اصلاح استانداردهای هوانوردی به جای برخورد قضایی

گروه راه و شهرسازی|

درحالی که پرونده نارضایتی مسافران از تاخیرهای پروازی، همچنان باز است و طی ماه‌های گذشته شاهد تداوم تاخیرهای پروازی ایرلاین‌ها بودیم، دادستان تهران به تازگی در نشستی مشترک با مسوولان سازمان هواپیمایی کشوری ضمن استناد به گزارش ارایه شده از سوی معاون دادستان تهران مبنی بر کاهش تاخیر پروازها ظرف چندماه گذشته، این موضوع را ناشی از همکاری موثر دادستانی با سازمان هواپیمایی کشور و مدیران شرکت‌های هواپیمایی دانست.  اعلام خبر کاهش تاخیرهای پروازهای در شرایطی است که طی یکی، دو سال اخیر و با افزایش پروازهای تاخیری، دادستانی به این موضوع ورود کرده است، البته از همان ابتدا هم کارشناسان و فعالان حوزه هوایی در واکنش به ورود دادستانی به بحث تاخیرهای پروازی گفتند که اگرچه ورود دادستانی به این موضوع می‌تواند به صورت مقطعی در کاهش تاخیرهای پروازی موثر باشد، اما این اقدام جایگاه حاکمیتی سازمان هواپیمایی کشوری را به عنوان مسوول مدیریت، نظارت و هدایت شرکت‌های هواپیمایی تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و باید شاهد اصلاح در استانداردهای هوانوردی باشیم.

اما با وجود انتقادهای وارده به دخالت دادستانی در پرونده تاخیرهای پروازی، عباس جعفری دولت‌آبادی در نشست مشترک با مسوولان سازمان هواپیمایی کشوری دادستان تهران گفت: اگر سیاست مروت و مدارا با مسافران مورد توجه شرکت هواپیمایی قرار گیرد، کمتر شاهد اعتراض و نارضایتی مسافران خواهیم بود.

این مقام مسوول در خصوص برخی مشکلات امنیتی از قبیل اینکه مسافران پس از وقوع تاخیر پرواز، در هواپیما یا سالن فرودگاه تجمع کرده یا در مواردی به اموال شرکت‌های هواپیمایی آسیب می‌رسانند، ‌گفت: ادامه این وضعیت، ممکن است مدیریت‌ فرودگاه‌ها را با مشکلات بیشتری مواجه کند و پلیس و نهادهای امنیتی فرودگاه‌ها هم به دلیل رعایت برخی ملاحظات و حساسیت محیط فرودگاه‌ها از ورود به اینگونه امور خودداری می‌کنند.

جعفری دولت‌آبادی با اظهار اینکه مردم نشان داده‌اند هر زمان و در هر حوزه‌ای که با آنها مناسب رفتار شده، ‌همکاری خواهند کرد، ‌افزود: قانون نقش خلبان را به عنوان فرمانده هواپیما، ضابط و اختیاراتی مانند فرمانده پلیس در صحنه ترسیم کرده بنابراین با برنامه‌ریزی، مدیریت و رفتار مناسب نباید اجازه داد که برخی افراد با تجمع یا تخریب اموال مشکلاتی ایجاد کنند.

   شرط کمک  به ایرلاین ها

او شرط دادستانی برای کمک به شرکت‌های هواپیمایی در برخورد با اقدامات هنجارشکنانه برخی افراد را اعمال مدیریت توامان با مدارا و مروت با مسافران دانست و تصریح کرد: از ظرفیت دادستانی نمی‌توان برای توجیه برخی اقدامات نامناسب شرکت‌های هواپیمایی استفاده کرد و ضرورت دارد مدیران شرکت‌ها با تلاش بیشتر و اعمال مدیریت مناسب، تاخیر پروازها را به حداقل برسانند.

جعفری دولت‌آبادی برخی مشکلات در حوزه تاخیر پروازها را ناشی از شیوه اقدام شرکت‌ها دانست و گفت: برخی تاخیرها به دلیل تحریم، مشکلات فنی، نامساعد بودن وضعیت جوی و نبود قطعه نیست بلکه ناشی از مشکلاتی است که از شیوه مدیریت ناشی می‌شود بنابراین با مدیریت موفق می‌توان برخی مشکلات کنونی را برطرف کرد. او فروش بلیت مازاد بر ظرفیت را از جمله مشکلات کنونی ذکر کرد و از مدیران شرکت خواست که با اتخاذ تدابیر لازم اجازه ندهند چنین مشکلاتی ادامه یابد.

دادستان تهران در پاسخ به گلایه‌ای مبنی بر تعقیب کیفری برخی مدیران شرکت‌های هواپیمایی، افزود: دادستانی تهران در بررسی شکایات و تعقیب قضایی متهمان، در راستای حمایت از حقوق مسافران تعقیب کیفری را با احسان، انصاف و عدالت توام کرده است.

او با بیان اینکه مدیران شرکت در رابطه با مشکلات مرتبط با مباحث فنی و تحریم‌ها هیچ‌گاه تعقیب نشده و نخواهند شد، ‌بیان کرد: اگر تاخیر پروازها بر اساس مشکلات فنی یا اثرات ناشی از تحریم‌ها باشد، قابل دفاع خواهد بود و دادستانی در رابطه با این مشکلات با شرکت‌ها همراهی خواهد کرد.

