کاهش نرخ ارز در هرات و سلیمانیه متاثر از بازار ایران
گروه بانک و بیمه|
در پی نوسانات ارزی یکسال اخیر، بین مراکز صرافی و بازار ارز ایران و بازارهای منطقه از جمله دوبی، هرات، سلیمانیه، استانبول، اربیل و... رابطه تجاری و ارزی برقرار بوده و در برخی مواقع نرخ دلار و ارز در هرات و سلیمانیه ارزان‌تر از تهران بوده است. اما در پی نوسانات اخیر و کاهش ارزش ارز روزهای گذشته، نرخ ارز در بازار تهران پایین‌تر از هرات و سلیمانیه بوده است و دلیل عمده آن افزایش عرضه ارز نسبت به تقاضا در بازارهای ایران بوده است.
به گزارش تعادل، فعالان بازار ارز معتقدند، این موضوع نشان می‌دهد که رابطه تامین ارز، اسکناس و تعیین نرخ برعکس شده و اکنون بازار ایران و تهران است که نرخ ارز را در منطقه تحت تاثیر قرار می‌دهد.
از سوی دیگر، برخی منابع خبری اعلام کرده‌اند که عده‌ای در یکسال اخیر تلاش کرده‌اند که با خرید ارز از بازار ایران آن را تبدیل به خروج سرمایه از ایران کنند و از جمله عده‌ای دلار را از ایران به ترکیه منتقل و از ترکیه به امریکا ارسال کرده‌اند. براین اساس ترکیه 417 نفر را در رابطه با پولشویی و انتقال ارز از ترکیه دستگیر کرده که تعدادی از آنها در حال انتقال دلار از ایران به ترکیه و سپس به امریکا بوده‌اند و بین نیم تا یک میلیارد دلار را از این طریق از ایران خارج کرده‌اند.
بازار ارز معمولا روزانه حدود ساعت ۱۱ به بعد معلاملات خود را با اعلام نرخ آغاز می‌کند و تا پایان معاملات نرخ می‌تواند با توجه به عوامل اثرگذار بر بازار دچار تغییراتی شود. در کنار عوامل تعیین کننده نرخ ارز که از جمله آنها عرضه و تقاضا است، نرخ دلار در برخی کشورهای همسایه نیز تا حدی بر نرخ موثر است و در مسیری متناسب با یکدیگر تغییر می‌کند.
هرات افغانستان، سلیمانیه عراق و دوبی امارات از جمله سه محلی هستند که قیمت ارز در آنها با ایران تا حدی مرتبط و برای معامله گران ارز قابل توجه است. اینکه چه رابطه‌ای بین نرخ معالاتی ارز در این کشورها و ایران وجود دارد موضوعی است که پرس‌وجوی آن از تحلیلگران بازار ارز با توضیحاتی همراه بود. ماجرا از این قراراست که با توجه به تحریم دلاری ایران و عدم امکان مبادلات دلار از کانال بانک‌های خارجی در سال‌های گذشته، برخی کشورها از جمله امارات و دوبی به عنوان کانال نقل و انتقال دلار به ایران مطرح بوده‌اند. در سال‌های اخیر با توجه به حجم معاملات ایران در امارات و سهولتی که در ورود ارز از کانال صرافی‌های این کشور وجود داشت، برای سال‌ها نرخ حواله درهم و میزان عرضه و تقاضا در صرافی‌های این کشور در معاملات ارزی ایران اثرگذار بود؛ به هر حال صادرکنندگان بزرگ ایرانی درآمد ارزی خود را به حساب بانک‌های دوبی واریز کرده و از این طریق واردات کالا انجام می‌شد که خود موجب گردش چرخه دلاری بود.
اما در سال‌های اخیر با توجه به محدودیت‌های نقل و انتقال ارز از طریق دوبی، برخی کشورهای دیگر از جمله عراق و افغانستان تا حد زیادی جایگزین دوبی شدند، هر چند که حجم مبادلات آنها با ایران به اندازه دوبی نیست. بر این اساس نرخ ارز در هرات افغانستان و سلیمانیه عراق با توجه به مبادلات مورد توجه قرار دارد. این در حالی است که تا زمانی که دلار در ایران دولتی بود و یارانه دریافت می‌کرد نرخ آن نسبت به بازار هرات و سلیمانیه پایین‌تربود، یعنی دلار در این دو شهر بالاتر از ایران قیمت می‌خورد و از این جهت عمدتا خروج ارز از ایران به این مناطق بوده و معاملات برای واردات کالا به صرفه بود که در این حالت بازار هرات و سلیمانیه پیش‌رو بودند و قیمت گذاری آنها در ایران اثرگذار بود، ولی از زمانی که دلار درایران آزاد و دیگر یارانه دریافت نمی‌کند شرایط تا حدی معکوس شد و ورود اسکناس به ایران از طریق این دو کشور بیشتر انجام می‌شود.
جریان معاملات معمولا به نحوی است که قیمت دلار در ایران روزانه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومان بالاتر از هرات و سلیمانیه تعیین می‌شد چرا که مسافت ورود ارز از این مناطق تا ورود به بازار تهران خود باعث افزایش قیمت می‌شود. بنابراین هر زمان که اتفاقی در این بازارها موجب تغییر قیمت ارز شود می‌تواند بازار ارز ایران را نیز تحت تاثیر قرار دهد. اما در روز گذشته و امروز با کاهش قیمت دلار در ایران، تا حدی این روند برعکس شده و قیمت در ایران پایین‌تر از هرات و سلیمانیه است. دلیل این موضوع نیز از نگاه تحلیلگران ارزی به این برمی‌گردد که در هر حال تزریق ارز در بازار ایران و حمایتی که از بازار می‌شود به‌طور طبیعی باعث عقب ماندن در بازار نرخ در بازار ایران نسبت به هرات و سلیمانیه شده و اگر تزریق ارز انجام نشده و حمایتی وجود نداشته باشد این قیمت ایران است که بالاتر از این مناطق خواهد بود.
