جنجال قرارداد جت‌های «رافال» برای «مودی»
گروه جهان|
مناقشات بر سر توافقنامه 8 میلیارد یورویی جت‌های جنگنده «رافال» هند چهره جدید و دراماتیکی به خود گرفت. این مساله زمانی جنجالی شد که فرانسوا اولاند رییس‌جمهوری پیشین فرانسه اعلام کرد دهلی‌نو شرکت هوانوردی «دسو» را به توافق با «آنیل آمبانی» وادار کرده است. اظهارات اولاند موجی از خشم را در هند در پی داشت و ناراندرا مودی نخست‌وزیر این کشور از سوی نمایندگان مخالف در کنگره به اعمال نفوذ در روند حصول این توافق متهم شد. حتی برخی از نمایندگان اپوزیسیون هند کناره‌گیری مودی از نخست‌وزیری را خواستار شدند.
فایننشال‌تایمز نوشت، قانون‌گذاران حزب اپوزیسیون کنگره مودی را متهم کرده‌اند که در قرارداد خرید 36 جت جنگنده رافال از دسو، به نفع آمبانی عمل کرده است. دولت مودی که بارها در انتقاد از «سرمایه‌داری دوستانه» دولت پیشین و حاکمیت حزب کنگره بر هند سخن گفته است، هرگونه تخلفی را درباره این معامله و اتهامات در رابطه با کمک به یک تاجر نزدیک به دولت را رد کرده است. دهلی‌نو مدعی شده که شرکت فرانسوی دسو در انتخاب شرکت هندی مورد نظر خود برای عمل به تعهداتش طبق توافقنامه حاصله و شرکتی که توانایی صادرات لازم برای جبران هزینه جنگنده‌های رافال را داشته باشد، کاملا آزاد بوده است.
اما مصاحبه اولاند با رسانه آنلاین فرانسوی به نام «مدیاپارت» بهانه خیلی خوبی برای منتقدان مودی فراهم آورد و انتظار می‌رود رقابت‌ها در انتخابات سراسری هند که سال آینده برگزار می‌شود، به‌شدت نزدیک باشد. اولاند در این مصاحبه گفت که دسو برای انتخاب شرکتی که بتواند صادراتی هم‌‌وزن جنگنده‌های رافال داشته باشد، آزادی عمل نداشته است. مدیاپارت به نقل از اولاند نوشت: «ما در این زمینه حق انتخابی نداشتیم. این دولت هند بود که این گروه خدماتی را به ما پیشنهاد داد و پس از آن هم دسو با آمبانی مذاکره کرد. ما هیچ گزینه دیگری نداشتیم. با همان طرفی که به ما معرفی شده بود، گفت‌وگو کردیم.»
یک سخنگوی اولاند تایید کرد که رییس‌جمهوری پیشین فرانسه این نظرات را اظهار داشته است و آنها را تایید می‌کند. اما این سخنگو گفت که «گروه خدماتی جدید» در حقیقت اشاره‌ای به توافق جدید دولت هند بوده که طبق آن قرار است هواپیماهای کمتری خریداری شود و دسو بر سر این توافقنامه مذاکره کرده و دولت فرانسه نقشی در انتخاب شرکت هندی ریلاینس هند به عنوان طرف مذاکره، نداشته است.
شرکت هوانوردی دسو عصر جمعه اعلام کرد: «هوانوردی دسو از این مساله مقامات هندی جنگنده‌های رافال را برگزیده‌اند، مفتخر است.» این شرکت افزود: «انتخاب هوانوردی دسو، کار با گروه ریلاینس هند است.» وزارت خارجه فرانسه در اظهاراتی جداگانه اعلام کرد: «دولت فرانسه به هیچ‌وجه در انتخاب شرکای صنعتی هندی که توسط تولیدکنندگان فرانسوی انتخاب شده یا می‌شوند، دخالتی نداشته است و ندارد. شرکت‌های صنعتی فرانسوی آزادی کامل دارند تا مطابق با روش خرید هند، شرکای صنعتی هندی خود را انتخاب کنند و سپس تاییدیه دولت هند را در این زمینه جویا شوند.»
وزارت دفاع هند برای پاسخ‌گویی درباره این مساله به توییتر متوسل شد و نوشت که دولت هند بر انتخاب یک شرکت خاص هندی توسط طرف فرانسوی اصرار ورزیده، مورد تایید است. با این حال، وزارت دفاع هند همچنین به این مساله اشاره کرد که دولت هند و دولت فرانسه هیچ‌یک تصمیم‌گیرنده نهایی در این معامله تجاری نبوده‌اند.
آمبانی یک سرمایه‌دار به‌شدت مقروض است و منافع تجاری خود را در زمینه‌های مخابرات، برق و سرگرمی دنبال می‌کند، اما اکنون در حال فروش بخش اعظم امپراتوری خود از جمله تله‌کان و دارایی‌های خود در ارتباط با نیروگاه‌هاست تا بتواند دارایی‌ها و بدهی‌هایش را به توازن برساند. انتظار می‌رود معامله مشترک او با دسو، یعنی توافق شرکت هوانوردی دسو با شرکت هوافضای ریلاینس، درآمدهای جدید 1.9 میلیارد یورویی برای او به ارمغان آورد.
آمبانی و موکش برادر او که ثروتمندترین فرد در هند و رییس صنایع ریالینس است، هر دو از افراد نزدیک به ناراندرا مودی نخست‌وزیر هند، هستند و در دو دهه گذشته بایکدیگر ارتباط داشته‌اند. دو برادربارها در انظار عمومی شیوه دولت‌داری مودی را ستوده‌اند.
نظر نهاد امنیتی هند در سال 2015 و زمانی به این مساله جلب شد که مودی در میانه سفری رسمی به فرانسه بطور ناگهانی اعلام کرد که دهلی‌نو 36 جت جنگنده رافال را بر مبنای یک قرارداد مستقیم بین دولت‌های دو کشور خریداری می‌کند و برنامه پیشین برای خرید 126 هواپیمای جنگی از دسو را پیش نمی‌برد. رائول گاندی رهبر حزب اپوزیسیون کنگره، مدعی است هزینه هواپیماهای رافال خریداری شده در نتیجه این تغییر در برنامه توسط مودی سه برابر محاسبه شده است. او در توئیتی در واکنش به اظهارات اولاند نوشت: «نخست‌وزیر هند شخصا و پشت درهای بسته بر سر توافق خرید جنگنده‌های رافال مذاکره کرد و آن را تغییر داد. به لطف فرانسوا اولاند، اکنون می‌دانیم که او (مودی) یک توافق چند میلیارد دلاری را برای آنیل امبانی ورشکسته تدارک دیده است. نخست‌وزیر به هند خیانت کرد. او خون سربازهای ما را پایمال کرد.»
آنیل آمبانی ادعاها مبنی بر عدم شایستگی شرکتش در رابطه با این قرارداد را «بی‌اساس» خواند. یک سخنگوی شرکت ریلاینس هم جمعه شب گفت لزومی برای اظهارنظر در این رابطه نمی‌بیند.
