تحریم «داووس در صحرا»
موج کناره‌گیری از حضور در نشست تجاری به ریاست بن‌سلمان
گروه جهان|
موج نارضایتی از ناپدید شدن روزنامه‌نگار عربستانی به محافل تجاری و اقتصادی نیز راه یافته است. بسیاری از مدعوین نشست تجاری که قرار است به ریاست محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی برگزار شود با اعلام انصراف، به رسوایی ناپدید شدن جمال خاشقجی واکنش نشان داده‌اند. نشست تجاری سه روزه «ابتکار عمل برای سرمایه‌گذاری آینده» که از آن به عنوان اجلاس «داووس در صحرا» نیز نام برده می‌شود در راستای طرح «چشم‌انداز ۲۰۳۰» که برای قطع وابستگی عربستان به درآمد حاصل از صدور نفت برنامه‌ریزی شده از ۲۳ تا ۲۵ اکتبر در ریاض برگزار می‌شود.
رویترز نوشته، ریچارد برانسون میلیاردر بریتانیایی، جمعه اعلام کرده برای تحت فشار قرار دادن عربستان جهت ارایه روشنگری بیشتر در خصوص ماجرای ناپدید شدن خاشقجی تعدادی از پروژه‌های تجاری شرکت تحت ریاست خود را با ریاض به حال تعلیق در می‌آورد. نیویورک‌تایمز هم از مشارکت تجاری در نشست ریاض صرف‌نظر و اعلام کرده دیگر حامی مالی نشست نیست. دارا خسروشاهی مدیرعامل شرکت اوبر، هم با فاصله گرفتن از ریاض در بیانیه‌ای اعلام کرده در کنفرانس سرمایه‌گذاری برای آینده شرکت نمی‌کند. ارنست مونیز وزیر انرژی در دولت باراک اوباما، نیز گفته از پروژه 500میلیارد دلاری موسوم به «نئوم» کناره‌گیری کرده و همکاری او در آینده، بسته به مشخص شدن حقایق مربوط به ناپدید شدن خاشقجی خواهد بود. آریانا هافینگتون بنیانگذار هافینگتن‌پست نیز از هیات مشورتی نشست «داووس در صحرا» کناره‌گیری کرده است. اندور راس سورکین مجری شبکه «سی‌ان‌بی‌سی» که قرار بود اداره‌کننده سه جلسه نشست ریاض باشد نیز اعلام کرده از ناپدید شدن خاشقجی آزرده‌خاطر شده و در این نشست شرکت نخواهد کرد. سخنگوی روزنامه لس‌آنجلس تایمز هم اعلام کرده پاتریک سون شیونگ صاحب این روزنامه که قرار بود در نشست تجاری «ابتکار عمل برای سرمایه‌گذاری آینده» سخنرانی کند در این اجلاس شرکت نخواهد کرد. سی‌ان‌ان هم اعلام کرده در حال بررسی دوباره مشارکت در نشست ریاض است.
جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد عربستانی، از دوم اکتبر ـ زمان ورود به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول تاکنون ناپدید شده و موضع‌گیری‌های متناقض ریاض نیز باعث پیچیده‌تر شدن این مساله شده است.
رشوه پنج میلیارد دلاری؟
مقام‌های عربستانی و مسوولان کنسولگری این کشور در استانبول در حالی اصرار به خروج خاشقجی از ساختمان کنسولگری دارند که شواهد ارایه شده از سوی پلیس و مسوولان امنیتی ترکیه خلاف این موضوع را ثابت می‌کند. آنکارا معتقد است که این روزنامه‌نگار منتقد توسط ماموران ویژه سعودی به قتل رسیده است. واشنگتن‌پست نوشته، آنکارا ویدیو و نوارهای صوتی ضبط شده‌ای را در اختیار دارد که نشان می‌دهد خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده است. طبق ادعای این منابع صداهای ضبط شده نقش 15 مامور ویژه عربستانی را که همزمان با قتل این روزنامه‌نگار وارد ترکیه شده بودند ثابت می‌کند. در همین حال، صباح روزنامه نزدیک دولت ترکیه، مشخصات این گروه سعودی از جمله نام، سن و عکس آنان را منتشر کرده است؛ افرادی که بیشتر آنان اعضای وابسته به سرویس‌های امنیتی و اطلاعاتی عربستان یا از نزدیکان بن‌سلمان هستند.
