سبقت عرضه از تقاضا در آستانه 2019

برآوردهای اوپک از طرف عرضه شاهدی بر رشد مثبت و از سمت تقاضا گواه رشد منفی است

گروه انرژی|

در میانه‌ هفته جاری گزارش دو نهاد بزرگ انرژی در جهان منتشر شد. گزارش چشم‌انداز سالانه آژانس بین‌المللی انرژی که نهادی است که به کشورهای مصرف‌کننده انرژی مشاوره می‌دهد، بیشتر رویکرد «توسعه پایدار» داشت و به خیزش جهان به سمت استفاده از انرژی‌های پاک نظر داشت. گزارش دیگر منتشر شده، گزارش ماهیانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) بود؛ گزارشی که بطور ویژه به بازار نفت نظر می‌افکند. گزارش ماه نوامبر، برآورد‌ این سازمان از رشد تقاضای نفت برای سال جاری را نسبت به رقم ماه پیش 40 هزار بشکه در روز کاهش داد تا ارقام دربرگیرنده تحلیل‌های موجود در مورد کاهش میزان تقاضا در بازار نفت باشد. قیمت نفت در 5 هفته اخیر از میانه اکتبر به این سو و به دلیل نگرانی‌ها درباره پیشی گرفتن عرضه از تقاضا، از کانال 86 دلار در هر بشکه به 65 دلار در هر بشکه سقوط کرده است تا آنجا که سازمان کشورهای تولیدکننده نفت به این فکر افتاده است تا دور تازه‌ای از کاهش تولید را از سر گیرد. همین خبر روز گذشته توانست قیمت نفت را افزایش داده و به کانال 67 دلار هم برساند اما نهایتا برنت روی قیمت 65 دلار و 83 سنت در هر بشکه ایستاد.

قیمت‌های نفت، پس از آنکه رویترز در روز گذشته خبر از بررسی طرح اوپک و متحدانش برای کاهش تولید نفت به میزان 1 میلیون و 400 هزار بشکه در روز را منتشر کرد، به سمت کانال 67 دلار در هر بشکه خیز برداشت. گفتنی است که هیچگاه در میان صحبت‌های مقامات اوپک‌پلاس رقم کاهش 1.4 میلیون بشکه در روز مطرح نشده بود.

روز گذشته قیمت شاخص نفتی جهانی 36 سنت افزایش یافت تا نفت خام دریای شمال در ساعت 11: 18 صبح به وقت گرینویچ در بازار نفت 65 دلار و 83 سنت قیمت‌گذاری شود. پیش‌تر قیمت برنت به بشکه‌ای 65 دلار و 2 سنت رسیده بود. قیمت نفت خام امریکا نیز 6 سنت افزایش داشت و هر بشکه وست‌تگزاس‌اینترمدیت در قیمت 55 دلار و 75 سنت به فروش رفت. از میانه ماه اکتبر، قیمت برنت 17.5 درصد کاهش یافته است. به گزارش رویترز، مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در بزرگ‌ترین ریزش قیمت نفت از سال 2014 به این سو، نگرانی‌ها درباره افزایش عرضه و کاهش تقاضا بوده است. در گزارش ماهیانه آژانس بین‌المللی انرژی که دو روز پیش منتشر شد، آمده بود که در نیمه اول سال آتی، روزانه 2 میلیون بشکه نفت به سمت ذخایر روانه خواهد شد.

آژانس، برآوردهای خود از رشد تقاضای جهانی نفت در سال‌های 2018 و 2019 را از رقم 1 میلیون و 300 هزار بشکه در روز و 1 میلیون و 400 هزار بشکه در روز، تغییر نداد. آنچه در گزارش روز سه شنبه آژانس نسبت به پیش متفاوت بود، تغییر رشد تقاضای کشورهای غیر OECD بود؛ همان کشورهایی که در گزارش از آنها با نام «موتور افزایش مصرف نفت در جهان» یاد کرده است.

