تاثیر قطبنمای جدید آموزشی بر کتابهای درسی
با تصویب «اهداف دورههای تحصیلی» در شورای عالی آموزش و پرورش قرار است این مصوبه قطبنمای جدید در آموزش و پرورش باشد که قاعدتا تغییر در محتوای کتابهای درسی را بار دیگر شاهد خواهیم بود.
محمود امانی طهرانی مدیرکل دفتر تالیف کتابهای درسی ابتدایی و متوسطه نظری، در مورد اینکه با تصویب اهداف دورههای تحصیلی چه تغییراتی دوباره در کتابهای درسی شاهد خواهیم بود، توضیحاتی ارایه داد.
او در پاسخ به این پرسش که قاعدتا تصویب اهداف تحصیلی در شورای عالی آموزش و پرورش باعث میشود دوباره کتابهای درسی بازنویسی یا از نو نگاشته شود با توجه به اینکه اعلام شده حداقل تا سال ۱۴۰۰ کتاب نو نگاشت نخواهیم داشت، این مصوبه چگونه تاثیر خود را بر تالیف کتابهای درسی خواهد گذاشت، گفت: رییس مرکز پژوهش نیز در آخرین صحبتهای خود از طرح انطباق کتابهای درسی با اسناد بالادستی صحبت کردند که ناظر بر همین مصوبه است. ما مرحله همسوسازی کتابهای درسی با نظام ۶.۳.۳ را پشت سر گذاشتیم و به اتمام رسید. در مرحله انطباق مبنای ما کل اسناد بالادستی منجمله همین مصوبه اهداف تحصیلی است که باید به گونهای کتابهای درسی طراحی شود که به این اهداف دست یابیم.امانی طهرانی در پاسخ به مبحث اینکه آموزش و پرورش سعی دارد با مصوبهها تحول مدنظر را در پایههای تحصیلی ایجاد کند اما ازدیاد این مصوبهها قاعدتا مانع از این میشود که مدتی تغییراتی در کتابهای درسی نداشته باشیم، به مهر گفت: اگر از منظر بالا به پایین نگاه کنیم، نگرانی شدید نیست. الان از تالیف کتابهای پایه اول دبستان ۷ سال گذشته است و تقریبا بدون تغییر بوده است. اگر اجرای طرح انطباق را آغاز کنیم بعد از سال ۱۴۰۰ میشود و ۱۰ سالی زمان میبرد و ۱۰ سال زمان تثبیت خوبی است. طبق استانداردهای جهانی تغییرات در کتابها، هر ۵ سال یکبار کتابها دوباره خوانی شود و هر ۱۰ سال یکبار باید تالیف مورد تجدید نظر قرار بگیرد.
او اظهار کرد: ما سال به سال کتاب را عوض نمیکنیم و مصوبات هم به گونهای بوده است که کتابها جزئی تغییر کنند. اما چیزی که اهداف تحصیلی تعیین میکند یک آهن ربای اصلی است که تمام قطب نماها را با خود همسو میکند و باید مبنای جامعی باشد برای ما و از همین رو ما اسمش را گذاشتهایم طرح تولید یکپارچه مواد اصلی تحصیلی دوره دبستان. مدیرکل دفتر تألیف کتابهای درسی ابتدایی و متوسطه نظری در ادامه با تاکید بر اینکه اتفاقی که در تغییر نظام آموزشی به ۶.۳.۳ رخ داد، اتفاق تلخی بود، اظهار کرد: نگاه متخصصان در ایجاد نظام ۶.۳.۳ این نبود که یک پایه ششم به ۵ پایه ابتدایی اضافه شود بلکه در طرح اولیه مبنا این بود که به پایه اول و دوم دبستان یک پایه اضافه شود و محتوای همین دو سال در سه سال ارایه شود و دوره اول بشود سه سال. قرار بود با طرح استقرار نظام ۶.۳.۳ کمی از شتاب آموزش در سه سال اول ابتدایی کم کنیم و مهارتهایی که پیش دبستانی به آن میپردازد و دوره بازی و مهارت آموزی را به دبستان بیاوریم. در زبانآموزی تعجیل نکنیم و به دانشآموزان دو زبانه فرصت بدهیم که با مدرسه هماهنگ شوند. اما اشتباه اینجا بود که در استقرار این نظام تحصیلی تعجیل شد.
او اضافه کرد: از آنجایی که دوره پیش دبستانی در کشور ما فراگیر نیست قرار بود با طرح استقرار نظام ۶.۳.۳ کمی از شتاب آموزش در سه سال اول ابتدایی کم کنیم و مهارتهایی که پیش دبستانی به آن میپردازد و دوره بازی و مهارت آموزی را به دبستان بیاوریم. در زبان آموزی تعجیل نکنیم و به دانشآموزان دو زبانه فرصت بدهیم که با مدرسه هماهنگ شوند و تمام بچهها در محیط مدرسه احساس موفقیت کنند. یعنی محتوا با تاکید بر مهارتهای یادگیری و فضای یادگیری باشد. اما اشتباه اینجا بود که در استقرار این نظام تحصیلی تعجیل شد و به جای اینکه محتوای پایه سوم به پایه چهارم، محتوای پایه چهارم به پایه پنجم و محتوای پایه پنجم به پایه ششم برود و به سقف محتوایی دبستان چیزی اضافه نشود، عملا اتفاق دیگری افتاد.
امانی طهرانی در توضیح بیشتر گفت: اگر قرار بود اتفاق مورد نظر رخ دهد، مستلزم این بود که روی سه سال اول ابتدایی کار شود اما در سال ۹۰ ناگهان تصمیم غیرکارشناسی گرفته شد که پنجمیها سال بعد بروند پایه ششم. پایه پنجمیها دروس پایهای که از ابتدا قرار بود به پایه ششم منتقل شود را خوانده بودند پس مجبور شدیم یک سال محتوا به پایه ابتدایی اضافه شود. در نظام ۶.۳.۳ حتی معلم دوره دیده هم در نظر گرفته شده بود و اینکه معلم از پایه اول تا سوم همراه دانشآموز باشد و یک رابطه عاطفی میان دانشآموزان تقویت شود. اما عملا این نظام آموزشی راه دیگری را در اجرا رفت. در واقع این نظام ۶.۳. که میشناسیم آن نظام ۶.۳.۳ که مد نظر بود نشد.