ضرورت طراحی اوراق ریسک بیمه در بازار سرمایه

گروه بانک وبیمه| احسان شمشیری |

اهمیت اوراق بهادار بیمه‌ای به اندازه‌ای است که رییس کل بیمه مرکزی در نخستین نشست خود با اصحاب رسانه، در تشریح برنامه‌های خود از راه انداری اوراق بها‌دار بیمه‌ای با همکاری پژوهشکده بیمه خبر داد و گفت: در حال طراحی اوراق ریسک بیمه برای عرضه در بازار سرمایه هستیم که با انتشار اوراق بیمه‌ای در بازار سرمایه در آینده‌ای نزدیک شاهد مزیت این ریسک‌ها در زمان تحریم‌ها هستیم و از سوی دیگر خریداران این اوراق می‌توانند از سود مناسبی برخوردار شوند.به علاوه با انتشار اوراق بهادار بیمه‌ای در بورس، بخشی از تحریم‌ها با توزیع ریسک بین مردم و فعالان بازار سرمایه، خنثی خواهد شد.

به گزارش تعادل، اوراق بهادار مرتبط با بیمه ILS به عنوان یکی از موفق‌ترین ابزارهای انتقال ریسک بیمه به بازار سرمایه، نقش بسزایی در ایجاد این تقارب داشته‌اند، به‌طوری‌که حجم معاملات اوراق بیمه غیر عمر و بیمه عمر تا پایان سال 2008 به ترتیب برابر بود با 13 و 24 میلیارد دلار. علاوه بر اوراق بهادارا بیمه‌ای ILS ریسک‌های بیمه‌ای از طریق ابزارهای دیگری نیز در بازارهای سرمایه عرضه شده‌اند.

 یکی از قدیمی‌ترین این ابزارها، ضمانت‌های زیان صنعتی ILWو جدیدترین آنها اوراق سایدکار هستند. با پایان سال 2008 شاهد رشد چشمگیر بازار ILS بوده ایم؛ به این ترتیب که بانی‌های جدیدی وارد بازار شده‌اند، ریسک‌های جدیدی قابل معامله شده‌اند، ریسک‌های بسیاری به‌طور دقیق مدل سازی شده‌اند، طیف خریداران اوراق گسترده‌تر شده است حتی با وجود بحران مالی اخیر، رشد و توسعه این بازار متوقف نشد.

البته مرور کلی بازار نشان می‌دهد مفهوم اوراق بهادار سازی ریسک‌های بیمه‌ای با افزایش فشار بر روی بازار بیمه اتکایی غیرعمر و افزایش نیاز به مدیریت سرمایه در بخش‌های بیمه عمر و غیرعمر از اواسط دهه 1990 شکل گرفت. مهم‌ترین شکل اوراق بهادار مرتبط با بیمه ILS اوراق قرضه بلایای فاجعه آمیز هستند که یکی از عوامل اصلی ظهور آنها تاثیرات شدید توفان اندرو در سال 1992 بر بیمه اتکایی اموال است.

اوراق بلایا به‌‌منظور تسهیل انتقال ریسک بیمه بلایا از بیمه گران، بیمه گران اتکایی و شرکت‌ها بانی‌ها به سرمایه‌گذاران طراحی شده‌اند. یکی دیگر از اهداف طراحی این اوراق این بود که در کنار بیمه‌های اتکایی سنتی، بانی‌ها را در برابر ریسک زیان‌های مالی ناشی از بلایای طبیعی عظیم پوشش دهند. اولین اوراق قرضه بلایا توسط شرکت ملی بیمه کلمبوس واقع در اوهایو در سال 1994 منتشر شد. از آن به بعد بازار این اوراق وضعیت 98 19تا 2001 یکنواختی داشت؛ یعنی سالیانه 1 تا 2 میلیارد انتشار و سپس با حمله به مرکز تجارت جهانی در نیو یورک حجم انتشارها به بالای 2 میلیارد دلار در سال افزایش یافت.

 در سال 2006 با رخداد توفان کاترینا باز هم شاهد رشد 2 برابری انتشار این اوراق بودیم؛ یعنی حدود 5 میلیارد دلار در سال و در سال 2007 با رشد 51 درصدی به 7 میلیارد دلار در سال افزایش یافت که در نوع خود چشمگیر بود.

 در سال 2008 حجم انتشارها به علت نرمی بازار بیمه اتکایی برابر با 2.7 میلیارد دلار بود. پس از آن این اوراق با رونق و اقبال بیشتر به صورت ابزاری کارآمد در انتقال ریسک‌های بیمه‌ای نقش آفرینی کرده‌اند و این روند کماکان ادامه دارد.

یکی از دغدغه‌های این نوع سرمایه همگرا آن است که این نوع ظرفیت می‌تواند در صورت بروز خسارت‌های بزرگ، ناتوان باشد اما این گزارش تاکید دارد که فراوانی تامین سرمایه موجود پس از خسارت‌های سال 2017، این دغدغه را منتفی می‌کند.

حتی خسارت‌های فاجعه بار طبیعی سال 2017، علاقه سرمایه‌گذاران برای اس اندپی را اضافه می‌کند. بهره‌برداری از ابزارهای مختلفی که تحت عناوینی مانند سرمایه جایگزین یا هم گرا ارایه می‌شوند، را کاهش نداده است.

در خبری از اکسپریم، اشاره شده که اخیرا نمایندگان لویدز طی پیمایشی که توسط انجمن بازار لویدز انجام شد، بسیاری از ناظران بر این باور بودند، سرمایه‌گذارانی که طی سال‌های بروز حوادث خفیف، وارد بازار شدند، ممکن است بر اثر بازده منفی سرمایه دچار هراس شوند. اما، ما شاهد بودیم که هیچ نوع فرار سرمایه‌ای بر اثر بازده منفی سرمایه پس از توفان‌های سال 2017 اعلام کردند که بسیار علاقه‌مند به استفاده از ظرفیت اوراق بهادار بیمه‌ایils به‌عنوان یک ابزار باثبات در بازار اتکایی هستند. این پیمایش که از 25مدیر ارشد از نمایندگی‌های لویدز انگلستان تهیه شده است، نشان می‌دهد که بیش از دوسوم افراد، چارچوب اوراق بهادار بیمه‌ای انگلستان را در ماه‌های آتی به کار خواهند بست. این درحالی است که شرکت اسکور فرانسه به عنوان اولین بیمه‌گر اتکایی از نظام اوراق بهادار بیمه‌ای انگلستان برای انتشار اوارق قرضه حوادث 5 در ژوئن سال جاری میلادی بهره‌برداری کرده است.