این مقام مسوول از مدیران شرکت‌های هواپیمایی خواست مشکلات حقوقی و قضایی را به صورت مستند به دادستانی تهران اعلام کنند تا امکان پیگیری فراهم شود.

جعفری دولت‌آبادی از رییس سازمان هواپیمایی کشوری خواست که در رابطه با حذف تدریجی بلیت‌های چارتری اقدام نموده و بر رعایت حقوق مسافران تمرکز شود.

دادستان تهران در مورد پرونده‌های سوانح هوایی در دادسرای عمومی تهران اظهار کرد: سازمان هواپیمایی کشوری باید نقش نظارتی خود را افزایش دهد و به عنوان مثال در مواردی که بر اثر خطای خلبان، هواپیمایی سقوط می‌نماید سازمان نباید از مقصر حادثه حمایت کند و سانحه را به وضعیت نامساعد آب و هوا یا سایر دلایل غیرموجه منتسب کند. جعفری دولت‌آبادی افزود: مطابق قانون، سازمان هواپیمایی کشوری مرجع کارشناسی سوانح هوایی است اما نباید تجربیات قضات در این زمینه نادیده گرفته شود.

او اطاله پرونده‌های چند سانحه هواپیمایی در دادسرای تهران را ناشی از ماهیت این پرونده‌ها دانست و عنوان کرد که صدور نظریه کارشناسی در رابطه با این قبیل سوانح طولانی است.

   واکنش خنثی سازمان هواپیمایی کشوری

درحالی که نگاهی به تازه‌ترین آمار منتشرشده درباره پروازهای شهریور ماه سال جاری حکایت از تاخیر 40 درصد از پروازها دارد، سازمان هواپیمایی کشوری همواره واکنشی خنثی نسبت به بالابودن حجم پروازهای تاخیردار داشته است و مسوولان این سازمان همواره در واکنش به این موضوع تلاش کرده‌اند که وجود این حجم از تاخیرهای پروازی را بسیار طبیعی قلمداد کنند. چندی پیش علی عابدزاده اعلام کرد که تاخیرجزو ذات حمل و نقل هوایی است و در همه دنیا وجود دارد و هیچ‌وقت به صفر نمی‌رسد، او در ادامه اظهاراتش به میزان تاخیرهای پروازی در امریکا اشاره کرد و گفت: این کشور در سال گذشته ۲۰ درصد از پروازهایش تاخیر داشته است و این در حالی است که متوسط عمر ناوگان کشورهایی که کمتر از ۲۰ درصد تاخیر پروازی دارند بین ۵ تا ۶ سال است اما عمر ناوگان ایران بسیار بیشتر از این رقم است.

به نظر می‌رسد، مسوولان صنعت هوانوردی همواره با تکیه بر عمر بالای ناوگان صنعت حمل و نقل هوایی، ‌مشکلات ایجاد شده براثر اعمال تحریم‌ها و نبود قطعات لازم برای تعمیرهواپیماها و مشکلات مربوط به نقص فنی و... حل مشکل تاخیرهای پروازی را غیرممکن دانسته و این میزان تاخیررا طبیعی می‌دانند این درحالی است که کارشناسان این صنعت اعتقاد دیگری دارند به گفته آنها حجم قابل توجهی از تاخیرهای پروازی با اصلاحیه‌های لازم در زمینه استانداردهای هوانوردی و بهبود در مدیریت نظام هوانوردی کشور کاهش می‌یابد آنها پیشنهاد می‌کنند که همین تعداد ناوگان عملیاتی در اختیار نیمی از این شرکت‌های هواپیمایی قرار بگیرد تا شاهد کاهش حجم تاخیرها به 30 تا 40 درصد شرایط کنونی باشیم.

آرمان بیات پیش از این در گفت‌وگویی با روزنامه تعادل گفته بود: دادستانی اجازه ورود به بحث تاخیرها را ندارد و براساس قانون هواپیمایی کشوری مصوب 1328 سازمان هواپیمایی کشوری تنها اجازه ورود به این مساله را دارد و دادستانی زمانی می‌تواند به اینگونه مسائل وارد شود که مسافر شکایتی را به سازمان هواپیمایی کشوری ارایه دهد اما نتیجه لازم را از این شکایت نگرفته و بخواهد به صورت قضایی این شکایت را پیگیری کند.

او ادامه داد: مسافر نمی‌تواند از شرکت انتظار پاسخگویی داشته باشد زیرا سازمان هواپیمایی مسوول مدیریت، نظارت و هدایت شرکت‌های هواپیمایی است و درصورتی که دادستانی اجازه ورود به این مسائل را پیدا کند عملا جایگاه حاکمیتی سازمان هواپیمایی کشوری زیرسوال می‌رود. بیات اضافه کرد: اگرچه ورود دادستانی به بحث تاخیرهای پروازی می‌تواند تا حدودی تاثیرگذار باشد اما این تاثیرگذاری به صورت مقطعی است و به صورت اصولی و ریشه‌یی شاهد حل این مشکل نخواهیم بود و بهترین اقدام برای حل تاخیرهای پروازی این است که سازمان هواپیمایی کشوری اصلاحیه‌های لازم در زمینه استانداردهای هوانوردی را اجرایی کند.