   گزارش اوپک؛ کاهش تقاضا در لباس ارقام

عصر روز سه‌شنبه گزارش سازمان کشورهای صادرکننده نفت نیز منتشر شد. طبق این گزارش سبد مرجع اوپک در ماه اکتبر 2 دلار و 21 سنت یا 2.9 درصد افزایش را نسبت به ماه گذشته تجربه کرد تا به متوسط قیمت 79 دلار و 39 سنت در هر بشکه برسد. این رقم بالاترین میانگین قیمت ماهانه سبد مرجع اوپک از اکتبر سال 2014 به این سو به حساب می‌آید.

بهای قراردادهای آتی نفت در ماه اکتبر در واکنش به کمبود میزان عرضه به اوج خود رسید و توانست رکورد‌های 4 سال را جابه‌جا کند. در بالاترین سطح، قیمت هر بشکه برنت در بازار لندن به 86 دلار و 29 سنت رسید. قیمت هر بشکه نفت خام دریای شمال در ماه میلادی گذشته نسبت به ماه پیش‌تر 1 دلار و 52 سنت یا 2 درصد رشد کرد و در اکتبر به متوسط 80 دلار و 63 سنت در هر بشکه رسید. دیگر شاخص نفت جهانی یعنی وست‌تگزاس‌اینترمدیت نیز در بازار معاملات تجارتی نیویورک با 1 درصد یا 67 سنت نسبت به ماه گذشته افزایش قیمت داشت تا قیمت متوسط هر بشکه نفت خام امریکا در ماهه گذشته به 70 دلار و 58 سنت در بشکه برسد. هر بشکه نفت خام دریای شمال از ابتدای سال جاری تاکنون 20 دلار و 54 سنت یا 39 درصد افزایش قیمت را پشت‌سر گذاشت. وست‌تگزاس‌اینترمدیت نیز در همین مدت 17 دلار و 63 سنت یا 36 درصد افزایش قیمت را شاهد بود.

گزارش اوپک نشان می‌دهد که شکاف میان دو شاخص اصلی نفت جهانی نیز 85 سنت افزایش یافته و به رقم 9 دلار و 87 سنت در هر بشکه رسیده است. در بازار کاغذی نفت، اختلاف مثبت قیمت حال شاخص‌های نفتی برنت و دوبی از قیمت آتی آنها در ماه جاری کاهش یافت که گزارش اوپک این اتفاق را منبعث از افزایش تولید نفت خام دانست. در ایالات‌متحده، قیمت آتی گرید نفتی وست‌تگزاس‌اینترمدیت از قیمت حال آن برای اولین بار از ماه مه به این سو پیشی گرفت. اوپک این تحول در بازار نفت امریکا را به ضعف فندمنتال عرضه و تقاضا در ذخیره کاشینگ در ایالت اوکلاهامای امریکا مربوط دانسته است.

   عرضه و تقاضای جهانی نفت

بر اساس گزارش اوپک، رشد تقاضا برای نفت در سال 2018 نسبت به سال گذشته، روزانه 1 میلیون و 500 هزار بشکه در روز پیش‌بینی شده است. در ماه گذشته پیش‌بینی اوپک از رشد تقاضای جهانی برای نفت به دلیل کاهش فراتر از انتظار تقاضا برای نفت در خاورمیانه و چین در فصل سوم سال میلادی، 40 هزار بشکه به سمت پایین اصلاح شد.