رجب طیب اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه، گفته از آنجایی که این اتفاق در کشور او رخ داده در برابر ناپدید شدن روزنامه‌نگار عربستانی کوتاه نمی‌آید و ساکت نخواهد نشست. در همین حال برخی رسانه‌ها به نقل از سفیر ترکیه در لبنان از پیشنهاد رشوه 5 میلیارد دلاری دولت عربستان به اردوغان برای مختومه کردن پرونده قتل خاشقجی خبر داده‌اند. خاشقجی که پیشتر مشاور دولت عربستان نیز بوده سال گذشته در پی انتقاد از سیاست‌های محمد بن‌سلمان و نیز زیر سوال بردن مداخله نظامی کشورش در یمن از بیم دستگیری عربستان را ترک کرد و به امریکا پناه برد. خبر مفقود شدن خاشقجی چهارشنبه گذشته برای نخستین‌بار توسط الی لوپز سردبیر بخش دیدگاه واشنگتن‌پست، منتشر شد.
دردسر تازه‌ای برای ترامپ
یورونیوز نوشته، پس از بالا گرفتن فشارهای بین‌المللی و در حالی که انگشت اتهام به سوی ریاض نشانه گرفته شده، مسوولان کاخ‌سفید دیگر سکوت را جایز ندانسته و خواستار توضیح از مقامات عربستان شده‌اند. با تشدید فشارها دونالد ترامپ در حالی از تحقیقات مشترک کشورش با عربستان و ترکیه در خصوص این ماجرا خبر داد که آنکارا وجود چنین مشارکتی را منکر شده است. ترامپ اندکی بعد با گفتن جملهای ماهیت دروغین فشار امریکا بر ریاض را بر سر این رسوایی برملا کرد. او آشکارا تاکید کرد که دلیلی وجود ندارد به‌دلیل ناپدید شدن یک خبرنگار، جلوی سرمایه‌گذاری عربستان در ایالات متحده را گرفت. ترامپ در این باره گفت: «آنها می‌خواهند ۱۱۰میلیارد دلار به خرید تسلیحات نظامی اختصاص دهند و این کار برای امریکایی‌ها فرصت شغلی ایجاد می‌کند. من موافق توقف این قرارداد نیستم چون در این صورت آنها پولشان را در روسیه، چین یا جای دیگری خرج می‌کنند.»
یورونیوز نوشته، پس از سخنان عجیب رییس کاخ‌سفید، مقام‌های امریکایی برای پاک کردن این رسوایی به تکاپو افتاده و درصدد تحت فشار قرار دادن ریاض برآمده‌اند اما تنها به درخواست توضیح از سوی مقامات عربستانی اکتفا کرده‌اند. در این راستا گفته می‌شود مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا، و تنی چند از مسوولان ارشد کاخ‌سفید تلفنی با محمد بن‌سلمان گفت‌وگو کرده‌اند. سخنگوی وزارت خارجه امریکا هم گفته واشنگتن از سفیر عربستان خواسته اطلاعاتی کامل را درباره این پرونده در اختیار کاخ‌سفید قرار دهد.
واشنگتن‌پست اما با اشاره به نقش احتمالی بن‌سلمان در این رسوایی تصریح کرده اگر مداخله شخصی ولیعهد عربستان تأیید شود، می‌تواند برای دولت ترامپ بسیار مشکل‌ساز باشد. بن‌سلمان روابط بسیار نزدیکی با بسیاری از مقام‌های ارشد واشنگتن دارد. از جمله می‌توان به روابط بسیار نزدیک او با جرد کوشنر داماد و مشاور ترامپ، اشاره کرد.
نیوزویک هم هشدار داده که رسانه‌های عربستانی در حال بسط نسخه‌ای متفاوت از روایت ناپدید شدن خاشقچی هستند. این هفته‌نامه امریکایی مدعی شده برخی رسانه‌های عربستانی تلاش دارند چنین وانمود کنند که خدیجه چنگیز نامزد خاشقچی، با قطر در ارتباط بوده است. در این میان، دیده‌بان حقوق بشر تاکید کرده که بر اساس شواهد موجود، عربستان را می‌توان به راحتی در این ماجرا مسوول و مقصر قلمداد کرد. مدیر بخش خاورمیانه سازمان دیده‌بان حقوق بشر همچنین از اروپا، امریکا و بریتانیا خواسته در صورت به اثبات رسیدن نقش ریاض در این ماجرا، در روابط با عربستان تجدیدنظر شود.
