رشد سهم تعاونی‌های پتروشیمی در معاملات بورس کالا
مدیرعامل بورس کالای ایران در همایش تولید و توسعه پایدار، صنایع پایین دستی پتروشیمی و تعاون گفت: براساس آمار معاملات بورس کالای ایران، سهم تعاونی‌ها از حجم و ارزش معاملات پتروشیمی‌ها در شش ماهه اول امسال افزایش یافته است. به گزارش کالاخبر، همایش تولید و توسعه پایدار، صنایع پایین دستی پتروشیمی و تعاون روز گذشته در سالن همایش‌های بین‌المللی برج میلاد تهران برگزار شد. مدیرعامل بورس کالای ایران به عنوان یکی از سخنرانان اصلی این همایش به تشریح ظرفیت‌های بورس کالا در تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی با نگاهی به تعاونی‌ها پرداخت و گفت: در خصوص انطباق کارکردها، اقدامات و برنامه‌های بورس کالای ایران با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی می‌توان به بندهای قانونی اشاره کرد. بند ۱ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی پیرامون به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی است. در راستای اجرای این بند قانونی در بورس کالا، امکان ایجاد بازاری ملی و در دسترس برای کلیه فعالان اقتصاد و بهبود مشارکت با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی و توسعه تالارهای منطقه‌ای بورس کالای ایران در نقاط مختلف کشور وجود دارد و باید به موضوع فرهنگ‌سازی در کنار توسعه زیرساخت‌های الکترونیکی به منظور ایجاد دسترسی کم هزینه به معاملات توجه داشت. حامد سلطانی نژاد به سایر بندهای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و اظهار داشت: در خصوص بند ۳ این سیاست‌ها، بورس کالا می‌تواند به مزیت‌های مناطق کشور و به کارگیری ظرفیت و قابلیت‌های متنوع جغرافیایی با ایجاد بازاری ملی کمک کند.
وی ادامه داد: در این زمینه اگر بورس کالای ایران با انبارها پیوند بخورد، عرضه محصولات مختلف می‌تواند در این بازار تسهیل شده و امکان دسترسی دقیق، شفاف و لحظه‌ای از کالاهای موجود در انبارهای پذیرش شده وجود دارد. وی در خصوص بند ۵ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی پیرامون سهم بری عادلانه عوامل در زنجیره تولید تا مصرف از امکان تسهیل کشف نرخ منصفانه با از بین بردن ناکارایی بازارها و موقعیت‌های آربیتراژ در بستر بورس سخن گفت واظهار داشت: در بندهای ۶، ۱۰، ۱۲ و ۱۳ این سیاست‌ها نیز امکان بسترسازی برای همکاری بین بورس‌های کالایی کشورهای منطقه در جهت ایجاد تنوع در مبادی تامین کالاهای وارداتی با هدف کاهش وابستگی به چند کشور محدود و خاص وجود دارد. سلطانی نژاد ادامه داد: همچنین امکان شکل‌دهی بازارهای جدید و تنوع بخشی پیوندهای اقتصادی با کشورها به ویژه کشورهای منطقه و استفاده از ظرفیت‌های سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و ایجاد تنوع در روش‌های فروش کالاهای صادراتی با توسعه معاملات تالار صادراتی نیز از جمله کارکردهای بورس است که با سیاست‌های مذکور انطباق دارد. افزایش همکاری‌ها با مناطق آزاد در جهت گسترش و تسهیل صادرات کالا و تامین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج کشور و ایجاد تالارهای معاملاتی در مناطق آزاد اقتصادی نیز به کمک ساختارهای بورس کالا امکان پذیر است.
وی افزود: در خصوص شفاف‌سازی و سالم‌سازی اقتصاد و جلوگیری از زمینه‌های فسادزا که در بند ۱۹ این سیاست‌ها آمده، بورس کالا می‌تواند بستری شفاف را برای معاملات حوزه کالایی کشور فراهم کرده و آمار معاملات را به صورت لحظه‌ای و الکترونیک منتشر کند. همچنین بهبود تجارت و چرخه مبادله کالاها با استفاده از ابزارهای نوین مالی و مبتنی بر نظام بازار و همکاری با سازمان استاندارد در تدوین استاندارد کالاها، الزام به مبادله کالاهای استاندارد و نیز توسعه نظام انبارداری استاندارد نیز در بستر بورس امکان پذیر است.
