عقبنشینی سعودیها
گروه جهان| «عربستان با انتشار بیانیهای مرگ جمال خاشقجی خبرنگار منتقد سعودی، را میپذیرد اما مدعی میشود که او بر اثر اشتباه ماموران امنیتی هنگام بازجویی کشته شده و ریاض تعمدی در این حادثه نداشته و نیت، تنها بازجویی بوده است.» این بخشی از خبر سیانان به نقل از یک منبع مطلع است. در همین حال رجب طیب اردوغان رییسجمهوری ترکیه، سهشنبه اعلام کرده در کنسولگری عربستان در استانبول که خاشقجی دو هفته پیش در آن ناپدید شده، برخی وسایل از نو رنگ شده است. سخنان اردوغان ساعاتی پس از آن منتشر شد که پلیس جنایی ترکیه بازرسی 8 ساعته از ساختمان کنسولگری عربستان داشت. مقامهای ترکیهای معتقدند که جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده است.
به گزارش دویچهوله، گمانهزنیها درباره مجبور شدن عربستان به پذیرش مسوولیت قتل خاشقجی پس از آن قوت گرفت که دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا، در پی گفتوگوی تلفنی با پادشاه عربستان گفت بعید نیست خاشقجی توسط آدمکشان غیرقابل کنترل به قتل رسیده باشد. حال سیانان نوشته که دولت عربستان سرگرم تهیه گزارشی است تا در آن نقش خود را در ناپدید شدن روزنامهنگار سعودی کم رنگ جلوه دهد. والاستریت ژورنال هم نوشته، این اقدام به خانواده سلطنتی عربستان امکان میدهد که از اتهام نقش داشتن در مرگ روزنامهنگار منتقد سعودی خود را تبرئه کند. در همین حال مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا، سهشنبه در سفر به ریاض با ملک سلمان پادشاه عربستان، درباره چگونگی ناپدید شدن جمال خاشقجی روزنامهنگار منتقد سعودی، در کنسولگری عربستان در استانبول گفتوگو کرده است.
بازرسی از کنسولگری
رویترز گزارش داده که مایک پمپئو پس از دیدار با ملک سلمان، به ترکیه رفت؛ جایی که تیم مشترک بازرسان ترکیه و عربستان بامداد سهشنبه پس از یک عملیات تفتیش هشت ساعته از ساختمان کنسولگری عربستان خارج شدند. یک مقام مسوول گفته، این تیم تحقیقاتی نمونههایی از جمله خاک باغ کنسولگری را برای آزمایشهای بیشتر با خود بردهاند. رجب اردوغان هم درباره این بازرسی گفته: «امیدوارم به زودی به نتایجی برسیم که ایدهای منطقی به ما بدهد، چون این تحقیقات در پی شواهد بسیار، از جمله مواد سمی و نیز مواردی است که رد آنها به وسیله رنگ کردن پاک شده است.» مولود چاووشاوغلو وزیر خارجه ترکیه، هم گفته دادستانی ترکیه از هر فردی که در کنسولگری عربستان سعودی صلاح بداند در خصوص جمال خاشقچی بازجویی خواهد کرد. گفته شده، اقامتگاه سرکنسول عربستان سعودی در استانبول نیز که در 300متری ساختمان کنسولگری قرار دارد، در ادامه تحقیقات در پرونده خاشقچی، مورد بازرسی قرار میگیرد. مقامهای ترکیه میگویند فایل صوتیای در اختیار دارند که به کشته شدن خاشقجی در ساختمان کنسولگری عربستان اشاره میکند. این مقامات همچنین اعلام کردهاند که مدارک فوق را به کشورهای ایالات متحده و عربستان نشان دادهاند. حال پایگاه اطلاعرسانی ایلاف وابسته به عربستان سعودی گزارش داده، مقامهای سعودی میخواهند برخی مظنونان ماجرای خاشقجی را که رسانههای ترکی نام آنان را فاش کرده بودند، فرابخوانند. با این حال هنوز مشخص نیست چه بر سر پیکر او آمده است. بهویژه که تاکنون گزارشهایی درباره تکهتکه کردن پیکر خاشقجی نیز منتشر شده است. در عین حال هنوز مشخص نیست اشتباه در بازجویی از او چگونه منتهی به مرگ شده است.
ناپدید شدن خاشقجی فشار بینالمللی بیسابقهای را متوجه ریاض کرده است. در روزهای اخیر شمار زیادی از قانونگذاران امریکایی، از هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات، خواستار برخورد قاطع واشنگتن با ریاض شدهاند. بریتانیا و آلمان نیز خواستار توضیحات عربستان سعودی در این باره هستند. ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه، هم از عربستان خواسته در خصوص ناپدید شدن خاشقجی شفافسازی کند و در صورت تایید مرگ وی تمام نتایج و پیامدهای آن را بپذیرد. لودریان در کنفرانس خبری با حضور هایکو ماس همتای آلمانیاش، گفته مسائل طرح شده درباره ناپدیدشدن روزنامهنگار منتقد سعودی بسیار نگرانکننده است. این مقام فرانسوی گفته ناپدید شدن خاشقجی بر مناسبات فرانسه با عربستان اثر خواهد گذاشت. این در حالی است که عربستان یکی از مهمترین خریداران تسلیحات فرانسوی در منطقه به شمار میرود.
ناپدید شدن خاشقجی علاوه بر فشارها سیاسی بینالمللی، تبعات اقتصادی سنگینی نیز برای عربستان سعودی داشته است. گذشته از افت شدید ارزش پول ملی، عربستان اکتبر میزبان یک کنفرانس اقتصادی بزرگ است که کاملا تحت تاثیر این رسوایی قرار گرفته است. گفته شده، بسیاری از سخنرانان این کنفرانس سفر خود به ریاض را لغو کردهاند. دایان گرین مدیر بخش گوگل کلاود، دارا خسروشاهی مدیرعامل اوبر و لری فینک مدیرعامل شرکت خدمات مالی بلک راک از جمله کسانی هستند که کنفرانس تجاری ریاض را تحریم کردند. رییس بانک جهانی هم از جمله کسانی است که اعلام کرده در این نشست شرکت نخواهد کرد.
این کنفرانس که به «داووس در صحرا» مشهور است ۲۳ اکتبر آغاز میشود. وزیر دارایی امریکا نیز به این کنفرانس دعوت شده است. استیو منوچین اعلام کرده هنوز تغییری در برنامه حضورش در این کنفرانس نداده است. کریستین لاگارد رییس صندوق بینالمللی پول و جو کزر، مدیرعامل زیمنس نیز هرچند گفتهاند که تحولات را تحت نظر دارند اما حضور خود در این کنفرانس را لغو نکردهاند. برگزارکنندگان این کنفرانس اعلام کردهاند با وجود خودداری افراد صاحبنام دنیای اقتصاد و تجارت، تغییری در برگزاری این کنفرانس رخ نخواهد داد. با این حال عربستان مهمانی «روز ملی» این کشور را که هرساله در سفارت این کشور در واشنگتن برگزار میشود، لغو کرده است.