نبض بورس در دست دلار

بازار سهام حباب ندارد

گروه بورس| مسعود کریمی|

اسحاق جهانگیری معاون اول رییس‌جمهوری روز چهارشنبه در جلسه غیر علنی با نمایندگان خانه ملت از تداوم کاهش نرخ ارز در بازار‌‌های مالی کشور خبر داد. بر این اساس با توجه به اینکه افزایش نرخ ارز به عنوان عامل اصلی رشد بورس تهران طی چند وقت اخیر مطرح شد پیش‌بینی می‌شود در صورت تداوم روند کاهشی فعلی، جریان معاملاتی بازار سرمایه کشور تحت تاثیر قرار گیرد و از سودآوری شرکت‌ها به خصوص صادرات محور‌های بورسی به نوعی کاسته شود. به هر حال، افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و محاسبه بر حسب نرخ سامانه نیما فارغ از اینکه چنین رویدادی مانع از ایجاد رانت و منجر به افزایش شفافیت این صنعت خواهد شد، مشاهده می‌شود که بطور کلی ابلاغ دستورالعمل‌‌‌های خلق‌الساعه‌ای از سوی دولت با مذاق جامعه سهامداری خوش نخواهد آمد و در این بین، این نکته را باید مورد تاکید قرار داد که در فضای معاملاتی به خصوص سهام که سرمایه‌گذاران هر لحظه با ریسک‌های متفاوتی همراه می‌شوند، اعلام استراتژی‌های تغییرات قیمتی و دستورالعمل‌‌‌های مدیریتی در هر زمینه حوزه اقتصادی می‌بایست مدتی قبل از عملیاتی شدن به اطلاع عموم برسد تا علاوه بر افزایش حس اعتماد بین معامله‌گران، سرمایه‌گذار هم بتواند بر اساس چشم‌انداز و واقعیات شفاف اقدام به خرید و فروش کند. بنابراین، در غیر این صورت افزایش ریسک معاملات در بازار سهام تهران چیزی جز زیان را برای قشر سرمایه‌گذار به ارمغان نخواهد آورد. از همین رو، به عقیده کارشناسان بازار سرمایه تا مادامی که نرخ دلار به ثبات نرسد معاملات بورس تهران با احتیاط روز افزون معامله‌گران تالار شیشه‌ای همراه خواهد بود چرا‌که تغییرات ارزی سریعا صنایع و شرکت‌های سهامی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. به هر روی، طی 2 روز اخیر شاخص بورس اوراق بهادار تهران حدود 10 هزار واحد ریزش را تجربه کرده است.

   افزایش ریسک بورس

در همین رابطه، علی پروین مدیر تحلیل کارگزاری پارس ایده بنیان محور‌های اساسی ریزش نماگر‌ بورس تهران را در گفت‌وگو با «تعادل» تشریح و عنوان کرد: رشد قیمت دلار و افزایش تورم را می‌توان به عنوان عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار در روند معاملاتی بورس تهران لحاظ کرد. از سویی، رشد ارزش جایگزینی اکثر شرکت‌ها نیز از پیامد‌های افزایش نرخ دلار محسوب می‌شود. وی معتقد است، کاهش قیمت دلار یکی از دلایل افت بازار سهام در نظر گرفته می‌شود و در حال حاضر داد و ستد‌ها در بورس از لحاظ دلاری در محدوده‌ای پایین‌تر از نرخ‌های بازار صورت می‌گیرد. بنابراین در صورتی که قیمت‌ها در چنین سطوحی ثابت باقی بماند می‌توان بر این نکته تاکید کرد که رشد بازار سهام متوقف خواهد شد اما در صورتی که رشد دلار به اعداد بالاتری بازگردد بطور قطع بازار سهام اجازه رشد به سطوح بالاتر را پیدا خواهد کرد و بطور کلی چنین امری امکان پذیر است. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، در حال حاضر با پذیرش نرخ تورم مثلا 60 درصدی در اقتصاد، نرخ ذاتی دلار حدود 10 هزارو 500 تومان برآورد می‌شود. بنابراین با توجه به فرصت 5 ماهه تا پایان سال در صورتی که قیمت‌ها در سطوح فعلی باقی بماند، می‌تواند منجر به افزایش تورم و رشد قیمت دلار شود.

علی پروین تاکید کرد: در پی این موضوع بازار سهام مجدد وارد روند بهبود خواهد شد. در این بین نباید فراموش کرد که ریسک بازار سرمایه با توجه به چنین قیمت‌هایی با افزایش مواجه شده است. به عنوان مثال، سهامی که در خرداد ماه با قیمت‌های مناسبی مورد معامله قرار می‌گرفت در شرایط فعلی و با توجه به رشد‌‌های بالا، ریسک جدید‌تری را برای سرمایه‌گذاران به همراه خواهد داشت. مدیر تحلیل کارگزاری پارس ایده بنیان تصریح کرد: از این پس افرادی که قصد سرمایه‌‌گذاری دارند می‌بایست بر اساس داده‌های شرکت و بررسی سود سال آینده اقدام به تصمیم‌گیری و در نهایت خرید کنند.

