌های موازی از جمله بازار مسکن، طلا، ارز و خودرو عقب است و همچنان پتانسیل افزایشی در این بازار وجود خواهد داشت. مهدی افنانی معتقد است که، صنایع فلزی و دلاری برای پرتفوی‌های بزرگ و در مقابل سهم‌های کوچک نیز برای سبد‌های سرمایه‌گذاری کوچک دارای جذابیت هستند.

این کارشناس بازار سرمایه درباره گزارش‌های 6 ماهه شرکت‌ها نیز اظهار داشت: گزارش‌هایی که تاکنون در بازار منتشر شده است قابل قبول و مثبت ارزیابی می‌شوند. پیش‌بینی می‌شود که ناشران گزارش‌های با احتیاط و به صورت مطلوب‌تری را در بازار منتشر کنند. وی درخصوص ضرورت افزایش عرضه‌های اولیه در معاملات روزانه بورس نیز تصریح کرد: عرضه اولیه در بازار حیاتی است. بنابراین برای دستیابی به بازاری کارا، شفاف و پر عمق باید شرکت‌های بزرگ‌تری را وارد بازار سهام کنیم. در غیر این صورت همانند سال 1391 تجربه سفته‌بازی در معاملات را نظاره‌گر خواهیم بود که در بلندمدت چیزی جز از بین رفتن اعتماد جامعه سهامداری را در پی نخواهد داشت. این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به دستورالعمل تیم اقتصادی دولت نیز تاکید کرد: در حال حاضر سازمان بورس وظیفه دارد تمام تلاش خود را برای ایجاد تسهیلاتی در راستای جذب شرکت‌‌های بزرگ و سودآور به کار بگیرد. مهدی افنانی دقت در سرمایه‌گذاری را یکی از ارکان اصلی سرمایه‌گذاری دانست و گفت: با دقت مناسب در سرمایه‌گذاری سهامداران می‌توانند معاملات سودآوری را انجام دهند.