کاهش هزینه‌های تامین مالی با بهره‌گیری از خدمات موسسات رتبه بندی
افزایش اشتغال و بهره وری در کشورها منوط به مسیر توسعه‌ای است که شرکت‌های بزرگ ایجاد کرده‌اند. کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته با استفاده از خدمات شرکت‌های رتبه بندی اعتباری به شناسایی حرفه‌ای ریسک ناشران و کاهش نرخ هزینه‌های تامین مالی اقدام کرده‌اند. به گزارش بورس تهران، علی صحرایی مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران در اولین کنفرانس رتبه بندی و ریسک اعتباری گفت: بنابر آمارهای جهانی در سال 2016بالغ بر سه میلیون و 500 هزار فقره خدمات رتبه بندی اعتباری در دنیا انجام شده که500 هزار فقره از آنها درخصوص شرکت‌های سهامی و یک میلیون و 700 هزار فقره درخصوص اوراق بدهی صورت گرفته است. وی با بیان اینکه براساس آمارهای منتشر شده توسط فدراسیون جهانی بورس‌ها (WFE) میزان تامین مالی در دنیا از طریق بازار بدهی بالغ بر 47 درصد است و مابقی تامین مالی از طریق بازارهای سرمایه انجام می‌شود، گفت: در سال 96 تامین مالی از طریق بازار سرمایه در کشور ما حدود 11 درصد تعیین شده است. این میزان تامین مالی در بازار سرمایه بالغ بر 83 هزار میلیارد تومان است که با بهره‌گیری از افزایش سرمایه، اوراق بدهی و اسناد خزانه اسلامی انجام شده است. مدیرعامل شرکت بورس تهران با اشاره به این امر که تامین مالی در ایران بانک محور است ادامه داد: حدود 80 درصد تامین مالی در کشور از طریق بانک‌ها صورت می‌گیرد. آنچه در کشور ما حادث شده براساس این نگرش تاریخی شکل گرفته که بانک‌ها محور تامین مالی هستند. البته این امر ناقض خدمات ارزنده بانک‌ها نیست. در ایجاد سنگ بنا، رشد و تعالی کشور بانک‌ها نقش اساسی داشته‌اند اما بهره‌گیری از خدمات موسسات رتبه بندی اعتباری دارای کارکردی متفاوت است.
حلقه مفقوده بازار سرمایه
وی با اشاره به اینکه شناسایی ریسک ناشران برای تامین مالی اکنون به مدد بانک‌ها صورت می‌پذیرد گفت:
هم اکنون شناسایی ریسک ناشران سیستماتیک و یکپارچه نیست. این در حالی است که موسسات رتبه بندی کار شناسایی ریسک‌ها را به صورت حرفه‌ای انجام می‌دهند و می‌توانند در کاهش هزینه‌های تامین مالی به میزان قابل ملاحظه‌ای موثر واقع شوند. صحرایی افزود: اکنون بانک‌ها به منظور ارایه خدمات عقود مشارکتی،
رتبه‌بندی مشتریان خود را به صورت مستقل و با بهره‌گیری از سوابق مشتریان انجام می‌دهند. این عقود مشارکتی نرخ‌های ثابتی دارد که بدون توجه به درجه و رتبه ریسک مشتریان تنظیم شده‌اند. در صورتی که فلسفه
به کارگیری خدمات موسسات رتبه بندی، لحاظ ریسک مشتریان در هزینه‌های تامین مالی است.
وی با بیان اینکه در هیات مدیره سازمان بورس قانون بهره‌گیری از موسسات رتبه بندی در سال 95 تصویب شد، اظهار داشت: در شهریور ماه سال 96 اصلاحاتی بر روی این قانون صورت گرفت و به این ترتیب حلقه مفقوده بازار سرمایه شناسایی و یکی از نهادهای غایب این بازار متولد شد. مدیرعامل بورس تهران با اشاره به اینکه بخش مهمی از خدماتی که نهادهای بازار سرمایه انجام می‌دهند به اعتبار این بازار کمک می‌کند، اظهار داشت: «در بحران سال 2008 ماریو دراگی (رییس بانک مرکزی اروپا) گفت من هر تلاشی را انجام می‌دهم که به اعتماد عمومی خدشه وارد نشود». با توجه به اینکه کارکرد موسسات
رتبه‌بندی اعتباری شناسایی و اندازه‌گیری ریسک ناشران است لذا ارزیابی‌های آنها باید مستقل و براساس اصول حرفه‌ای انجام شود. بنابراین با در نظر گرفتن این واقعیت که نیازهای نقدینگی نامحدود و منابع محدود است؛ این ارزیابی‌ها به تصمیمات سرمایه‌گذاران در تخصیص بهینه منابع کمک شایان توجهی می‌کند. بر همین مبنا سرمایه‌گذاران با شناسایی میزان ریسک پذیری خود و با اطلاع از رتبه ریسک ناشران می‌توانند در انتخاب گزینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری آگاهانه‌تر عمل کنند.
ارتقای جایگاه تامین مالی
مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران با بیان اینکه برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی نیازمند بهره‌گیری از موسسات رتبه بندی اعتباری هستیم ادامه داد: ایران از لحاظ میزان GDP جزو 20 کشور برتر دنیا قرار دارد، اما تنها کشوری است که از مکانیزم رتبه بندی اعتباری بی بهره است. با در نظر گرفتن این حقیقت که در دنیا تصمیمات سرمایه‌گذاران بر اساس اصل هزینه – فایده و مبتنی بر تناسب ریسک و بازده است، لذا به‌کارگیری موسسات رتبه بندی در ایران می‌تواند امکان تصمیم‌گیری بهتر برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را افزایش دهد. وی تاکید کرد: ما باید تلاش خود را در خصوص نهادینه سازی استفاده از خدمات موسسات رتبه بندی اعتباری در ارزیابی ریسک سرمایه‌گذاری‌ها به کار‌گیریم. در این راستا باید ریسک اعتباری ناشران مشخص و منتشر شود تا در زمان‌های تصمیم‌گیری در دسترس تامین کنندگان مالی و سرمایه‌گذاران باشد.مدیرعامل شرکت بورس با اشاره به اینکه در حال حاضر بانک‌ها و بازار سرمایه با ارایه وثیقه و هزینه بالا تامین مالی انجام می‌دهند گفت: با بهره‌گیری از موسسات رتبه بندی هزینه‌های تامین مالی کاهش یافته و جایگاه تامین مالی از طریق بازار سرمایه ارتقاء می‌یابد. وی درخصوص اینکه به کارگیری موسسات رتبه بندی در حاکمیت شرکتی کمک می‌کند، گفت: موسسات
رتبه‌بندی اعتباری با انتشار رتبه ریسک ناشران به بهبود سطح کنترل‌های داخلی آنها کمک می‌کنند و از این رهگذر منافع سرمایه‌گذاران و صاحبان ســهام نیز به گونه‌ای بهتر تامین می‌شود. مدیرعامل بورس تهران در انتها به فعالان بازار سرمایه توصیه کرد: در فرآیند بومی سازی ابزارها و نهادهای مالی جدید از تجربه دنیا به نحوی بهره‌برداری شود که به اصل موضوع خدشه وارد نشود. چرا که در صورت عدم به کارگیری مناسب ابزارها مسیر مناسب را طی نکرده و دچار آسیب می‌شوند. اما با گزینش و بهره‌گیری مناسب از این ابزارها کشور به صورت جامع بهره مند می‌شود و به تبع آن اعتماد عمومی، ارتقاء بازار سرمایه و در نهایت اعتلای کشور حاصل می‌شود.