رشد سهم تعاونی‌ها در معاملات بورس کالا
در ادامه، سلطانی نژاد با معرفی کلی ابزارهای مالی در بورس کالا، در خصوص کارکردهای ابزار گواهی سپرده کالایی گفت: در بورس کالا معاملات به شیوه‌های مختلف انجام می‌شود که معاملات نقدی، نسیه و سلف، قراردادهای آتی و اختیار معاملات، گواهی سپرده کالایی، صندوق‌های کالایی، قراردادهای سلف موازی استاندارد و اوراق خرید دین، کشف پریمیوم و پیمان‌های آتی انواع روش‌های معاملاتی در این بازار است. وی با اشاره به اینکه معاملات صنعت پتروشیمی در بازار فیزیکی انجام می‌شود، گفت: در بازار نقدی معاملات محصولات پتروشیمی در ۶ ماهه اول سال گذشته ۱.۹۳ میلیون تن محصول بوده که این رقم با رشد قابل ملاحظه‌ای به ۲.۴۳ میلیون تن رسیده است. از این میزان تعاونی‌ها در نیمه نخست سال ۹۶ حدود ۲۷۰ هزار تن محصول را در بورس معامله کرده‌اند که این رقم در مدت مشابه سال جاری به ۳۴۹ هزار تن رسیده است و براساس آن می‌توان گفت سهم تعاونی‌ها از حجم و ارزش معاملات پتروشیمی‌ها در شش ماهه اول امسال به ترتیب ۱۴ و ۱۶ درصد بوده است که بازهم ضروری است تعاونی‌ها حضور خود را در بورس افزایش دهند.
سلطانی نژاد تاکید کرد: یکی از خواص موجود در بورس آن است که می‌تواند پس از انجام یک معامله واکنش‌ها و بازخورد را در بازار مشاهده کرد که مرور آمار معاملات بورس به صورت شفاف می‌تواند در تحقق اهداف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی کمک کند. وی به کارکرد ابزار کشف پریمیوم در بورس‌های کالایی دنیا اشاره کرد و گفت: کشف پریمیوم ابزاری است که در بورس‌های دنیا بسیار رواج یافته و می‌تواند نیاز تولیدکننده و مصرف‌کننده را برطرف کرده و اطمینانی را از قیمت‌ها نیز فراهم می‌کند که در یک فضای رقابتی تعیین می‌شود. این ابزار را می‌توان با دید تامین مالی تولیدکننده و خریدار عملیاتی کرد و کمک می‌کند منابعی خارج از صنعت به تولید تزریق شود.
پیشنهاد به منظور بهبود و توسعه
صنعت پتروشیمی
وی به تعاونی‌ها پیشنهاد کرد از ابزارهای مختلف موجود در بورس برای تامین مالی، توزیع کالاها و ایجاد امنیت در معاملات استفاده کنند. سلطانی نژاد در پایان ضمن ارایه پیشنهادها درخصوص بهبود روند معاملات و توسعه صنعت پتروشیمی گفت: لازم به نظر می‌رسد دولت از توسعه معاملات در بورس کالای ایران با توجه به انطباق عملکرد بورس کالای ایران با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی حمایت کند. توسعه همکاری وزارت صمت، شرکت‌های پتروشیمی، تعاونی‌های توزیعی و صنایع پایین‌دستی با بورس کالای ایران به منظور ارتقای نظارت بر عملکرد بازار و افزایش کارایی زنجیره‌های تولیدی نیز لازم به نظر می‌رسد. همچنین پیشنهاد می‌شود صنعت پتروشیمی از ابزارهای تأمین مالی بورس کالای ایران بهره‌گیری کرده و از انعقاد قراردادهای بلندمدت جهت تأمین مواد اولیه با استفاده از ابزار کشف پریمیوم استفاده کنند.
