حمله ترامپ به فدرال رزرو
گروه جهان| طلا تسلیمی|
فشاری که پنج‌شنبه به حراج سهام در بازارهای جهانی منجر شده بود، جمعه اندکی کاهش یافت و بسیاری از تاجران و سرمایه‌گذاران توانستند خسارت‌های ناشی از نگرانی از افزایش نرخ بهره را تا اندازه‌ای جبران کنند. ارزش بیشتر شاخص‌های سهام از اروپا گرفته تا آسیا و حتی وال‌استریت که پنج‌شنبه افت داشتند، جمعه اندکی بالا رفتند، اما این مساله خشم دونالد ترامپ را از فدرال رزرو کاهش نداد. او در واکنش به عملکرد ضعیف بازارهای سهام در آستانه انتخابات میان دوره، تصمیم فدرال رزرو به ادامه سیاست افزایش تدریجی نرخ بهره با وجود کاهش سرعت رشد اقتصادی امریکا را «دیوانگی»، «جنون» و «خارج از کنترل» توصیف کرد.
به نوشته نیویورک تایمز، هیچ رییس‌جمهوری دیگری دست‌کم در دوران نوین ایالات متحده آشکارا به فدرال رزرو حمله و از آن انتقاد نکرده است. در واقع، برخی محققان تنها نمونه مشابه ترامپ را رییس‌جمهوری اندرو جکسون در دهه 1830 می‌دانند که کمپین موفقیت‌آمیزی را برای برچیدن نهاد پیش از فدرال رزرو رهبری کرد. اظهارات شدیدالحن ترامپ در انتقاد از فدرال رزرو از شرایط وخیم سیاسی در کمتر از یک ماه مانده به انتخابات میان‌دوره حکایت دارد. مخالفان سیاسی ترامپ این انتخابات را به مثابه همه‌پرسی درباره ریاست‌جمهوری او می‌دانند. ترامپ بطور عمده از شرایط مثبت اقتصادی ایالات متحده استفاده کرده و عمدتا درباره نرخ بالای اشتغال‌زایی در دوره ریاست‌جمهوری خود، کاهش نرخ بهره و تسهیل قوانین فدرال لفاظی و سعی می‌کند اعتبار عملکرد مثبت بازارهای سهام را به خودش نسبت بدهد. اما در معاملات هفته گذشته بازار سهام 5 درصد از ارزش خود را از دست داد و به نظر می‌رسد ترامپ به دنبال مقصری غیر از خودش می‌گردد.
در حقیقت، با وجود نوسان و گاهی کاهش ارزش شاخص‌ها در بازار سهام، اقتصاد امریکا همچنان روندی رو به رشد دارد و این مساله سبب شده که فدرال رزرو بی‌توجه به نارضایتی و شکایت‌های رییس‌جمهوری، افزایش تدریجی نرخ بهره را ادامه دهد. جرومی اچ. پاول رییس بانک مرکزی امریکا گفته اقتصاد در شرایط خیلی خوبی است و هیچ نگرانی هم درباره آینده وجود ندارد. خلاف شکایت‌های ترامپ درباره سیاست افزایش نرخ بهره، به نظر می‌رسد فروش ناگهانی و سریع سهام در بازار به‌دلیل روی آوردن سهام‌داران به اوراق قرضه بوده است که نتیجه طبیعی نرخ بهره بالاتر به شمار می‌رود. اما ترامپ که بارها خود را عامل اصلی بخت خوب بازارهای سهام دانسته بود، اکنون سعی می‌کند در سقوط بازار مقصر شناخته نشود. هم‌حزبی‌های جمهوری‌خواه ترامپ هم سعی دارند بر ادامه رشد اقتصادی و پایین‌ترین نرخ بیکاری از 1969 تاکنون تمرکز کنند.
تاکنون اظهارات رییس‌جمهوری تاثیرات چندانی بر انتظارات بازار درباره سیاست‌های فدرال رزرو نداشته است. خلاف کمپین هماهنگ جکسون، حملات ترامپ هماهنگی چندانی با سیاست‌های دولت خودش یا اهداف بلندمدت حزب جمهوری‌خواه ندارد. مشاوران ترامپ هم عمدتا بر این مساله تاکید می‌کنند که اظهارات ترامپ نظرات شخصی اوست و نه تلاشی برای تاثیرگذاری و مداخله در سیاست‌گذاری‌های بانک مرکزی. فدرال رزرو هم اگرچه از این حملات مکرر به ستوه آمده است، اما همچنان قصد دارد مطابق برنامه پیشین نرخ بهره را در ماه دسامبر برای چهارمین مرتبه در سال جاری میلادی افزایش دهد.
پاول که توسط ترامپ برای ریاست فدرال رزرو و جانشینی ژانت یلن انتخاب شد، در کنفرانس خبری در ماه سپتامبر گفت که دیدگاه‌های رییس‌جمهوری بر تصمیمات بانک مرکزی تاثیری نخواهند داشت و بانک مرکزی عوامل سیاسی یا مسائلی شبیه به آن را در سیاست‌گذاری‌ها دخیل نمی‌کند. پاول تاکید کرد که تصمیم فدرال رزرو مبنی بر افزایش نرخ بهره به محدوده‌ای بین 2 تا 2.25 درصد، در روند رشد اقتصادی اختلال ایجاد نخواهد کرد: «من و همکارانم همه آنچه در توان داریم را به کار بسته‌ایم تا اقتصاد را قدرتمند و سالم نگه داریم.»
اما برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که ادامه حملات ترامپ به بانک مرکزی می‌تواند پیامدهای بلندمدت داشته باشد. پیتر کانتی براون، استاد مطالعات حقوقی در دانشگاه پنسیلوانیا و نویسنده تاریخ سیاسی فدرال رزرو در توضیح این مساله به اف‌بی‌آی اشاره کرد و اینکه انتقادهای پیاپی ترامپ از این نهاد استقلال آن را در تصمیم‌گیری زیر سوال برده است. کانتی براون گفت نهادهای تکنوکرات عمدتا در پناه اعتماد عمومی از فشارهای سیاسی مصون هستند و اگر این اعتماد از بین برود، برای تکنوکرات‌ها مقاومت در برابر سیاستمداران دشوار می‌شود. اف‌بی‌آی در چند وقت گذشته از دست رفتن رهبری، نبود اخلاقیات و افزایش نظارت‌های کنگره را شاهد بوده است. کانتی براون گفت: «چند وقت دیگر فدرال رزرو می‌تواند به بستر سیاسی نگاه بیندازد و بگوید ما تا زمانی که لازم باشد سر خم نمی‌کنیم؟ آنها چقدر دیگر دوام می‌آورند اگر که کار سخت شود و همه جا تظاهرات سر بگیرد؟»