اوپک انتظار دارد تا تقاضای کل برای نفت در سال جاری به 98 میلیون و 790 هزار بشکه در روز برسد. همچنین این سازمان پیش‌بینی می‌کند که در سال 2019، تقاضا برای نفت روزانه به نسبت سال جاری روزانه 1 میلیون و 290 هزار بشکه رشد کند. رقم ارایه شده در گزارش این ماه اوپک، 70هزار بشکه کمتر از پیش‌بینی ماه گذشته این سازمان است.  ماه گذشته پیش‌بینی شده بود که مصرف جهانی نفت می‌تواند به 100 میلیون و 80 هزار بشکه در روز برسد. اوپک در گزارش خود آورده است که کشورهای عضو سازمان OECD به رشد تقاضا برای نفت کمک خواهند کرد. اوپک برآورد کرده که تقاضای این کشور‌ها برای نفت در سال آتی نسبت به سال جاری روزانه 250 هزار بشکه افزایش یابد. همچنین پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تقاضای کشورهای غیرOECD رشد بیشتری را شاهد باشد و در سال 2019 به رقم 1 میلیون و 40 هزار بشکه در روز برسد.

عرضه نفت کشورهای غیر عضو در سازمان کشورهای صادرکننده نفت نیز به مانند معمول، در گزارش ماه نوامبر به‌طور گسترده پوشش داده شده است. بر این اساس، برآورد شده که عرضه کشورهای غیراوپک در سال جاری روزانه معادل 2 میلیون و 310 هزار بشکه رشد کند. این رقم، از بازنگری مثبت 90 هزار بشکه‌ای در روز نسبت به ارزیابی ماه پیش حکایت دارد. اوپک انتظار دارد ایالات‌متحده، کانادا، قزاقستان و روسیه عوامل اصلی پیش‌ران رشد تولید باشند؛ حال‌آنکه بیشترین کاهش تولید در کشورهای مکزیک، نروژ، ویتنام و چین دیده می‌شد. گزارش ماه نوامبر مدعی می‌شود که عرضه کل کشورهای غیراوپک در سال 2018 به 59 میلیون و 860 هزار بشکه در روز خواهد رسید.

برآورد رشد تولیدکننده‌های غیراوپک در سال 2019 نیز در گزارش ماه جاری مورد بازنگری قرار گرفت و 120 هزار بشکه در روز به رقم مورد اشاره در ماه پیش افزوده شد تا رقم افزایش تولید غیراوپک در سال آتی را به 2 میلیون و 230هزار بشکه در روز برساند. با این اوصاف، رقم تولید کلی این تولیدکنندگان به 62 میلیون و 90 هزار بشکه در روز خواهد رسید. نکته جالب در این میان این است که گزارش در حالی مدعی بازنگری مثبت در میزان تولید غیراوپک شده که مقایسه ارقام تولید کشورهای کانادا، چین، برزیل و مکزیک با میزان برآورد تولید ماه پیش این کشورها نشان از تعدیل منفی ارقام دارد. همچنین در گزارش آمده است که ایالات‌متحده، کانادا و بریتانیا احتمال بیشترین میزان تولید و مکزیک، نروژ، ویتنام واندونزی کمترین میزان تولید را در سال آتی تجربه خواهند کرد.

همچنین، گزارش اوپک بر اساس داده‌های ثانویه مدعی شد که در ماه اکتبر، تولید نفت خام اوپک 128 هزار بشکه افزایش یافت تا به میانگین روزانه 32 میلیون و 901 هزار بشکه در روز برسد. علاوه بر‌ این، گزارش نشان می‌دهد که تولید گاز مایع طبیعی اوپک در سال‌های 2018 و 2019 به ترتیب به میزان 100 هزار و 11 هزار بشکه در روز رشد کنند تا به رقم 6 میلیون و 340 هزار بشکه و 6 میلیون و 450 هزار بشکه برسد.  در انتها، گزارش به تولید نفت خام اعضای اوپک می‌پردازد. برآورد این سازمان از تولید نفت در سال 2018، از تولید 32 میلیون و 600 هزار بشکه حکایت دارد؛ رقمی که نسبت سطح تولید سال 2017، چیزی معادل 900 هزار بشکه کمتر است. همچنین پیش‌بینی این سازمان از تولید اوپک در سال آتی، رقم 31 میلیون و 500 هزار بشکه را نشان می‌دهد که این رقم نیز 1 میلیون  و100 هزار بشکه کمتر از سطح تولید در سال جاری است.