وی افزود: با توجه به اینکه ارز شرکت‌های پتروشیمی در سامانه نیما به فروش می‌رسد در نتیجه تغییرات نرخ خوراک پتروشیمی‌ها موضوعی طبیعی ارزیابی می‌شود. دولت رانت دلار 4200 تومانی که برای نرخ خوراک در نظر گرفته بود حذف و نرخ خوراک را با افزایش همراه کرد. از طرفی، ‌برای شرکت‌هایی که خوراک گازی دارند با کاهش سود مواجه خواهند شد که به واسطه افزایش نرخ دلار چنین کسری سودی پوشش داده خواهد شد. این تحلیلگر بازار سرمایه سامانه آزمایشی در خصوص اعتبار‌های کارگزاری‌ها را از دلایل دیگر افت بورس دانست و گفت: کارگزاری‌ها بیشتر به افرادی با گردش مالی زیاد اعتبار‌ می‌دهند و برای آنها دارایی فرد سرمایه‌گذار از اهمیت بالایی برخوردار نیست چنین موضوعی می‌تواند برای افرادی که خرید و فروش زیادی در بازار انجام می‌دهند مشکل‌ساز شود و به عبارتی سطح خرید و فروش را با کاهش همراه خواهد کرد. از همین رو به‌طور خودکار همگام با کاهش حجم معاملات، بازار با افت سطح تقاضا و یک رخوت رو به رو می‌شود.

   حباب نداریم، در انتظار رشد

به گفته علی پروین با توجه به نرخ دلار در بازار آزاد و نرخ 10 هزارو 500 تومانی در بازار سهام که ارزش ذاتی دلار را نشان می‌دهد می‌توان گفت که در حال حاضر حبابی در بورس نداریم. مدیر تحلیل کارگزاری پارس ایده بنیان با اشاره به اینکه روند منفی معاملات طولانی نخواهد بود، گفت: با توجه به اینکه سرمایه سرگردان به سمت بازار بورس آمده است و خریداران جدیدی در بازار فعالیت می‌کنند پیش‌بینی می‌شود که بازار سهام پس از استراحت بتواند رشد دیگری را تجربه کند. وی درباره شرایط این‌روز‌های بازار نیز ابراز داشت: ریسک بازار سرمایه با توجه به رشد‌های اخیر با افزایش همراه شده است بنابراین پیشنهاد می‌شود سرمایه‌گذاران سهام مناسب با وضعیت بنیادی قوی و تکرار‌پذیری سود برای سال‌های آینده را در نظر بگیرند. از طرفی، پرهیز از خرید هر سهمی از اکنون به بعد به جامعه سهامداری توصیه می‌شود. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است 70 درصد ریزش‌های اخیر بورس تهران مربوط به کاهش نرخ دلار و 30 درصد نیز به دستورالعمل افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها اختصاص پیدا می‌کند.

   حمایت شاخص در رقم 180 هزار واحد

از سویی دیگر، سعید خدایی کارشناس بازار سرمایه کاهش نرخ دلار و تغییرات قیمتی نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را 2 عامل اصلی در ریزش اخیر بورس تهران دانست و در گفت‌وگو با «تعادل» بیان کرد: همزمانی اتفاقات مذکور به نوعی منجر به تشدید اثرات افزایشی یکدیگر شد.

وی خاطرنشان کرد: بازار بورس که برای مدتی رشد قابل توجه و چشم‌گیری را به ثبت رسانده بود و اغلب سرمایه‌گذاران در سود قرار داشتند با چنین اتفاقاتی سریعا دستخوش تغییر شد و سهامداران اقدام به شناسایی سود کردند. این تحلیلگر بازار سرمایه بر این باور است که ریزش‌‌های بورس تهران ادامه‌دار نخواهد بود چرا‌که بازار بر اساس جو روانی و هیجانی در برخی از مقاطع تصمیم‌گیری می‌کند اما پس از چند روز معاملاتی به تحلیل خواهد رسید.

از همین رو، در صورتی که موضوع رشد قیمت دلار یکی را از عوامل اساسی رشد بورس مطرح کنیم به این مهم خواهیم رسید که همچنان بازار ارزش دلار با نرخ‌های فعلی را نیز در روند معاملات خود اعمال نکرده است. بنابراین بورس از پتانسیل افزایشی برای صعود قیمتی برخوردار خواهد بود.

سعید خدایی تاکید کرد: بازار ارز و طلا که به عنوان رقیب اصلی بازار سهام در حال فعالیت هستند طی چند روز اخیر روند ریزشی را تجربه کردند، بر این اساس بازار سرمایه را می‌توان جایگاه مطلوب نقدینگی‌‌ها در نظر گرفت. وی افزود: تزریق نقدینگی و فاصله گرفتن از رفتار‌‌‌های هیجانی با توجه به حمایت شاخص در رقم 180 هزار واحدی پیش‌بینی می‌شود که بازار دوباره بازگردد.

این کارشناس بازار سرمایه معتقد است که بورس دچار حباب قیمتی نشده است. از طرفی، در هر روند حرکت قیمتی چنین انتظاری وجود ندارد که به صورت مداوم قیمت‌‌‌‌ها در روند صعودی قرار بگیرند بنابراین می‌توان بر این نکته تاکید کرد که هر روند قیمتی به نوسان‌هایی که گاها اصلاح نامیده می‌شود، نیاز دارد. بر این اساس، در رفتار فعلی بازار شاهد اصلاح هستیم اما چنین اصلاحی به معنی اصلاح قیمتی که قیمت سهام به ارزش واقعی بازگردد وجود نخواهد داشت.