بازار سهام در نیمه مربیان

گروه بورس| سمیرا ابراهیمی |

روز گذشته شاخص کل بورس اوراق بهادار پس از 5 روز متوالی ریزش و افت پی در پی، روند رو به رشد خود را مجدداپیدا کرد. نگاهی دقیق‌تر به روند‌های معاملاتی روز گذشته حاکی از آن است که ارزش معاملات بالغ بر 18 هزار میلیارد تومان بود و روند صعودی خود را حفظ کرده، اما از سوی دیگر مشاهده می‌شود که ورودی صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام در مقایسه با سایر صندوق‌ها روند صعودی چشمگیری داشته است. با این حال نسبت میزان نقدینگی که اخیرا از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد بازار شده است به نسبت آنچه به صورت آزاد و از طریق کدهای سرمایه‌گذاری جدید وارد بازار شده، ناچیز است.

در این موقعیت عده‌ای می‌گویند که ریزش‌های شدید بازار و جهش‌های شارپی عمدتا بر پایه رفتارهای گله‌ای است و دلیل آن هم هوشمند نبودن پول یا بهتر است بگوییم صاحبان پول است.

البته نیما پروانی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» بیان کرد که این موضوع همیشه در بازار وجود داشته اما گاهی که سیر صعودی بازار چشمگیرتر از مواقع دیگر می‌شود، ورود نقدینگی از تمام آحاد جامعه به این بازار بیشتر می‌شود.

وی افزود: البته این پول‌ها به دلیل آنکه بدون پشتوانه تحلیلی و با تکیه بر توصیه‌های تلگرامی و کف بازاری، در بسیاری از مواقع مسیرهای اشتباهی را می‌روند، با ضررهای هنگفت از بازار خارج می‌شوند و نزد افکار عمومی از بورس تحت عنوان بازار زیان‌ده یاد می‌کنند. بنابراین اگر به جای آنکه مستقیما به بورس بیایند، صندوق‌های سرمایه‌گذاری را برای ورود خود انتخاب کنند، تجربه بهتری در بازار سرمایه خواهند داشت و مدیریت تحلیل محور صندوق‌ها نیز از حرکت‌های هیجانی و احساسی در بازار جلوگیری می‌کند.

   حال و روز صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام طبق مقررات و ایین نامه‌هایی که توسط سازمان بورس تدوین شده است، 70 درصد از دارایی‌های خود را در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند و می‌توانند 30 درصد باقیمانده را نیز به اختیار مدیر صندوق در سهام، اوراق مشارکت، سپرده بانکی و یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنند. این کار باعث می‌شود که ریسک این نوع صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های با درآمد ثابت بیشتر شود. به دلیل اینکه بخش زیادی از دارایی‌های این نوع صندوق در بورس سرمایه‌گذاری می‌شود، در نتیجه این نوع از صندوق‌ها حداقل سود تضمین شده ندارند. در واقع این صندوق‌ها مناسب افرادی هستند که قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارند، اما فرصت و یا اطلاعات کافی برای این کار را ندارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، در واقع بر موج حاکم بر بازار سهام سوار می‌شوند و این قابلیت را دارند که نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، بازدهی بیشتری را نصیب سرمایه‌گذاران کنند. در مواقعی که وضعیت بورس مناسب است، میزان بازدهی و سودآوری این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های با درآمد ثابت قابل مقایسه نیست. بسیاری از این صندوق‌های نیز ضامن نقد شوندگی دارند.

نگاهی به آمار عملکرد این صندوق‌ها نشان می‌دهد که در یک ماه اخیر بین 40 درصد مثبت تا 70 درصد منفی میزان سود و ضرر صندوق‌ها بوده که در واقع بیشترین سودآوری 40 درصد و بیشترین ضرر 70 درصد بوده است.

البته برای انتخاب صندوق سرمایه‌گذاری مناسب نیز توجه به رزومه مدیران صندوق و سابقه سودآوری آن اهمیت بالایی دارد. با این حال مزیت اصلی سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها نسبت به خرید مستقیم سهام، این است که اکثر آنها ضامن نقد شوندگی دارند. این بدان معنی است که اگر تمام سهم‌های یک صندوق هم بسته شوند، چنانچه ضامن نقدشوندگی داشته باشند، پول سرمایه‌گذار را برمی‌گردانند.  مزیت دیگر این است که مدیران این صندوق‌ها می‌دانند عملکرد خودشان دربازار به عملکرد صندوق بستگی دارد، به همین دلیل مدیران هم سعی می‌کنند با اعمال مدیریت حرفه‌ای، بهترین عملکرد را داشته باشند.

از لحاظ تئوری، استراتژی‌های مختلفی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد از قبیل رشدی، درآمدی و ... که این استراتژی‌ها تفاوت‌هایی با هم دارند و به نتایجی مختلفی هم ختم می‌شوند. اما آنچه در صندوق‌ها می‌تواند به عنوان وجه تمایز مطرج شود، این است که بر سهامی با پتانسیل رشد بالا دستا گذاشته شود و در واقع منابع سرمایه گذ اری وارد آنها شود. در این مورد، میزان ریسک آن سهم یا صنعت نیز در تصمیم‌گیری مدیر صندوق برای انتخاب ان سهم وارد می‌شود.

با این حال به نظر می‌رسد که امروزه اغلب مدیران سرمایه‌گذاری رویکرد محافظه کارانه را پیش روی می‌گیرند و به سراغ سهم‌های درآمدی می‌روند. اما موفق‌ترین افراد در این بازار، افرادی هستند که نیم نگاهی هم به سهم‌های رشدی دارند. متاسفانه شرکت‌ها نیز در پرداخت سود تقسیمی به سرمایه‌گذاران بی‌مهری می‌کنند و تا حد امکان از پرداخت آن در موعد مقرر طفره می‌روند. البته رویه حذف سود تقسیمی در مجامع، تحت عنوان یکی از مشخصه‌های بازار سرمایه توسعه یافته مطرح می‌شود و بهتر است مدیران صندوق‌ها نیز به جای انتخاب سهم‌هایی با سود مجامع بالا (مانند شرکت‌های بزرگ پتروشیمی) وقت خود را صرفه‌جویی کرده و به شرکت‌هایی با پتانسیل افزایش ارزش توجه کنند.

   امید رشد بورس

این روزها به وفور شنیده می‌شود که شاخص بورس در حال اصلاح و استراحت است و دوباره روند رو به رشد خواهد داشت.  پروانی نیز با تاکید بر این گزاره گفت: نمی‌توان انتظار داشت که رشد بازار بدون توقف ادامه داشته باشد و بالا برود. وقتی حرکت‌های شارپی در بازار صورت می‌گیرد، افراد هر چند روز یک بار برای ذخیره سود دریافتی خود، فروش انجام می‌دهند و اصطلاحا بازار وارد فاز اصلاح و استراحت می‌شود. اما این بازار حتی به اندازه افزایش قیمت خودرو هم افزایش نداشته و جای زیادی برای رشد پیش روی خود دارد.

وی افزود: در این روزها شرکت‌های فلزی و فرآورده‌های معدنی به عنوان لیدر بازار حرکت می‌کنند. شرکت‌های پتروشیمی به خصوص متانول محورها روند رو به رشد خواهند داشت و چنانچه نقدینگی ورودی به بازار، با برنامه‌ریزی و تحلیل وارد شود، می‌تواند بهره‌برداری صحیحی از بازار داشته باشد.