راهکار اعتبار بخشی به آمارهای بانک مرکزی

ایلناز ابراهیمی|

پایه اعتبار بانک مرکزی، اعتماد و اعتقاد کارگزاران بانک مرکزی به کارکرد صحیح آن است ولی چگونه می‌توان کارکرد صحیح یک نهاد را سنجید به آن باور داشت وقتی اطلاعی از تعریف مفاهیم اولیه‌ای آن نداشته باشیم

روزی به چند نفر توضیح می‌دهم که بانک مرکزی دروغ نمی‌گوید و نرخ تورم مصرف‌کننده همین ۱۳٫۵ درصدی است که برای شهریور اعلام کرده است، مرکز آمار ایران هم دروغ نمی‌گوید و ۱۱٫۳ درصد برای شهریور ماه را به روشی علمی استخراج کرده است، اگر با هم تفاوت دارند دلیلی برای دستکاری داده‌ها توسط آنها نیست.

 اینکه با هم متفاوتند به روش‌های نمونه‌گیری و سبد کالایی آنها مربوط است، بعد مجبور می‌شوم نمونه‌گیری را توضیح دهم و مفهوم سبد کالا و بعد وارد مفهوم احتمال در علم آمار می‌شوم و در نهایت مجبور می‌شوم توضیح دهم درست است که در سبد کالایی او شیشلیک و پوشک بچه و قرص کلسیم وارداتی وجود دارد که قیمت آنها بطور متوسط بیش از دو برابر شده است ولی خیلی‌ها اصلاً بچه ندارند که قیمت پوشاک برایشان مهم باشد و خیلی‌ها به رستوران یا کافی‌شاپ نمی‌روند که افزایش قیمت کباب یا قهوه را احساس کنند و در نتیجه ضریب اهمیت این کالاها در سبد مصرفی خانوارها، باید متوسطی از اهمیت آن برای کل مصرف‌کنندگان کشور نه تنها یک مصرف‌کننده خاص باشد و البته این قصه سر دراز دارد. چند دقیقه بعد مجبور می‌شوم توضیح دهم بله، با وجود اینکه او در خانواده‌اش بیش از بیست نفر جوان بیکار می‌شناسد ولی بیکاری همین حول و حوش ۱۲ درصدی است که اعلام می‌شود. تقصیر مرکز آمار ایران نیست که تمام افرادی که دنبال کار نمی‌گردند یا از یافتن آن ناامید شده‌اند، تمام دانشجویان، همه کارگران فصلی، کل افراد خانه‌دار و نظایر آن از نظر تعاریف علمی آماری جزو بیکاران محسوب نمی‌شوند. بعد، بحث به جمعیت فعال و غیرفعال، نرخ مشارکت و ... می‌رسد و در نهایت سر تکان می‌دهد و می‌گوید اینکه درست نیست.